Statin Uygulanan Sıçanlarda Kurkuminin Periferik Sinirler Üzerine Etkilerinin Araştırılması

Abstract

ÖZET

STATİN UYGULANAN SIÇANLARDA KURKUMİNİN PERİFERİK SİNİRLER ÜZERİNE ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Sırıken F. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Veterinerlik Fizyolojisi Programı, Doktora Tezi, Aydın, 2023. Amaç: Kardiyovasküler hastalıklar (KVH) insanlarda önde gelen ölüm nedenidir ve dünya çapındaki ölümlerin yaklaşık 1/3'ü KVH'lardan kaynaklanmaktadır. Statinler, yaygın olarak KVH’ın önlenmesi veya tedavisi için kullanılan kolesterol düşürücü bir ilaç sınıfıdır. Statinlerin güvenli ve tolere edilebilir şekilde uzun süreli kullanımı kronik hiperkolesterolemi için önemlidir. Kurkumin ise antioksidan, nöroprotektif, antienflamatuvar, antikarsinojenik özellikleri olan polifenolik bir bileşiktir. Bu çalışmada, sıçanlarda statin uygulaması ile oluşması beklenen polinöropatide kurkuminin olası koruyucu etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Otuz sekiz adet erkek Wistar Albino cinsi sıçan dört gruba ayrıldı: i) statin grubu (40 mg/kg atorvastatin); ii) statin (40 mg/kg atorvastatin) + (400 mg/kg kurkumin) grubu; iii) kurkumin (400mg/kg) grubu; iv) kontrol grubu (serum fizyolojik). Atorvastatin ve kurkumin 30 gün boyunca intragastrik verildi. Deney sonunda, sinir iletim hızı, Na+- K+ ATPaz, total kolesterol, total oksidan ve antioksidan, IL-6, TNF-α düzeyleri belirlendi. Bulgular: Atorvastatin, diğer gruplarla karşılaştırıldığında SİH'de bir azalmaya yol açtı (p<0,0001). Ayrıca Na+- K+ ATPaz aktivitesinin statin grubunda, kontrol ve kurkumin gruplarına göre daha düşük olduğu belirlendi (p=0,001). Atorvastatin’in, TNF-α düzeylerini artırdığı (p=0,014), ancak IL-6 düzeyleri üzerinde etkisi olmadığı saptandı (p=0,239). TOS, gruplar arasında farklılık göstermezken (p=0,604), atorvastatin + kurkumin grubunda TAS’ın diğer gruplara göre arttığı saptandı (p=0,002). Siyatik sinir kesitlerinde miyelin kılıfın düzensiz ve parçalı olduğu ve buna eşlik eden vakuolasyonlar görüldü. Sonuç: Bu bulgular, statinlerin Na+- K+ ATPaz aktivitesini azaltarak polinöropati oluşturma potansiyeline sahip olabileceğini düşündürmektedir. Bununla birlikte statinle birlikte verilen kurkumin SİH ve Na+- K+ ATPaz aktivitesindeki azalmayı iyileştirmiştir. Sonuç olarak, kurkumin alımı, statin tedavisi sırasında oluşabilecek periferik nöropati üzerinde koruyucu etkilere sahip olabilir.