Kamu borçlarının ekonomik büyüme üzerine etkileri: Türkiye örneği

Abstract

Ülkelerin büyüme ve kalkınma süreçlerinde son dönemlerde sürekli artmakta olan ve kamunun olağan geliri niteliğini kazanan kamu borçlanmalarının ekonomik büyümeyi ne yönde ve hangi büyüklükte etkilediği günümüzde sıklıkla tartışılmakta olan bir konu haline dönüşmüştür. Kamu borçlarının ekonomik büyümeyle olan ilişkisi hem gelişmiş ülkeler hem de gelişmekte olan ülkeler açısından oldukça önem taşımaktadır. Gelişmekte olan ülkeler öncelikle kalkınmaya yönelik finansman sağlanması için tasarruflardaki yetersizlik sebebiyle devlet borçlanması yolunu sıklıkla tercih etmektedirler. Gelişmekte olan ülkelerde olduğu gibi Türkiye’nin de iç tasarruflarının yatırımlara finansman sağlama konusunda yetersiz gelmesi, ulaşılmak istenen ekonomik büyüme hızına erişmesine engel teşkil etmektedir. Çalışmanın amacı Türkiye’deki kamu borçlarının ekonomik büyümeye olan etkilerinin tespit edilmesidir. Bu hususta iç ve dış kamu borçlanmalarının 2002Q3-2020Q3 döneminde ekonomik büyüme üzerindeki etkileri Vector Otoregresyon (VAR) analizi yardımıyla test edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre Türkiye’de kamu iç borçlanmalarındaki azalmalar GSYİH’da yukarı yönlü harekete sebep olurken; kamu dış borçlanmalarındaki azalmalar GSYİH’de azalmalara neden olmaktadır. Dolayısıyla Türkiye ekonomisinde kamu iç borçlanmaları ile GSYİH arasında ters yönlü; kamu dış borçlanmaları ile GSYİH arasında doğru yönlü bir ilişkiden bahsetmek mümkündür. Bu hususta Türkiye ekonomisinde ekonomik anlamda büyüme ve gelişme sağlanması için kamu borçlanmalarına yönelik politikaların tespitinin iyi yapılarak en uygun politikanın belirlenmesi oldukça önem arz etmektedir.

In the growth and development processes of the countries, it has become a frequently discussed topic today, in which direction and to what extent the public borrowings, which have been increasing constantly and have become the ordinary income of the public, affect the economic growth. The relationship between public debt and economic growth is very important for both developed and developing countries. Developing countries often prefer government borrowing due to the inadequacy of savings primarily to provide financing for development. As in developing countries, the fact that Turkey's domestic savings are insufficient to finance investments prevents it from reaching the desired economic growth rate. The aim of the study is to determine the effects of public debt on economic growth in Turkey. In this regard, the effects of domestic and foreign public borrowing on economic growth in the 2002Q3-2020Q3 period were tested with the help of Vector Autoregression (VAR) analysis. According to the results obtained, while the reductions in public domestic borrowing in Turkey cause an upward movement in GDP; Decreases in public external borrowing cause reductions in GDP. Therefore, there is an inverse direction between public domestic borrowing and GDP in the Turkish economy; It is possible to talk about a direct relationship between public external borrowing and GDP. In this regard, it is very important to determine the most appropriate policy by making a good determination of the policies for public borrowing in order to ensure economic growth and development in the Turkish economy.