Veli liderliğine ilişkin öğretmen algıları

Abstract

Araştırma veli liderliğine ilişkin ortaokul öğretmenlerinin algılarını ortaya çıkarmak amacıyla betimsel tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmanın hedef evrenini; 2019- 2020 eğitim öğretim yılında, Aydın ili Nazilli ilçe merkezindeki ortaokullarda görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırma tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilen ve araştırmaya gönüllü olarak katılan 233 öğretmenle yürütülmüştür. Araştırma verilerinin toplanmasında “Kişisel Bilgi Formu” ve Kıral (2019) tarafından geliştirilen “Veli Liderliği Ölçeği”kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel ve kanıtlamasal istatistik tekniklerinden yararlanılmıştır. Araştırma bulgularına göre veli liderliğine ilişkin öğretmenlerin algısı en yüksek düzeyde dönüşümsel liderlik boyutunda sonra sırasıyla hizmetkar, vizyoner ve öğretimsel liderlik boyutlarında gerçekleşmiştir. Öğretmenlerin veli liderliğine ilişkin genel algısı orta düzeyde çıkmıştır. Öğretmenlerin veli liderliğine ilişkin algıları onların kıdemine ve branşına göre anlamlı bir farklılık göstermemiş olsa da; görev yaptıkları okul türüne göre tüm boyutlarda özel okullarda görev yapanların lehine anlamlı bir farklılık görülmüştür. Dönüşümsel liderlik boyutunda veli liderliğine ilişkin öğretmen algıları cinsiyet değişkenine göre erkekler lehine anlamlı bir farklılık yaratmıştır fakat vizyoner, hizmetkar, öğretimsel liderlik boyutlarında ve genel veli liderliğinde istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır. Okuldaki görev sürelerine göre öğretmen algıları vizyoner, hizmetkar, dönüşümsel liderlik boyutlarında ve genel veli liderliğinde farklılık gösterirken, öğretimsel liderlik boyutunda anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Vizyoner, hizmetkar liderlik boyutlarında ve genel veli liderliğinde okuldaki görev süresi 3 yıl ve daha az olan öğretmenlerin puan ortalamaları, okuldaki görev süresi 4 – 6 yıl arası ile 7 yıl ve daha fazla olanlardan daha yüksek çıkmıştır. Dönüşümsel liderik boyutunda okuldaki görev süresi 3 yıl ve daha az olan öğretmenlerin puan ortalamalarının, görev süresi 7 yıl ve üstü olanlardan daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Öğretmenlerin yaşı onların veli liderliği algılarını vi hizmetkar, dönüşümsel, öğretimsel liderlik boyutlarında ve genel veli liderliğinde etkilememiştir. Fakat vizyoner liderlik boyutunda 30 yaş ve altı olan öğretmenlerin puan ortalamalarının, 41 yaş ve üzeri olan öğretmenlerden daha yüksek olduğu görülmüştür. Araştırmada elde edilen bulgulara dayalı olarak konuya ilgi duyan velilere liderlik eğitimleri (çalışma grupları, atölye vb.) verilmesi, kadın öğretmenlerin dönüşümsel veli liderliği algılarının düşük çıkmasının altında yatan nedenlerin belirlenmesine yönelik nitel araştıma yapılması gibi uygulamacı ve araştırmacılara yönelik çeşitli öneriler sunulmuştur.

The research was designed in descriptive survey model in order to reveal the perceptions of secondary school teachers related to parent leadership. The target population of the research is composed of teachers working at secondary schools in Nazilli district of Aydın province in the 2019-2020 academic year. The study was conducted with 233 teachers who were selected with random sampling method and participated in the study voluntarily. Data was collected by “Personal Information Form” and “Parent Leadership Scale” developed by Kıral (2019) in the study. Descriptive and evidence-based statistical techniques were used in data analysis. According to the findings of the research, teachers’ perception of parent leadership was at the highest level in transformational leadership dimension followed by servant, visionary and instructional leadership dimensions respectively. Teachers’ general perception of parent leadership was at medium level. Although teachers' perceptions of parent leadership didn’t show a significant difference according to their seniority and branch; a significant difference was seen in favor of those who work at private schools in all dimensions according to the type of school they work. In transformational leadership dimension teacher perceptions of parent leadership made a significant difference in favor of men according to gender variable but no statistically significant difference was found in terms of visionary, servant, instructional leadership dimensions and general parent leadership. While teacher perceptions differed in terms of visionary, servant, transformational leadership dimensions and general parent leadership according to their tenure at school, no significant difference was seen in instructional leadership dimension. In visionary, servant leadership dimensions and general parent leadership, the mean scores of the teachers whose tenure at school are 3 years or less were higher than those with a tenure of 4-6 years at school and 7 years or more. In transformational leadership dimension, it was observed the mean scores of the teachers whose tenure are 3 years or less at school were viii higher than those whose tenure are 7 years or more. Teachers’ ages did not affect their perceptions of parent leadership in servant, transformational, instructional leadership and general parent leadership. However, the mean scores of the teachers who are 30 years old and below were found higher than the teachers who are 41 years old and above in visionary leadership dimension. Based on the findings obtained in the research, various suggestions were offered to practitioners and researchers, such as providing leadership training (working groups, workshops, etc.) to parents who are interested in the subject, and conducting qualitative research to identify the underlying reasons for female teachers' low perceptions of transformational parent leadership.