Türkiye'de gönüllü vergi uyumunu etkileyen faktörler

Abstract

Geçmişten günümüze vergi gelirleri, devletlerin harcamalarını gerçekleştirmesi için kullandığı en önemli kalem olmuştur. Mükelleflerin vergi ödevleri karşısında gösterdikleri tavır ve tutumlar vergi gelirleri üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilmektedir. Mükelleflerin vergi ödevini gerçekleştirme konusunda göstereceği isteksizlik, vergi karşısında olumsuz davranışların gelişmesine ve vergi gelirlerinde azalmaya neden olabilecektir. Vergi bilincinin yeterince gelişmemesi, vergi politikalarının mükellef odaklı olmaması vergiye karşı olumsuz davranışların gelişmesinde etkili olabilmektedir. Mükelleflerin vergi uyumunu sağlamak amacıyla toplumu yönetenlerde yeterli vergi bilincine sahip olmalıdır. Vergi uyumunun gerçekleşmesi bireysel bir olgu olmasının yanı sıra aynı zamanda toplumsal bir olgu olarak da değerlendirilmelidir. Vergi uyumunun ve vergiye karşı davranışları etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi için Hatay ilinde 300 mükellef ile 34 soruluk anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Amaç anket sorularına verilen yanıtlardan elde edilen sonuçlardan hareketle mükelleflerin vergi uygulamaları karşısındaki düşünce, tavır ve davranışları hakkında tespitte bulunmaktır. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde vergi kavramı teorik olarak ele alınmıştır. İkinci bölümde mükelleflerin vergiye uyumunu etkileyen faktörler incelenmiştir. Son bölümde ise anket sonuçlarının frekans değerleri ve yapılan çapraz tablolar analizi yer almaktadır.

From the past to the present, tax revenues have been the most important item used by states to realize their expenditures. Taxpayers ' attitudes and attitudes towards tax assignments can have a significant impact on tax revenues. The reluctance of taxpayers to perform their tax assignment may lead to the development of negative behavior in the face of tax and a decrease in tax revenues. Tax awareness is not sufficiently developed, tax policies are not taxpayer-oriented, can be effective in developing negative behavior towards tax. Taxpayers should have sufficient tax awareness in those who manage the society in order to ensure tax compliance. In addition to being an individual phenomenon, the realization of tax alignment should also be considered as a social phenomenon. A 34-question survey study was conducted with 300 taxpayers in Hatay province to evaluate tax compliance and factors affecting tax behavior. The aim is to determine the thoughts, attitudes and behaviors of taxpayers against tax practices based on the results obtained from the answers to the survey questions. The work consists of three parts. In the first chapter, the concept of tax is discussed theoretically. In the second section, the factors affecting taxpayers ' compliance with tax are examined. In the last section, the frequency values of the survey results and the analysis of the cross tables are included.