İşletmelerin finansal performanslarının çok kriterli karar verme yöntemleri ile analiz edilmesi: BİST KOBİ sanayi örneği

Abstract

Günümüzde ülkelerin ekonomilerinin en temel göstergelerinden bir tanesinin o ülkenin üretim yapan şirketleri olduğu bilinmektedir. Ülkelerde faaliyet gösteren şirketler, üretim alanlarını en iyi şekilde geliştirerek ülke ekonomilerine katkı sağladıkları yadsınamaz bir gerçektir. Haliyle gelişmiş ve gelişmekte olan ülke ekonomilerinde en önemli etkiyi Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ) olarak adlandırılan şirketler göstermektedir. KOBİ’ler ekonomiye katkılarının yanı sıra, çok farklı üretim yöntemlerini kullanmaları ve değişimlere hızla uyum sağlayarak faaliyetlerini sürdürebilmeleri bu işletme grubunun önemini arttırmaktadır. Ülke ekonomilerine katkıları oldukça önemli olan KOBİ’lerin, finansal performanslarını tespit etmek oldukça gerekli bir unsur olarak görülmektedir. Fakat finansal performans analizlerinin sadece finansal durum tablosu kalemlerini inceleyerek veya yorumlayarak yapılması son zamanlarda standart hale geldiği için araştırmacılar farklı performans değerlendirme ölçütlerini kullanma gereksinimi duymuşlardır. Nitekim belirtilen gereksinim nedeniyle şirketlerin finansal performans değerlendirmesi ve sıralama sonuçlarının elde edildiği yöntemler dizisi olarak adlandırılan çok kriterli karar verme yöntemleri kullanılmaya başlanmıştır. Çalışmada KOBİ’lerin finansal performansları için, 2015-2019 yıllarına ait finansal tablolarından yararlanılarak ve finansal oranlar kullanılarak performans analizleri gerçekleştirilmiştir. Bu sebeple KOBİ’lerin finansal performans değerlendirmeleri farklı çok kriterli karar verme yöntemleri kullanılarak yapılmış ve sonuçlar karşılaştırılmıştır.

Today, it is known that one of the main indicators of the economies of countries is the production companies of that country. It is an undeniable fact that companies operating in countries contribute to the economies of the country by developing their production areas in the best way. Consequently, companies called Small and Medium Sized Enterprises (SMEs) have the most important impact on the economies of developed and developing countries. In addition to the contributions of SMEs to the economy, their use of various production methods and their ability to continue their activities by adapting to changes rapidly increases the importance of this business group. It is seen as a very necessary element to determine the financial performance of SMEs, whose contributions to the national economies are very important. However, since financial performance analyzes have been standardized recently by examining or interpreting only financial statement items, researchers have needed to use different performance evaluation criteria. As a matter of fact, due to the stated requirement, multi-criteria decision-making methods, which are called the series of methods by which the financial performance evaluation and ranking results of companies are obtained, have been used. In the study, for the financial performance of SMEs, performance analyzes were carried out by using the financial statements of 2015-2019 and using financial ratios. Therefore, financial performance evaluations of SMEs have been made using different multi-criteria decision making methods and the results have been compared.