Yetişkin Hemodiyaliz Hastalarında Beslenme ve Fiziksel Aktivite Durumunun Yaşam Kalitesi ile İlişkisi

Abstract

YETİŞKİN HEMODİYALİZ HASTALARINDA BESLENME VE FİZİKSEL AKTİVİTE DURUMUNUN YAŞAM KALİTESİ İLE İLİŞKİSİ Şahin H. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik Programı, Yüksek Lisans Tezi, 2024. Amaç: Bu araştırma yetişkin hemodiyaliz hastaların ve yetişkin sağlıklı bireylerin beslenme durumunun ve fiziksel aktivite durumunun yaşam kalitesi ile ilişkisini değerlendirmek ve birbirleriyle kıyaslamak amacı ile yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma, analitik-kesitsel olarak, 20 Mart ile 30 Nisan tarihleri arasında, Sivas Numune Hastane’sinde 67 hemodiyaliz hastası ile 67 sağlıklı birey olmak üzere 134 gönüllü birey ile gerçekleşmiştir. Bireylere hasta tanılama formu, Yaşam Kalitesi (SF-36) formu, besin tüketim kaydı, Subjektif Global Değerlendirme formu ve Uluslararası Fiziksel Aktivite anketi kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler ki-kare, Mann Whitney U testi, bağımsız gruplarda iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi ve spearman korelasyon analizi kullanılmıştır. Bulgular: SGA sonuçlarına göre sağlıklı bireylerin tamamı iyi beslenmiş iken; hemodiyaliz hastalarının %61,2’si hafif-orta beslenme bozukluğuna sahiptir. Yaşam kalitesi ölçeğine göre hemodiyaliz hastalarının SF-36 alt ölçek puanları sağlıklı bireylere göre daha düşüktür. Uluslararası Fiziksel Aktivite anketine göre hemodiyaliz hastalarının %58,2’si inaktif iken; sağlıklı bireylerin %73,1’i minimal aktiftir. Besin tüketim kaydına göre yağ yüzdesi hariç tüm parametrelerde hemodiyaliz hastaları sağlıklı bireylerden daha düşüktür. Bu çalışmada iki grup için fiziksel aktivite düzeyi ile yaşam kalitesi arasında korelasyon bulunmamışken; beslenme durumu ile yaşam kalitesi arasında hemodiyaliz grubu için çoğu parametrede korelasyon bulunmuştur. Sonuç: Hemodiyaliz hastaları sağlıklı bireylere göre malnütrisyon açısından daha risklidir, yaşam kaliteleri daha düşüktür, beslenme durumları daha kötüdür ve fiziksel aktivite düzeyleri daha düşüktür.