Bir Üniversite Sigara Bırakma Polikliniğinde Sigarayı Bırakamayan Bireylerin Yeniden Bırakmaya Hazır Olma Durumları Ve İlişkili Faktörler

Abstract

Amaç: Bu araştırma bir polikliniğe destek için başvurmuş ancak bir yıl sonunda sigarayı bırakamayanlarda yeniden hazır oluş durumlarının ve ilişkili olabilecek faktörlerin belirlenmesi amacı ile yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma kesitsel tipte bir çalışma olarak Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Sigarayı Bırakma Polikliniği’ne Temmuz 2018-Haziran 2019 tarihlerinde başvurmuş ve bir yıl sonra sigaraya bırakamayan bireyler ile gerçekleştirilmiştir.Veriler araştırmacı tarafından hazırlanan görüşme formu ve poliklinik kayıtları ile toplanmıştır. Verilerin analizi tanımlayıcı istatistiklerde ortalama ± standart sapma, ki-kare testi ile multinominal lojistik regresyon ve basit regresyon analizi ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Araştırmaya katılan bireylerin 219’u hala sigara içmektedir. Katılımcıların %43,8’i kadın, %69,3’ünün eğitim durumu lise ve üzeri, yaş ortalaması ise 42,30±12,50’dir. Katılımcıların %61,6’sı evli olup %56,6’sı çocuk sahibi, %30,8’i herhangi bir işte çalışmamaktadır. Transteoretik Modelin Değişim Aşamalarına göre %49,3’ü harekete hazır; %28,8’ü düşünüyor, %21,9 düşünmüyor olarak bulunmuştur. Çalışmada 40 yaş ve üzeri, eğitim düzeyi orta eğitim ve altında, evli, çocuğu olanlar, boş zamanlarını el, fiziksel ve sosyal etkinlik ile değerlendirenler ve paket-yıl süreleri 20 yıldan fazla olanlarda “harekete hazır olma” daha fazla bulunmuştur (p<0,05). Ayrıca 40 yaş ve üzeri, evliler, boş zamanlarını el, fiziksel ve sosyal etkinlik ile değerlendirenler ve paket-yıl süreleri 20 yıldan fazla olanlarda “düşünüyor olma”daha fazla bulunmuştur(p<0,05). Sonuç: Bu çalışmada bir poliklinik hizmetinden destek almış olan ve bir yıl içinde yine de sigarayı bırakamayan bireylerin yeniden sigarayı bırakmayı düşünüyor ve harekete hazır olma oranın yüksek olduğu, bırakmanın hazırlık aşamasında olan bırakamayan bireylerin daha istekli bırakma düşünce ve niyetine sahip oldukları ve öncelikli olarak sigara bırakma programlarında yeniden daha hassas yaklaşımlarla değerlendirilmelerinin gerekli olduğu sonucuna varılmıştır. Anahtar kelimeler: Bağımlılık, Relaps, Sigara bırakma, Transteoretik Model.