Aydın ilinde yetiştirilen Karya ve Kıvırcık ırkı kuzularda büyüme özelliklerine ilişkin kalıtım derecesi tahminleri

Abstract

Amaç: Sunulan çalışmada Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü tarafından devreye sokulan "Halk Elinde Hayvan Islahı Ülkesel Projeleri" kapsamında yer alan "Karya Koyunu Geliştirme Projesi" ve "Kıvırcık Koyun Islahı" projelerinde yer alan hayvanlardan doğan kuzularda doğum ağırlığı, sütten kesim canlı ağırlığı ve ortalama günlük canlı ağırlık artışlarının tanımlanması ve bu özelliklere ilişkin kalıtım derecelerinin ortaya konması amaçlanmıştır. Materyal ve Yöntem: Araştırmanın hayvan materyalini 2019 ve 2020 yıllarında Aydın ilinde yürütülmekte olan "Karya Koyunu Geliştirme Projesi" kapsamında yetiştiricilik yapan 21, "Kıvırcık Koyunu Islahı Projesi"nde yetiştiricilik yapan 11 işletme olmak üzere toplam 32 işletmede elde aşım uygulanan 2424 baş koyundan doğan toplam 3793 baş kuzu oluşturmuştur. Bulgular: Karya ve Kıvırcık için doğum ağırlığı, sütten kesim canlı ağırlığı ve ortalama günlük canlı ağırlık artışına ilişkin en küçük kareler ortalamaları ve standart hataları sırasıyla 3.53±0.025 kg ve 3.66±0.030 kg, 22.67±0.177 kg ve 22.28±0.215 kg ve 201.06±1.936 g ve 196.48±2.354 g olarak elde edilmiştir. Doğum ağırlığı için ele alınan yıl dışında tüm sabit etkiler arasındaki ayrım istatistik olarak önemli olmuştur. İstatistik modelde sabit etki olarak kullanılan yıl, ırk, ana yaşı, doğum tipi ve cinsiyet faktörlerinin sütten kesim canlı ağırlığı ve ortalama günlük canlı ağırlık artışı üzerine etkisi istatistik bakımdan önemli olmuştur. Doğum ağırlığı, sütten kesim canlı ağırlığı ve ortalama günlük canlı ağırlık artışına ilişkin elde edilen kalıtım dereceleri Karya ve Kıvırcık için sırasıyla 0.38 ve 0.22, 0.30 ve 0.37 ve 0.23 ve 0.32'dir. Elde edilen kalıtım dereceleri göz önüne alındığında doğum ağırlığı, sütten kesim ağırlığı ve ortalama günlük canlı ağırlık için tahmin edilen kalıtım derecelerinin orta yüksek sınıfta yer aldığı dikkati çekmektedir. Sonuç: Çalışmada ortaya konan geniş varyasyon önemli bir ıslah potansiyeline de işaret etmektedir. Bu durum kuzu eti üretimi bakımından oldukça önemli bir ivme kazanılabileceğine işaret etmektedir.

Objective: In the presented study, it was aimed to define the birth weight, weaning body weight and average daily body weight gains in lambs born from animals in the subprojects named "Karya Sheep Development Project [Karya Koyunu Geliştirme Projesi]" and "Kivircik Sheep Breeding [Kivircik Koyun Islahı]" within the scope of "Animal Improvement National Projects by Public[Halk Elinde Hayvan Islahı Ülkesel Projeleri]" commissioned by the General Directorate of Agricultural Research and Policies and to reveal the heritability of these characteristics. Material and Methods: The animal material of the research consisted of a total of 3793 lambs born from 2424 sheep that were bred by hand in a total of 32 enterprises, 21 of which were breeding within the scope of the "Karya Sheep Development Project" and 11 of which were breeding in the "Kivircik Sheep Breeding Project" carried out in the province of Aydın in 2019 and 2020. Results: The least squares mean and standard errors of birth weight, weaning body weight and mean daily body weight gain for Karya and Kivircik were obtained as 3.53±0.025 kg and 3.66±0.030 kg, 22.67±0.177 kg and 22.28±0.215 kg and 201.06±1.936 g, and 196.48±2.354 g, respectively. The distinction between all fixed effects was statistically significant, except for the year considered for birth weight. The effects of year, breed, maternal age, birth type and sex factors used as fixed effects in the statistical model on weaning body weight and average daily body weight gain were statistically significant. Heritability of birth weight, weaning body weight and average daily body weight gain were 0.38 and 0.22, 0.30 and 0.37 and 0.23 and 0.32 for Karya and Kivircik, respectively. Considering the heritability obtained, it is significant that the estimated heritability for birth weight, weaning weight and average daily body weight is in the middle-high class. Conclusion: The wide variation revealed in the study also indicates an important breeding potential. This indicates that a significant acceleration can be gained in terms of lamb meat production.