1. Earsiv@Adu
  2. Tez
  3. Doktora
Please use this identifier to cite or link to this item: http://hdl.handle.net/11607/5083
Full metadata record
DC FieldValueLanguage
dc.contributor.advisorÇam, Rahşan-
dc.contributor.authorKara Güneş, Senem-
dc.date.accessioned2023-09-14T10:18:19Z-
dc.date.available2023-09-14T10:18:19Z-
dc.date.issued2023-09-10-
dc.date.submitted2023-08-04-
dc.identifier.citationKara Güneş S. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Doktora Tezi, Aydın, 2023tr_TR
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11607/5083-
dc.description.abstractGiriş: Bağırsakta stoma açılmasının primer nedeni olan kolorektal kanserler, dünyada morbidite ve mortaliteyi artıran bir sorun haline gelmiştir. Stoma cerrahisi hastalarda normal boşaltım biçiminde değişime yol açan cerrahi uygulamadır. Stoma cerrahisi sağlığın sürdürülmesi ya da yeniden kazandırılması, yaşam süresinin uzatılması, organ fonksiyonlarının en üst düzeye çıkarılması, ağrının giderilmesi ve görünümün düzeltilmesinde etkin bir tedavi yöntemi olmasının yanı sıra, bireyin fizyolojik, sosyal, psikolojik ve emosyonel açıdan çeşitli sorunlar yaşamasına neden olabilmektedir. Bu nedenle cerrahi süreçteki hasta eğitim ve danışmanlığı, hasta bakımının vazgeçilmez bir parçası ve önemli bir hemşirelik girişimidir. Amaç: Bu çalışmanın amacı, stomalı hastalara verilen video destekli stoma bakımı eğitiminin hastalarda ameliyat sonrası anksiyete, stomaya uyum ve komplikasyonlara etkisinin değerlendirilmesidir. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma, doktora tez kapsamında çift kör randomize kontrollü girişimsel türde Ocak 2021 ve Eylül 2022 tarihleri arasında Aydın Atatürk Devlet Hastanesi, Aydın Devlet Hastanesi ve Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesinin Genel Cerrahi Kliniklerinde örnekleme alınma kriterlerini karşılayan 21 girişim grubu (ameliyat sonrası dönemde video destekli stoma bakımı eğitimini alan) ve 21 kontrol grubu olmak üzere 42 hasta ile gerçekleştirildi. Hastaların girişim ya da kontrol grubunda yer alma durumunun belirlenmesi için bilgisayar yardımıyla rastgele blok randomizasyon yöntemi kullanıldı. Araştırma verileri, “Hasta Tanılama Formu”, “Durumluk Süreklilik Kaygı Ölçeği”, “Stomaya Uyum Ölçeği” ve “Pittman Ostomi Komplikasyon Şiddet İndeksi” ile toplandı. Ameliyat sonrası dönemde girişim grubundaki hastalara video destekli stoma bakımı eğitimi verilirken, xiv kontrol grubundaki hastalara düz anlatım ve demostrasyon yöntemli ile eğitim verildi. Araştırma süreci boyunca hastaların anksiyete düzeyini belirlemek, stomaya uyumunu ve komplikasyon değerlendirmesi yapabilmek için hastalara 3 farklı zaman diliminde ziyaret yapılarak hasta takibi sonlandırıldı. Bulgular: Çalışmamızda hastaların tüm değişken gruplarında Durumluk--Sürekli Kaygı ölçeği puanlarının istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermediği, girişim ve kontrol grubu hastalarında orta düzeyde anksiyete görüldüğü; Girişim grubunun Ostomi Uyum Ölçeği genel toplam puan ortalaması ve alt boyut puan ortalamalarını, kontrol grubuna göre daha düşük olduğu; Girişim grubunun Pittman Ostomi Komplikasyon Şiddet İndeks (OCSI) total puan ortalamasının kontrol grubu hastalarına göre daha düşük olduğu belirlendi. Sonuç ve Öneriler: Stoma cerrahisi uygulanan hastalara, cerrahi süreçte verilen video destekli stoma bakımı eğitiminin ameliyat sonrası dönemde hastaların anksiyete düzeyini etkilemediği, her iki hasta grubunda da orta düzeyde anksiyete görüldüğü; girişim grubu hastalarında ostomi uyum ölçeği genel puan ortalaması ve alt boyut puan ortalamalarının kontrol grubu hastalarına göre daha düşük olduğu, ve girişim grubu hastalarının zamanla ostomi uyumunun azaldığı, girişim grubu hastalarının pittman ostomi komplikasyon şiddet indeks puan ortalamasının kontrol grubu hastalarına göre daha düşük olduğu belirlendi. Sonuç olarak; stomalı hastalara verilen video destekli stoma bakım eğitimi komplikasyonları azaltmada etkili olduğu görüldü. Bu sonuçlar doğrultusunda hastaların anksiyete düzeyini azaltmak için hastaların dikkatini başka yöne çekerek video eğitim dışında diğer eğitim yöntemlerini de içeren karma eğitim yöntemlerinin kullanılması veya müzik dinletisi, aromaterapi gibi alternatif tedavi yöntemlerinin uygulanması; hastaların stomaya uyumlarını arttırmak için hastalara video destekli stoma bakımı eğitimi ve perioperatif danışmanlığın hastanın kliniğe ilk kabul edildiği andan itibaren başlayarak bütün cerrahi süreçte dinamik olarak devam etmesi ve tekrarlanması, ayrıca hastalara stomanın yeni açıldığı göz önünde bulundurularak hastaların 1., 3. ve 6. ay gibi daha uzun zaman diliminde periyodik olarak takip edilerek uyum düzeylerinin değerlendirilmesi, stomaya ilişkin komplikasyonları değerlendirirken Pittman Ostomi Şiddet İndeksi gibi geçerliliği ve güvenilirliği sağlanan bir ölçüm aracının kullanılarak hasta bakımında ortak bir dil kullanılması önerilmektedir.tr_TR
dc.description.tableofcontentsİÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY ....................................................................................................................i TEŞEKKÜR ...............................................................................................................................ii İÇİNDEKİLER..........................................................................................................................iii SİMGELER ve KISALTMALAR DİZİNİ .............................................................................viii ŞEKİLLER DİZİNİ...................................................................................................................ix RESİMLER DİZİNİ...................................................................................................................x TABLOLAR DİZİNİ.................................................................................................................xi ÖZET.......................................................................................................................................xiii ABSTRACT .............................................................................................................................xv 1. GİRİŞ......................................................................................................................................1 1.1. Problem Tanımı ve Önemi ..................................................................................................1 1.2. Araştırmanın Amacı ............................................................................................................6 1.3. Araştırmanın Hipotezleri .....................................................................................................6 2. GENEL BİLGİLER................................................................................................................7 2.1. Kolorektal Kanserler ...........................................................................................................7 2.2. Türkiye’de ve Dünya’da Kolorektal Kanserler ...................................................................7 2.3. Kolorektal Kanserlerde Etiyolojik Faktörler.......................................................................8 2.4. Kolorektal Kanserlerde Taramanın Önemi........................................................................11 2.5. Kolorektal Kanserlerin Evrelendirilmesi...........................................................................13 2.6. Kolorektal Kanserlerin Tedavi Seçenekleri.......................................................................14 2.6.1. Kemoterapi ve Yan etkileri.............................................................................................15 2.6.2. Radyasyon Terapisi ve Yan Etkileri...............................................................................15 2.6.3. Cerrahi Tedaviler ve Hemşirelik Yönetimi ....................................................................16 2.7. Stoma Cerrahisi ve Hemşirelik Yönetimi..........................................................................17 2.7.1. Süresi ve Amacına Göre Stomalar .................................................................................18 iv 2.7.2. Yapılış Şekillerine Göre Stomalar..................................................................................19 2.7.3. Stoma Cerrahisinde Ameliyat Öncesi Dönemde Hemşirelik Yönetimi .........................20 2.7.4. Stoma Cerrahisinde Ameliyat Sonrası Dönemde Hemşirelik Yönetimi ........................21 2.7.5. Taburculuk Sonrası Stoma Açılan Bireyde Hemşirelik Yönetimi .................................22 2.7.5.1. Taburculuk Sonrası Güvenli Çevrenin Sağlanması ve Sürdürülmesi .........................23 2.7.5.2. Taburculuk Sonrası Stoma ve İletişim ........................................................................23 2.7.5.3. Taburculuk Sonrası Stoma ve Solunum Fonksiyonları ...............................................24 2.7.5.4. Taburculuk Sonrası Stoma ve Yeme İçme ..................................................................25 2.7.5.5. Taburculuk Sonrası Stoma ve Boşaltım ......................................................................25 2.7.5.6. Taburculuk Sonrası Stoma ve Kişisel Hijyen..............................................................26 2.7.5.7. Taburculuk Sonrası Stoma ve Fiziksel Aktivite ..........................................................27 2.7.5.8. Taburculuk Sonrası Stoma ve Çalışma Hayatı ve Sosyal Hayat.................................27 2.7.5.9. Taburculuk Sonrası Stoma ve Cinsellik ......................................................................28 2.5.7.10. Taburculuk Sonrası Stoma ve Uyku..........................................................................29 2.7.6. Stoma Komplikasyonlarnı Önleme ve Hemşirelik Yönetimi.........................................29 2.8. Stomalı Hastalarda Hasta Eğitimi......................................................................................34 3. GEREÇ ve YÖNTEM ..........................................................................................................38 3.1. Araştırmanın Türü .............................................................................................................38 3.2. Araştırma Yapıldığı Zaman...............................................................................................38 3.3. Araştırma Yapıldığı Yer....................................................................................................38 3.4. Araştırmanın Evren ve Örneklem Seçimi..........................................................................38 3.5. Randomizasyon ve Körleme..............................................................................................40 3.6. Veri Toplama Araçları.......................................................................................................42 3.6.1. Hasta Tanılama Formu ...................................................................................................42 3.6.2. Durumluk - Sürekli Kaygı Ölçeği ..................................................................................42 3.6.3. Stomalı Bireylerde Uyum Ölçeği ...................................................................................44 v 3.6.4. Pıttman Ostomi Komplikasyon Şiddet İndeksi ..............................................................44 3.7. Araştırmanın Akışı ............................................................................................................45 3.8. Pilot Uygulama ..................................................................................................................49 4.9. Araştırmanın Bağımlı ve Bağımsız Değişkenleri..............................................................49 3.10. Araştırmanın Etik Yönü...................................................................................................49 3.11. Araştırma Verilerinin Değerlendirilmesi.........................................................................50 3.12. Araştırmanın Sınırlılıkları................................................................................................51 4. BULGULAR ........................................................................................................................52 4.1. Kontrol ve Girişim Grubundaki Hastaların Demografik Özelliklerinin Dağılımı ............52 4.2. Kontrol ve Girişim Grubundaki Hastaların Ziyaretlere Göre Durumluk- Süreklilik Kaygı Puan Ortalamalarının Karşılaştırılması ................................................................55 4.3. Kontrol ve Girişim Grubundaki Hastaların Ziyaretlere Göre Ostomi Uyum Alt Boyut Parametrelerin Karşılaştırılması......................................................................................56 4.4. Kontrol ve Girişim Grubundaki Hastaların Pittman Ostomi Komplikasyon Şiddet İndeksi Puan Ortalamasının Karşılaştırılması.................................................................61 4.5. Hastaların Tüm Değişken Gruplarında Durumluk – Sürekli Kaygı Puan Ortalamalarının Karşılaştırılması....................................................................................62 4.6. Hastaların Tüm Değişken Gruplarında Ostomi Uyum Ölçeği Genel Toplam Puan Ortalamalarının Karşılaştırılması....................................................................................67 4.7. Hastaların Tüm Değişken Gruplarında Pittman Ostomi Komplikasyon Şiddet İndeksi Genel Toplam Puan Ortalamalarının Karşılaştırılması...................................................70 4.8. Kontrol Grubundaki Hastaların Yaş ve BKI ile Durumluk- Sürekli Anksiyete, Ostomi Uyum, Pittman Komplikasyon Şiddet İndeksi Puan Ortalamaları Arasındaki İlişkinin Karşılaştırması ................................................................................................................73 4.9. Girişim Grubundaki Hastaların Yaş ve BKI ile Durumluk- Sürekli Anksiyete, Ostomi Uyum, Pittman Komplikasyon Şiddet İndeksi Puan Ortalamaları Arasındaki İlişkinin Karşılaştırması ................................................................................................................74 vi 4.10. Kontrol ve Girişim Grubundaki Hastaların Stoma Çapı ile Durumluk- Sürekli Anksiyete, Ostomi Uyum, Pittman Komplikasyon Şiddet İndeksi Puan Ortalamaları Arasındaki İlişkinin Karşılaştırması................................................................................75 5. TARTIŞMA..........................................................................................................................77 5.1. Kontrol ve Girişim Grubundaki Hastaların Demografik Özelliklerinin Tartışılması........77 5.2. Kontrol ve Girişim Grubundaki Hastaların Ziyaretlere Göre Ostomi Uyum Alt Boyut Parametrelerin Tartışılması.............................................................................................80 5.3. Kontrol ve Girişim Grubundaki Hastaların Ziyaretlere Göre Durumluk- Süreklilik Kaygı Puan Ortalamalarının Tartışılması .......................................................................85 5.4. Kontrol ve Girişim Grubundaki Hastaların Pittman Ostomi Komplikasyon Şiddet İndeksi Puan Ortalamasının Tartışılması ........................................................................87 5.5. Hastaların Tüm Değişken Gruplarında Durumluk – Sürekli Kaygı Puan Ortalamalarının Tartışılması ...........................................................................................90 5.6. Hastaların Tüm Değişken Gruplarında Ostomi Uyum Ölçeği Genel Toplam Puan Ortalamalarının Tartışılması ...........................................................................................92 5.7. Hastaların Tüm Değişken Gruplarında Pittman Ostomi Komplikasyon Şiddet İndeksi Genel Toplam Puan Ortalamalarının Tartışılması ..........................................................94 6. SONUÇ VE ÖNERİLER .....................................................................................................96 KAYNAKLAR.........................................................................................................................98 EKLER ...................................................................................................................................113 Ek 1. Hasta Tanılama Formu .................................................................................................113 Ek 2. Durumluk Süreklilik Kaygı Ölçeği...............................................................................118 Ek 3. Stomalı Bireylerde Uyum Ölçeği .................................................................................120 Ek 4. Pittman Ostomi Komplikasyon Şiddet İndeksi ............................................................121 Ek 5. Bilgilendirilmiş Gönüllü Onam Formu (BGOF)..........................................................122 EK 6. Etik Kurul Onayı..........................................................................................................124 Ek 7. Etik Kurul Kurum Ekleme Sonrası Onayı....................................................................125 Ek 8. Kurum İzin Yazısı (Aydın İl Sağlık Müdürlüğü).........................................................126 vii Ek 9. Kurum İzin Yazısı (Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi)......................................................................................................................127 Ek 10. Stomalı Bireylerde Uyum Ölçek İzni .........................................................................128 Ek 11. Pittman Komplikasyon Şiddet İndeksi Ölçek İzni .....................................................129 Ek 12. Durumluk- Süreklilik Kaygı Ölçek İzni .....................................................................130 BİLİMSEL ETİK BEYANI....................................................................................................131 ÖZ GEÇMİŞ...........................................................................................................................132tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherAydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectHasta Eğitimi, Komplikasyonlar, Stoma Cerrahisi, Stomaya Uyumtr_TR
dc.subjectHasta Eğitimi, Komplikasyonlar, Stoma Cerrahisi, Stomaya Uyumtr_TR
dc.titleStomalı Hastalara Verilen Video Destekli Stoma Bakımı Eğitiminin Ameliyat Sonrası Anksiyete, Stomaya Uyum ve Komplikasyonlara Etkisi: Randomize Kontrollü Çalışmatr_TR
dc.typedoctoralThesistr_TR
dc.contributor.departmentAydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsütr_TR
Appears in Collections:Doktora

Files in This Item:
File Description SizeFormat 
Senem GÜNEŞ KARA (1).pdf3.6 MBAdobe PDFView/Open
Show simple item record


Items in DSpace are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.