Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğrencileri Arasında Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar için Yaşam Tarzı Risk Faktörlerinin Değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Kronik hastalıklar olarak da bilinen bulaşıcı olmayan hastalıklar (BOH), uzun süreli ve yavaş ilerleme ile ilişkili tıbbi durumlardır. Çoğu BOH bulaşıcı değildir ve genetik, fizyolojik, davranışsal ve çevresel faktörler dahil olmak üzere çeşitli faktörlerin sonucudur.BOH prevalansı dünya çapında tüm yaş gruplarında artmaya devam etmektedir. Bu çalışma, biri devlet ve diğeri özel iki üniversitedeki Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümüne kayıtlı öğrenciler arasında bulaşıcı olmayan hastalıklar için yaşam tarzı risk faktörlerinin (fiziksel hareketsizlik, tütün, alkol, beslenme ve aşırı kilo/obezite) prevalansını incelemek amacıyla planlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Analitik türde planlanmış olana çalışma verileri Ocak-Nisan 2022 tarihleri arasında toplanmıştır. Çalışma örneklemini devlet üniversitesinden 266, özel üniversiteden 220 öğrenci oluşturmuştur. Veriler SPSS 2021 paket programında analiz edilmiştir. Prevalanslar, sosyodemografik özelliklere göre bulaşıcı olmayan hastalık risk faktörlerini tanımlamak için hesaplanmıştır. Ölçüm tipi değişkenler arasında fark analizleri t testi ile incelenmiştir. Tüm analizlerde istatistiksel anlamlılık p<0.05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Araştırmadan elde edilen verilere göre öğrencilerin %14,9’u fazla kilolu veya obezdir. Kadınlarda fazla kiloluluk veya obez olma oranı erkeklere kıyasla anlamlı daha fazladır. Her gün süt-yoğurt tüketenler tüm öğrencilerin %31,6’sını, her gün yumurta tüketenler çalışmanın %17,1’ini oluşturmaktadır ve öğrencilerin %8,6’sı hiç yumurta tüketmemektedir. Çalışmadaki öğrencilerin %27,2’si her gün et-peynir tüketmektedir. Öğrencilerin %11,6’sı her gün sebze, %20,9’u her gün meyve tüketmektedir. Her gün abur cubur tüketenlerin oranı özel üniversitede devlet üniversitesine kıyasla anlamlı daha fazla bulunmuştur. Son 1 ay içerisinde alkol tüketenler öğrencilerin %44,6’sını oluşturmaktadır. Öğrencilerin %52,5’i haftada 1 gün veya daha az sıklıkla fiziksel aktivite düzeyine sahiptir. Fast food tüketim oranı devlet üniversitesindeki öğrencilerin %64,8’ini oluşturmaktadır ve özel üniversiteye kıyasla istatistiksel olarak anlamlı daha fazla bulunmuştur. Haftada en az 1 kez gazlı içecek tüketenler tüm öğrencilerin %58,8’ini oluşturmaktadır. Kadınlarda haftada en az 1 kez gazlı içecek tüketme oranları erkeklerden istatistiksel anlamlı daha fazla bulunmuştur. Öğrencilerin %25,1’i aktif sigara kullanıcısıdır. Sonuç: Çalışmamızın sonuçlarına dayanarak, üniversite öğrencilerinde gözlenen tütün kullanımı, alkol tüketimi, fast food tüketimi sıklığı, yetersiz beslenme ve fiziksel aktivite düzeyi, bulaşıcı olmayan hastalıkların yönetiminde yönelik bireyin sağlıklı bir yaşam tarzını izleyerek bireysel düzeyde doğru yönlendirilmesi gerektiği sonucuna varılabilir. Özellikle, üniversite öğrencileri, yaşam tarzlarındaki değişiklikler, ebeveyn desteğinin azalması ve stres nedeniyle bulaşıcı olmayan hastalıklar için risk altındadır. Çalışma popülasyonumuz göz önüne alındığında, risk faktörlerinin ve bunların birbirleriyle etkileşimlerinin tanımlanmasında prospektif kohort araştırmalarına ihtiyaç vardır.