İskender-nâme, Avusturya Ulusal Kütüphanesi 274 (inceleme-metin)

Abstract

Türk dili gelişimini geçmişten günümüze birçok dil ve edebiyattan beslenerek sürdürmüştür. İskender-nâme türü de dilimizi besleyen türlerden birisidir. İlk İskender-nâme Firdevsî'nin Şeh-nâme adlı eserinde yer almaktadır. Ayrı bir tür olarak Arapça, Farsça ve Türkçe eserlerde manzum, mensur ve manzum-mensur karışık olarak gelişmeye devam etmiştir. Eserlerde genel hatlarıyla İskender'in hayatı, savaşları, yaşadığı olağanüstülükler anlatılmaktadır. Büyük İskender ve Zülkarneyn'in yaşadıkları coğrafya ve savaştıkları bölgelerin benzerlik göstermesi sebebiyle İskender-nâme türünde iki farklı kişi karışmış ve en iyi özellikleri alınarak ortaya mükemmel bir karakter çıkarılmıştır. Bu çalışmada, Avusturya Ulusal Kütüphanesi'nde 274 numara ile kayıtlı ve mütercimi belirsiz ve 16. yüzyıl tarihli Eski Anadolu Türkçesi metni olan, manzum-mensur karışık İskender-nâme adlı eser çeviri yazıya aktarılarak genel hatlarıyla tür hakkında bilgi verilmiştir.

The Turkish language has continued its development from the past to the present by nourish on many languages and literature. The Iskender-name genre is nourish our language. The first Iskender-name is found in Firdevsî's Şeh-nâme, without being detached. As an independent genre, Poetic and prosaic, poetic-prosaic mixed continued to develop in Arabic, Persian and Turkish studies. In the studies, Alexander's life, wars, and extraordinary events are described in general terms. Due to the similarity of the geography where Alexander the Great and Iskender-i Zülkarneyn lived and the regions they fought, two different people were mixed in the Iskendername genre and a perfect character was revealed by taking their best features. In this study, the transcript of the poetic-prosaic mixed Iskender-name, which is registered with the number 274 in the Austrian National Library and Old Anatolian Turkish text dated 16th century whose translator is uncertain, has been transcribed and information about the genre has been given in general terms.