Doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve portföy yatırımlarının ekonomik etkileri: Seçilmiş gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler üzerine bir analiz

Abstract

1980 yılı sonrası finansal küreselleşme akımı ile birlikte, doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve portföy yatırımları, dünya genelinde büyüme göstermiştir. Söz konusu yıllarda yabancı yatırımlar, gelişmekte olan ülkelerin sahip olduğu üretim faktörlerinden ve yer altı kaynaklarından faydalanmak amacıyla gelişmiş ülkelerden diğer ülkelere doğru gerçekleşmekteydi. 2000'li yıllarda ise bu yatırımlar gelişmiş ülkeler tarafından da yoğun olarak talep edilmeye başlamıştır. Literatür incelendiğinde, hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülke ekonomileri üzerinde, doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve portföy yatırımlarının etkilerinin birlikte çok fazla incelenmediği görülmektedir. Bu çalışmanın amacı, yabancı yatırımların (doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve portföy yatırımları), gelişmiş ve gelişmekte olan ülke ekonomilerine olan etkilerini ortaya koymaktır. Çalışma kapsamında analize konu olan 15 gelişmiş ülke ve 15 gelişmekte olan ülkenin, 1993-2018 yılları arasındaki ekonomik verileri incelenmiştir. Çalışma panel veri analiz yöntemini kullanarak gerçekleştirilmiştir. Analiz sonucunda, doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının, gelişmiş ve gelişmekte olan ülke ekonomileri üzerinde pozitif etkileri saptanmıştır. Diğer yandan portföy yatırımlarının ise seçilen değişkenler üzerinde herhangi bir etkisi görülmemiştir.

With the financial globalization trend after 1980, foreign direct investment and portfolio investments have grown worldwide. In those years, foreign investments were made from developed countries to other countries in order to benefit from the production factors and underground resources of the developing countries. In the 2000s, these investments started to be demanded by developed countries. However, it is seen that the effects of foreign direct investment and portfolio investments on both developed and developing countries economies are not frequently examined together in the literature. The aim of this study, foreign investment( foreign direct investment and foreign portfolio investment) is to demonstrate the effects of advanced and emerging economies. In the study, the economic data of the economies of 15 developed and 15 developing countries, which will be subject to the analysis, between 1993 and 2018 were examined. The study was carried out using the panel data analysis method. As a result of the analysis, the positive effects of foreign direct investments on the economies of developed and developing countries were determined. On the other hand, portfoli investments did not have any effect on the selected variables.