Bilimsel süreç becerilerinin başarı amaç yönelim aracılığıyla fen bilgisi öğretmen adaylarının üniversite kimya derslerindeki fen öğrenme anlayışlarını yordaması

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı, kimya derslerinde öğrenim gören fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel süreç becerilerinin doğrudan veya aracı değişken olan başarı amaç yönelim üzerinden fen öğrenme anlayışlarını ne düzeyde yordadığını incelemektir. Materyal ve Yöntem: İlişkisel tarama modellerinin kullanıldığı bu çalışmada değişkenler arasındaki ilişkiye ilişkin dört kuramsal model test edilmiştir. Veriler 2019-2020 öğretim yılında Eğitim Fakültesi / Fen Bilgisi Öğretmenliği programında öğrenim görmekte olan 542 1. ve 2. sınıf öğretmen adaylarından toplanmıştır. Çalışmanın örneklemi seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden uygun/amaçlı örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırma için veri toplama aracı olarak "Bilimsel Süreç Becerileri Testi", "Başarı Amaç Yönelim Ölçeği" ve "Fen/Kimya Öğrenme Anlayışları Ölçeği" kullanılmıştır. Araştırmada değişkenler arası ilişkiler korelasyon analizi ile, varsayılan hipotezler ise temel aracılık modeli çerçevesinde SPSS aracı değişken analizi ile belirlenmiştir. Bulgular: Fen öğrenme anlayışının uygulama, bilgileri anlama ve bilgileri farklı bir bakış açısıyla yorumlama alt boyutları ilk hipotezde ifade edildiği gibi öğrenme amaç yönelimi üzerinden bilimsel süreç becerilerini yordanmıştır. İkinci hipotezde ise bilimsel süreç beceri düzeyinin fen öğrenme anlayışının hesaplama alt boyutunu negatif yönde doğrudan ve başarı amaç yönelimin performans kaçınma ve yaklaşma eğilimi üzerinden dolaylı olarak yordamadığı belirlenmiştir. Üçüncü hipotezde bilimsel süreç beceri düzeyinin fen öğrenme anlayışının ezberleme ve test çözme alt boyutlarını doğrudan negatif düzeyde yordarken, performans kaçınma/yaklaşma aracı değişkenleri analize girdiğinde yordamadığı tespit edilmiştir. Son olarak Kimya derslerinde bilimsel süreç beceri düzeyinin fen öğrenme anlayışının niceliksel alt boyutundan bilgileri arttırma alt boyutunu doğrudan ya da dolaylı olarak pozitif yönde yordamıştır. Sonuç: Hipotezlere ilişkin bulgular incelendiğinde, fen bilgisi öğretmen adayları sorgulamanın önemli olduğu öğrenme ortamlarında bilimsel bilgiye ulaşmaya çalışıyorsa, bilimsel süreç becerileri aktif olarak kullanılmaktadır. Öğrenme ortamında aktif olan bu bireyler öğrenme yaklaşım performansı göstermektedir. Fen öğrenme anlayışlarında ise içsel motivasyonel yönelimde ilerledikleri gözlemlenmiştir. Bilimsel süreç becerilerinin düşük düzeyde kazanıldığı/kazanılmadığı öğrenme ortamındaki bireyler performans yaklaşım / kaçınma hedefleri gösterebilir. Bu bireylerin fen öğrenme anlayışları dışsal motivasyonel yönelimde ilerlemektedir.

Objective: The aim of this study is to examine to what extent the science process skills of pre-service science teachers studying in chemistry courses predict their understanding of learning science through success-goal orientation, which is either a direct or a mediating variable. Material and Methods: In this study, four theoretical models for this effect are tested with correlational survey designs. The data were collected from 542 1st and 2nd grade pre-services science teachers studying in the Faculty of Education / Science Teaching program in the 2019-2020 academic year. The sample of the study was determined by the convenient/purposive sampling method, which is one of the non-random sampling methods. "Scientific Process Skills Test", "Achievement Goal Orientation Scale" and "Science/Chemistry Learning Concepts Scale" were used as data collection tools for the research. In the study, the relationship between variables was determined by correlation analysis and the mediation models was tested by SPSS Process. Results: As stated in the first hypothesis, the sub-dimensions of applying, understanding and seeing in a new way of the conceptions of science learning were predicted by the level of science process skills the mediating role of mastery goal orientation. In the second hypothesis, it has been determined that the level of science process skill in Chemistry lessons does not directly or indirectly predicted the calculation and memorizing sub-dimensions of the conceptions of chemistry learning. In the third hypothesis, science process skill level did not directly or indirectly predicted the calculating sub-dimension of science learning understanding in Chemistry lessons through performance approach or avoidance goal orientation. Finally, in Chemistry lessons, the science process skill level positively predicted indirectly the sub-dimension of increase of the concept of science learning. Conclusion: When the findings related to the hypotheses are examined, if pre-science teacher are trying to reach scientific knowledge in learning environments where questioning is important, science process skills are actively used. These individuals show mastery approach performance. In their understanding of learning science, it was observed that they progressed in intrinsic motivational orientation. The individual in the learning environment where questioning is not important may show performance approach/avoidance goals. The understanding of science learning of these individuals progresses in extrinsic motivational orientation.