Kâr Payı Dağıtım Politikasını Etkileyen Mikro Ve Makro Etkenler: Bist 100 Firmaları Üzerine Bir Uygulama

Abstract

KÂR PAYI DAĞITIM POLİTİKASINI ETKİLEYEN MİKRO VE MAKRO ETKENLER: BİST 100 FİRMALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA Erkan DENDEŞ Doktora Tezi, İşletme Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Prof Dr. Yusuf KADERLİ 2020, XXİİ + 175 sayfa Şirketlerin kuruluş amaçlarından biri hiç şüphesiz kâr elde etmektir. Hissedarlar şirketlere yaptıkları yatırımların karşılığı olarak kâr payı geliri veya sermaye kazancı elde ederek kişisel servetlerini artırmak isterler. Şirketlerde yöneticiler şirket amaçları ile hissedarların amaçlarını dengelemeye çalışır. Kâr payı kararlarının hem şirket değerini hem de hissedarların servetini artırıcı etki yapması nedeniyle kâr payı politikasını etkileyen faktörlerin bilinmesi ve kararların buna göre alınması son derece önemlidir. Bu çalışmanın amacı Borsa İstanbul (BİST) 100’de listelenen şirketlerin 2009-2018 yılları arasında kâr payı dağıtım politikasını etkileyen mikro ve makro faktörleri tespit etmektir. Bu amaçla literatürde bugüne kadar yapılan çalışmalar incelenerek mikro ve makro faktörler belirlenmiş ve oluşturulan hipotezler panel veri analiz yöntemi kullanılarak test edilmiştir. Araştırmada bu amacı gerçekleştirmek için iki model geliştirilmiştir. Her iki modelin bağımlı değişkeni kâr payı dağıtım oranı olup, bağımsız değişkenler ise kârlılık, hisse başına kâr, yatırım fırsatı, büyüklük, likidite, borçluluk oranı, halka açıklık oranı, şirket yaşı, maddi varlık yapısı, ekonomik büyüme, enflasyon, faiz oranı ve döviz kuru olarak belirlenmiştir. Analiz sonucunda şirketlerin kâr payı dağıtım politikası ile kârlılık, büyüklük, borçluluk oranı, halka açıklık oranı ve enflasyon arasında negatif yönlü, hisse başına kâr, yatırım fırsatı, şirket yaşı, döviz kuru arasında pozitif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir. Diğer yandan, şirketlerin kâr payı dağıtım politikası ile likidite, maddi varlık yapısı, ekonomik büyüme ve faiz oranı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.