Önceki Gebeliğinde Komplikasyonu Olan Gebelerde Posttravmatik Stres Bozukluğu Semptomları ve Sosyal Destek Düzeyleri Arasındaki İlişki

Abstract

Amaç: Önceki gebeliğinde komplikasyonu olan gebelerde posttravmatik stres bozukluğu semptomları ve sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapıldı. Gereç ve Yöntem: Analitik ve kesitsel tipteki bu araştırma Aydın Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi ve Aydın Adnan Menderes Üniversite Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum kliniği gebe polikliniğine başvuran, en az 12 haftalık, önceki gebeliğinde komplikasyonu olan 301 gebe ile 04.10.2021-03.10.2022 tarihleri arasında yürütülmüştür. Veriler Gebe Tanıtıcı Formu, Posttravmatik Stres Bozukluğu Soru Listesi Sivil Versiyonu (PTSBSL-SV) ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizi tanımlayıcı istatistikler, Mann Whitney U Testi, Kruskal Wallis Varyans Analizi kullanılarak yapılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan gebelerin ortanca yaşı 29,0 (18,0-44,0) bulunmuştur. Gebelerin %57,8’inin ilkokul mezunu olduğu, %73,8’inin herhangi bir işte çalışmadığı, %72,4’ününde gelirin gidere denk olduğu, %83,7’sinin çekirdek aile tipi yapısında, %91,4’üne eşinin destek olduğu saptanmıştır. Gebelerin %59,8’inin 28 hafta ve üzeri gebelik haftasında olduğu, %40,9’unun toplam dört ve üzeri gebeliği olduğu, %66,4’ünün düşük yaptığı, %68,8’inin gebeliğinin planlı olduğu, %58,5’inin doğum öncesi bakım aldığı tespit edilmiştir. Çalışmaya katılan gebelerin PTSBSL-SV’den aldıkları toplam puanın 28,6±10,4 olduğu ve alt boyut puan ortalamalarının sırasıyla yeniden yaşamanın 7,7±4,5, kaçınmanın 11,0±4,2, aşırı uyarılmışlığın 10,0±3,9 olduğu belirlenmiştir. ÇBASDÖ’den alınan toplam puan ortalamasının 64,4±16,1, aile alt boyut puan ortalamasının 25,2±4,8, arkadaş alt boyut ortalamasının 19,1±8,3, özel bir insandır alt boyut ortalamasının 20,1±7,7 olduğu görülmüştür. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda Gebelerin PTSBSL-SV toplam puanı ile ÇBASDÖ toplam puanı arasında negatif yönde düşük düzeyde istatiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır. Gebelerin sosyodemografik özellikleri (eşin destek olma durumu) ve obstetrik özellikleri (gebeliğe bağlı bir sorun yaşama durumu ve doğum öncesi bakım alma durumu) ile PTSBSL-SV puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır. Gebelerin sosyodemografik özellikleri (yaş, eğitim durumu, eşin eğitim durumu, eşin destek olma durumu) ile ÇBASDÖ puanları arasında anlamlı ilişki saptanmışken, obstetrik özellikleri ile ÇBASDÖ puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki tespit edilmemiştir. Sonuç: Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda, önceki gebeliğinde komplikasyonu olan gebelerde posttravmatik stres bozukluğu ve sosyal destek düzeyleri arasındaki ilişkinin negatif yönde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sağlık profesyonellerinin doğum öncesi izlemlerde önceki gebeliğinde komplikasyonlu olan gebelerin PTSB ve sosyal destek düzeylerini belirlemeleri önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Gebelik, Gebelik Komplikasyonları, Posttravmatik Stres Bozukluğu, Sosyal Destek.