Kadınların doğum sürecinde yapılan vajinal muayenede yaşadıkları rahatsızlık hissi ve benlik saygısı

Abstract

Amaç: Bu araştırmada, kadınların doğum sürecinde yapılan vajinal muayenede yaşadıkları rahatsızlık hissi ve benlik saygısının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma, İzmir ilinin Tire ilçesinde bulunan İzmir İl Sağlık Müdürlüğü'ne bağlı bir devlet hastanesi olan Tire Devlet Hastanesi Doğum Servisi (Travay) Bölümüne başvuran kadınlar üzerinde yapılmıştır. Analitik kesitsel bir yaklaşımla yürütülen çalışma 253 kadın üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri Kişisel ve Obstetrik Özellikler Formu, Doğum Sürecinde Yapılan Vajinal Muayenelere Yönelik Soru Formu, Doğumda Vajinal Muayene Sırasında Yaşanılan Rahatsızlık Hissi Sorgulama Formu ve İki Boyutlu Benlik Saygısı Ölçeği: Kendini Sevme/Özyeterlik Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Veriler doğum sonrası erken dönemde, doğumdan sonraki 24 saat içinde toplanmıştır. Çalışmada elde edilen verilerin istatistiksel analizinde SPSS (Statistical Package for Social Sciences for Windows 22) (SPSS Inc., Chicago, IL, USA) paket programı kullanılmıştır. Veri analizinde; sayı, yüzde, ortalama, standart sapma değerleri kullanılarak, bireysel, obstetrik özelliklere ve doğum sırasında vajinal muayenelere göre kadınların vajinal muayenelerde yaşadıkları rahatsızlık ve benlik saygısını karşılaştırmak için t-testleri ve ANOVA testi yapılmıştır. Bulgulardaki istatistiksel farklılıkların kaynaklarını belirlemek için Scheffe testi kullanıldı. İstatistiksel analiz sonucunda p<0,05 olarak belirlenen değerler anlamlı kabul edilmiştir. Bulgular: Vajinal muayenelerde mahremiyet sağlama uygulaması ile rahatsızlık puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı fark gözlenmiştir. Bu çalışmada vajinal muayene sırasında ağrı/rahatsızlık duyma durumu ile rahatsız hissetme puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı fark gözlenmiştir. Ayrıca vajinal muayene yapan sağlık çalışanı sayısı ile ortalama rahatsızlık puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark gözlenmiştir. Vajinal muayene sayısı ile ortalama rahatsızlık puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark (p<0.05) bulundu. Vajinal muayene uygulayan sağlık çalışanları arasında cinsiyet ve ortalama rahatsızlık puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark vardı (p<0,05). Çalışma da, vajinal muayene için kendi yatağını seçen kadınların, muayene masası seçen kadınlara göre (7,01±2,78) anlamlı olarak daha düşük ortalama rahatsızlık (4,89±1,56) bildirdiği bulundu (p<0,05). Sonuç: Yapılan çalışmanın sonuçları irdelendiğinde, kadınların yarısından fazlasının vajinal muayene öncesi hazırlık aşamasında yardım aldığı sonucuna varılmıştır. Ayrıca vajinal muayene sırasında mahremiyetin sağlanması uygulamasında kadınların yarısından fazlasının kapıyı kapatma seçeneğini tercih ettiği ve vajinal muayene sırasında kapıyı kapatmanın rahatsızlığı azalttığı saptanmıştır. Elde edilen bir diğer sonuç, kadınların yaklaşık yarısının vajinal muayenelerinin üç farklı kişi tarafından gerçekleşmesi sonucunda rahatsızlık için ortalama puan, vajinal muayene yapan sağlık çalışanlarının sayısı arttıkça doğru oranda rahatsızlık seviyesi de artış göstermiştir. Gelir düzeyi arttıkça benlik saygısının da arttığı bulunmuştur. Vajinal muayeneden önce yeterli bilgi vermenin benlik saygısı üzerinde olumlu bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Kişinin kendi yatağında vajinal muayene olmasının benlik saygısı üzerinde olumlu bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle araştırma sonucunda kadınların rahatsızlıklarının orta düzeyde olduğu, benlik saygılarının yüksek düzeyde olduğu ve rahatsızlık ile benlik saygısı arasında düşük düzeyde bir ilişki olduğu belirlenmiştir.