Yetişkinlerde Kişilerarası Psikolojik İntihar Kuramı Bağlamında Sorun Çözme Becerisinin Kesitsel İncelemesi

Abstract

Amaç: Bu araştırmada sorun çözme becerisi ile intihar düşünceleri arasındaki ilişkide Kişilerarası Psikolojik İntihar Kuramı değişkenleri olan engellenmiş aidiyet ve başkalarına yük olma algısının etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma, 17 Mayıs, 2021 – 24 Haziran, 2021 tarihleri arasında, sosyal medya aracılığıyla ulaşılan 18 – 65 yaş arası 223 katılımcı ile gerçekleşmiştir. Çalışmanın veri toplama araçları Kişilerarası İhtiyaçlar Anketi, Edinilmiş İntihar Yeterliliği – Ölüm Korkusuzluğu Ölçeği, Gözden Geçirilmiş Sosyal Sorun Çözme Envanteri ve Columbia İntihar Şiddeti Derecelendirme Ölçeği’dir. Araştırmanın analiz aşamasında Bağımsız Örneklemler T-Testi, ANOVA, Pearson Korelasyon Analizi ve Aracılık (Mediasyon) Analizleri kullanılmıştır. Bulgular: Sonuçlar gençlerin, bekarların ve düşük sosyo – ekonomik düzeye sahip olanların daha şiddetli intihar düşüncelerine sahip olduğunu, erkeklerin ölümden daha az korktuğunu, intihar girişimi olan katılımcılar arasında tek yaşayanların ailesiyle yaşayanlara kıyasla daha yüksek oranda olduğunu göstermektedir. Sorun çözme becerisi ve intihar düşünceleri arasındaki ilişkide aracı etkilerin ayrı ayrı incelendiği basit aracılık modellerine göre engellenmiş aidiyetin kısmi aracılık etkisinin olduğu, başkalarına yük olma algısının tam aracılık rolü olduğu bulunmuştur. Seri aracılık modeline göre ise engellenmiş aidiyet ve başkalarına yük olma algısının birlikte aynı ilişkide tam aracılık etkilerinin olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: Sosyal sorun çözme becerisi düştükçe engellenmiş aidiyetin arttığı ve sırasıyla engellenmiş aidiyet arttıkça başkalarına yük olma algısının da arttığı ve buna bağlı olarak intihar düşüncelerinin şiddetinin arttığı bulunmuştur.