1. Earsiv@Adu
  2. Tez
  3. Yüksek Lisans
Please use this identifier to cite or link to this item: http://hdl.handle.net/11607/5069
Full metadata record
DC FieldValueLanguage
dc.contributor.advisorÖrenlili Yaylagül, Esra-
dc.contributor.authorBağdatlı, Esin-
dc.date.accessioned2023-09-05T08:28:20Z-
dc.date.available2023-09-05T08:28:20Z-
dc.date.issued2023-09-05-
dc.date.submitted2023-08-02-
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11607/5069-
dc.description.abstractAmaç: Araştırmanın amacı yetişkin bireylerin gıda okuryazarlık düzeylerini ve sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumlarını ve aralarındaki ilişkiyi belirlemektir. Gereç ve Yöntem: Kesitsel türde olan bu araştırma, kartopu örneklem yöntemi ile 18-65 yaş arasındaki 283 erkek ve 344 kadın olmak üzere toplam 627 yetişkin bireyin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında çevrimiçi bir anket formu (Google Forms) kullanılmıştır. Araştırmaya ait veriler Ağustos 2022- Mayıs 2023 tarihleri arasında e-anket yöntemiyle toplanmıştır. Araştırmanın verileri 3 ana bölümden (sosyo-demogrofik özellikler, antropometrik ölçümler ve sağlık öyküleri ile beslenme alışkanlıklarına ait sorular, sağlıklı beslenmeye ilişkin tutum ölçeği ve algılanan gıda okuryazarlığı ölçeğine ait sorular) oluşmaktadır. Bu araştırmanın uygulanması Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu tarafından onaylanmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan kadınların (n:344; 77,44±10,44) SBİTÖ puanı erkeklere (n:283; 73,31±10,15) göre yüksek bulunmuş ve anlamlı fark tespit edilmiştir (p<0,001). BKİ’ye göre normal kilolu bireyler (76,97±10,28) ile fazla kilolu bireyler (74,03±10,61) arasında SBİTÖ puanları açısından fark tespit edilmiştir (p<0,01). Araştırmadaki katılımcıların yüksek düzeyde sağlıklı beslenmeye ilişkin tutuma sahip olduğu belirlenmiştir. Cinsiyete göre gıda okuryazarlığı düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark tespit edilmiş ve kadın katılımcıların puanı (101,29±14,18) erkek katılımcıların puanından (93,96±13,29) yüksek bulunmuştur (p<0,001). BKİ sınıflandırmasına göre, normal kilolu katılımcıların gıda okuryazarlığı puanı (99,74±14,00) obez katılımcılara (92,80±13,56) göre daha yüksek bulunmuştur. Toplam algılanan gıda okuryazarlığı ölçeği puan ortalaması 97,98± 14,22 olarak bulunmuştur. Sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumu yüksek olan bireylerin, gıda okuryazarlığı da yüksek olarak bulunmuştur (p<0,001). Katılımcıların, sağlıklı beslenmeye ilişkin tutum ölçeği puanları ile algılanan gıda okuryazarlığı ölçeği puanları arasında orta düzeyde ilişki tespit edilmiştir (r=0,428, p<0,001). Sonuç: Bu araştırmada, yetişkin bireylerin gıda okuryazarlığı düzeylerinin sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumlar üzerinde etkili olduğu ve her iki ölçek arasında anlamlı düzeyde ilişki olduğu sonucuna varılmıştır. Cinsiyet, eğitim düzeyi, diyet öyküsü, BKİ grupları, beslenme bilgisi kaynakları, düzenli fiziksel aktivite yapma durumu ve etiket okuma sıklığı açısından hem sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumlar hem de gıda okuryazarlığı düzeyleri açısından katılımcılar arasında anlamlı fark olduğu tespit edilmiştir.tr_TR
dc.description.tableofcontentsİÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY i TEŞEKKÜR ii İÇİNDEKİLER iii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ vi TABLOLAR DİZİNİ vii ÖZET ix ABSTRACT xi 1. GİRİŞ 1 1.1. Araştırmanın Amacı 2 1.2. Araştırma Soruları 3 2. GENEL BİLGİLER 4 2.1. Beslenme 4 2.2. Sağlıklı Beslenme 4 2.2.1. Diyet Modelleri 7 2.3. Yaşam İçin Gerekli Besinler ve Besin Ögeleri 8 2.3.1. Karbonhidratlar 9 2.3.2. Proteinler 9 2.3.3. Yağlar 10 2.3.4. Vitaminler 11 2.3.5. Mineraller 12 2.3.6. Su…………………………………………………..……… ………………………….12 2.4. İşlenmiş Besinler ve Diğer İçecekler 12 2.5. Besin Grupları 15 2.5.1. Süt ve Süt Ürünleri 15 2.5.2. Et, Tavuk, Balık, Yumurta, Kuru Baklagiller, Yağlı Tohumlar ve Sert Kabuklu Meyveler 16 2.5.3. Ekmek ve Tahıllar Grubu 18 2.5.4. Sebzeler Grubu 19 2.5.5. Meyveler Grubu 20 2.5.6. Yağlar 21 2.5.7. Şekerler 22 2.6. Sağlıklı Besin ve Gıda Güvencesi 23 2.7. Sürdürülebilir Beslenme 24 2.8. Sağlık Okuryazarlığı 26 2.9. Gıda Okuryazarlığı 27 2.9.1. Gıda Ortamları ve Gıda Okuryazarlığı 32 2.9.1.1. Ekonomik Çevre 33 2.9.1.2. Sosyal Çevre 33 2.9.1.3. İletişim Ortamı 33 2.9.1.4. Fiziki Çevre 34 2.9.2. Beslenme Eğitimi ve Gıda Okuryazarlığı 34 2.9.3. Gıda Okuryazarlığının Ölçütleri 35 2.9.4. Gıda Okuryazarlığının Arttırılması Yoluyla Sağlığın Geliştirilmesi ve Bireysel ya da Toplumsal İyilik Haline Etkileri 36 3. GEREÇ VE YÖNTEMLER 37 3.1. Araştırmanın Yeri ve Zamanı 37 3.2. Araştırmanın Evren ve Örneklemi 37 3.3. Araştırmaya Dahil Edilme Kriterleri 37 3.4. Veri Toplama Araçları 38 3.4.1. Anket Formu 38 3.4.2. Katılımcıların Genel Özelliklerinin Belirlenmesi 38 3.4.3. Katılımcıların Antropometrik Ölçümlerinin Belirlenmesi 38 3.4.4. Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği (SBİTÖ) 39 3.4.5. Algılanan Gıda Okuryazarlığı Ölçeği 39 3.5. İstatiksel Analiz 40 3.6. Araştırmanın Sınırlılıkları 41 3.7. Araştırmanın Etik Yönü 41 4. BULGULAR 42 4.1. Katılımcıların Genel Özellikleri 42 4.2. Katılımcıların Antropometrik Ölçümleri 43 4.3. Katılımcıların Sağlık Öyküleri ve Beslenme Alışkanlıkları 44 4.4. Katılımcıların Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeğine (SBİTÖ) Ait Bulguları 46 4.5. Katılımcıların Algılanan Gıda Okuryazarlığı Ölçeğine Ait Bulguları 52 4.6. Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği (SBİTÖ) ile Algılanan Gıda Okuryazarlığı Ölçeğinin Karşılaştırılmasına Ait Bulgular 58 5. TARTIŞMA 61 6. SONUÇ VE ÖNERİLER 77 7. KAYNAKÇA 80 EKLER 92 EK 1. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etki Kurul Başkanlığı Onay Yazısı 92 EK 2. Veri Toplama Araçları 93 EK 3. Ölçek Kullanım İzinleri 97 BİLİMSEL ETİK BEYANI 98 ÖZ GEÇMİŞ 99tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/closedAccesstr_TR
dc.subjectGıda Okuryazarlığı, Gıda Okuryazarlığı Ölçeği, Sağlıklı Beslenme, Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği (SBİTÖ), Yetişkin Bireyler.tr_TR
dc.titleYETİŞKİN BİREYLERİN GIDA OKURYAZARLIĞI DÜZEYLERİ İLE SAĞLIKLI BESLENMEYE İLİŞKİN TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BELİRLENMESİtr_TR
dc.typemasterThesistr_TR
dc.contributor.departmentAydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalıtr_TR
Appears in Collections:Yüksek Lisans

Files in This Item:
File Description SizeFormat 
Yetişkin Bireylerin Gıda Okuryazarlığı Düzeyleri ile Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutumları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi (04.09.23) .pdfEsin Bağdatlı Yüksek Lisans Tez1.87 MBAdobe PDFView/Open
Show simple item record


Items in DSpace are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.