Fen alanında üstün yetenekli ortaokul öğrencileri için aday bildirim envanterinin geliştirilmesi

Abstract

Amaç: Bu araştırmada Renzulli'nin üçlü halka modeli kuramsal dayanak alınarak ortaokul çağındaki fen alanında üstün yetenekli öğrencilerin adaylık aşamasında öğretmenler tarafından geçerli ve güvenilir bir aday bildirim envanteri geliştirilmesi amaçlanmıştır. Materyal ve Yöntem: Araştırma, nicel araştırma yöntemlerinden betimsel tarama modeline göre desenlenmiştir. Ölçek geliştirme çalışmaları için 2020-2021 ve 2021-2022 eğitim-öğretim yıllarında, Aydın ilindeki BİLSEM, özel ve devlet okullarındaki Fen Bilimleri öğretmenleri, kestirimsel geçerlik çalışmaları için de öğretmenler ve öğrencilerinden araştırma örneklemi oluşturulmuştur. Fen Yeteneği Ölçeği için 66, Yaratıcılık Ölçeği için 45, İşe Adanmışlık Ölçeği için 40 maddeden oluşan bir madde havuzu hazırlanmıştır. Ölçeğin kapsam geçerliliğini sağlamak amacıyla uzman görüşleri alınmıştır. Sırasıyla açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmıştır. Kestirimsel geçerlik için beş ölçek kullanılmıştır. Envanterin geçerliliğine katkıda bulunması için, bazı bağımsız değişkenlerle envanterin üç ölçeğinden elde edilen puanların farklılaşıp farklılaşmadığına bakılmıştır. Bulgular: AFA ve DFA sonucunda elde edilen veriler her bir ölçeğin tek faktörden oluşan bir yapının doğrulandığı göstermektedir. Geliştirilen her üç ölçekte de üstün yetenekli öğrenciler normal öğrencilere göre daha yüksek puan almışlardır. Öğrencilerin sınıf içi performansına göre üstün yetenekli öğrenciler diğer performans düzeylerine göre daha yüksek puana sahiptirler. Öğrencilerin öğrenim gördükleri kurumlara göre BİLSEM' e giden öğrenciler MEB ve özel okuldaki öğrencilerden daha yüksek puan almıştır. Sonuç: Sonuç olarak geliştirilen Fen Yeteneği, Yaratıcılık ve İşe Adanmışlık aday bildirim ölçeklerinin güvenilir ve geçerli ölçme araçları olduğu ve ortaokul döneminde fen alanındaki üstün yetenekli çocukları adaylık aşamasında uygulanabileceği söylenebilir.

Objective: This research was carried out with the aim of developing a valid and reliable candidate notification inventory that can be applied during the nomination phase of gifted students in secondary school science by teachers, based on Renzulli's triple ring model. Material and Methods: The research was designed according to the descriptive survey model, which is one of the quantitative research methods. The scale development studies from the science teachers in public schools, private schools and BILSEM in Aydın's city center and its districts, and the predictive validity studies from teachers and their students in the years of 2020-2021 and 2021-2022 academic calendar was created as a research sample. An item pool was generated by 66 items for Science Ability Scale, 45 items for Creativity Scale, and 40 items for Task Commitment. Expert opinions were applied for providing the content validity. The exploratory and confirmatory analysis were respectively applied. Five scales were used fort he predictive validity. For contributing to the inventory validity, the scores between some independent variables and three scales of inventory were observed whether they differed or not. Results: The data that acquired in the result of EFA and CFA expresses to be confirmed that each one of the scales consists of one factor. The gifted students got higher scores than the normal students in each one of three developed scales. According to the performance of students in the classroom, gifted students had higher scores than the others' performance level. The students in BİLSEM got higher scores than the students in state schools and private schools. Conclusion: In conclusion, it can be stated that Science Ability, Creativity, and Task Commitment are reliable and valid scale measurement tools and it can be said that the scales are applicable to the nomination phase of gifted students in the field of science in the secondary school period.