Öğretmen ve okul müdürlerinin öğretmenlerin mesleki gelişimini değerlendirmesi: Mesleki gelişime güdüleyen ve güdülenmeyi düşüren etmenler

Abstract

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin mesleki gelişime güdülenmesi olgusunu, öğretmen ve yöneticilerin görüşlerine dayanarak ortaya koymaktır. Bunun için öğretmenlerin mesleki gelişim konusuna nasıl baktıkları, mesleki gelişime nasıl güdülendikleri, mesleki gelişime güdülenme sorunlarının ve bu sorunlarla baş etme yöntemlerinin neler olduğu ve okullarda öğretmenlerin mesleki gelişime katılımlarının artırılması için ideal koşulların neler olabileceği öğretmen ve yönetici görüşleri çerçevesinde ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Araştırma, 2021-2022 eğitim öğretim yılında İzmir ilinde resmi ortaokullarda görev yapan 12 öğretmenle gönüllülük esasına uygun olarak nitel araştırma desenlerinden olgubilime göre yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubu, amaçlı örnekleme türlerinden maksimum çeşitlilik, ölçüt örnekleme ve kartopu örnekleme yöntemleri kullanılarak seçilmiştir. Katılımcılarla görüşmeler araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak yapılmıştır. Toplanan veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmada elde edilen bulgulara göre katılımcılar, mesleki gelişimi deneyim ve değişim olarak iki kategoride tanımlarken; mesleki gelişim konusunda öğretmenlerin yapmakta oldukları etkinlikler, resmî ve resmî olmayan şeklinde iki kategoride incelenmiştir. Öğretmenleri mesleki gelişime güdüleyeciler içsel ve dışsal güdülenme olarak ikiye; öğretmenlerin güdülenmesini düşüren etmenler ise öğretmene, okula, mesleki gelişim etkinliğine ve çevreye ilişkin etmenler olarak dörde ayrılmıştır. Araştırma bulgularına göre öğretmenlerin mesleki gelişimlerine güdülenme sorunu yaşadıklarında kullandıkları baş etme yöntemleri çaba gösterme, sosyal destek ve eylemsizlik olarak üçe ayrılmıştır. Yöneticilerin, öğretmenlerin mesleki gelişime güdülenme sorunlarına ilişkin kullandığı baş etme yöntemleri somut ve soyut destek olarak ikiye ayrılmıştır. Katılımcılar mesleki gelişimin ideal koşulları konusunda öğretmene, okula, mesleki gelişim etkinliğine ve yöneticiye ilişkin olarak görüşlerini paylaşmışlardır. Elde edilen veriler dikkate alınarak mesleki gelişim çalışmalarının bu doğrultuda yeniden gözden geçirilmesinin, çalışmaların verimliliği açısından uygun olacağı düşünülmektedir.

The aim of this research is to understand the phenomenon of motivation of teachers for professional development based on the views of the teachers and administrators. For this, it has been tried to reveal how teachers view professional development, how they are motivated to professional development, what are the problems of motivation for professional development and coping methods, and what the ideal conditions can be for increasing teachers' participation in professional development in schools, within the framework of teacher and administrator views. The research was carried out according to phenomenology, one of the qualitative research designs, on a voluntary basis with 12 teachers working in public secondary schools in the province of İzmir in the 2021/2022 academic year. The study group of the research was selected by using maximum diversity, criterion sampling and snowball sampling methods from purposive sampling types. Interviews with the participants were made using a semi-structured interview form developed by the researcher. The collected data was subjected to content analysis. According to the findings of the research, the participants defined professional development in two categories as experience and change; The activities of teachers on professional development were examined in two categories as formal and informal. Those who motivate teachers for professional development are divided into internal and external motivation; The factors that reduce the motivation of teachers are divided into four as factors related to the teacher, school, professional development activity and the environment. According to the research findings, the coping methods teachers use when they have problems with motivation for their professional development are divided into three as effort, social support and inaction. Coping methods used by administrators and teachers for professional development motivation problems are divided into two as concrete and abstract support. The participants shared their views on the ideal conditions of professional development, regarding the teacher, the school, the professional development activity and the manager. Considering the data obtained, it is thought that it would be appropriate to review the professional development studies in this direction, in terms of the efficiency of the studies.