BAĞ ALANLARINDA ÖLÜKOL HASTALIĞI ETMENİ PHOMOPSİS VİTİCOLA (SACC.) SACC. İZOLATLARINDAKİ DSRNA’NIN TANILANMASI, MOLEKÜLER VE BİYOLOJİK KARAKTERİZASYONU İLE HİPOVİRÜLENT ETKİSİ

Abstract

BAĞ ALANLARINDA ÖLÜKOL HASTALIĞI ETMENİ PHOMOPSİS VİTİCOLA (SACC.) Sacc. İZOLATLARINDAKİ DSRNA’NIN TANILANMASI, MOLEKÜLER VE BİYOLOJİK KARAKTERİZASYONU İLE HİPOVİRÜLENT ETKİSİ Hosseinalizadeh S. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Programı, Doktora Tezi, Aydın, 2021. Amaç: Ege Bölgesinin bağ alanlarında Phomopsis sürgün ve yaprak lekesi (ölükol) hastalığı etmeni Phomopsis viticola izolatlarında dsRNA’nın tanılanması, moleküler ve biyolojik karakterizasyonu ile hipovirülent etkisisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Materyal ve Yöntem: 2018 yılında Ege Bölgesinin en fazla asma yetiştiriciliği yapılan il ve ilçelerden ölükol hastalığı belirtisi sergileyen asmaların sürgün örneklerinden elde edilen fungal izolatların morfolojik ve kültürel özellikleri değerlendirilerek P. viticola etmeni moleküler yöntemlerle tanılanmıştır. P. viticola izolatlarından Balijja vd. (2008) yöntemi ile dsRNA analizi yapılıp, dsRNA içeren izolatlar dsRNA içermeyen 3 izolat ile biyolojik özellikleri yönünden karşılaştırılmıştır. Seçilen dsRNA içeren 50 izolatın dikey taşınma kapasitesi en iyi performans gösteren izolatlar ile asma fidanların üzerinde virülenslik testleri yapılmıştır. dsRNA içeren izolatların vegetatif uyum grupları belirlenmiş ve yatay taşınım kapasiteleri değerlendirilmiştir. Yatay taşınım ile dsRNA pozitife dönüştürülen virülent P. viticola izolatlarında dsRNA virüslerin hipovirulenslik etkisi asma fidanları üzerinde belirlenmiştir. Tüm uygulanan biyolojik testlerde en iyi performans göstermesi nedeniyle biyolojik mücadelede kullanılabilme özelliği taşıyan 6 adet izolat arasından seçilen 2 izolata ait dsRNA’ları tüm genom dizi analizi yeni nesil dizileme teknolojisi (YND) Illumnia sekanslayıcıda yapılmıştır. Çift yönlü okumaların birleştirlmesiyle de novo tüm genom dizisi belirlenmiş ve filogenetik analizleri yapılmıştır.