ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİ HEDEFLERİNİN FEN BİLİMLERİ DERSİ PROGRAMINDAKİ YEDİNCİ SINIF DÜZEYİNDEKİ KAZANIMLARLA İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

Abstract

ÖĞRETMEN VE ÖĞRENCİ HEDEFLERİNİN FEN BİLİMLERİ DERSİ PROGRAMINDAKİ YEDİNCİ SINIF DÜZEYİNDEKİ KAZANIMLARLA İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ Selin SERTER BAL Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Doç. Dr. Burak FEYZİOĞLU 2021, 171 sayfa Bu çalışmanın amacı 7. Sınıf düzeyindeki Fen Bilimleri dersi kapsamında Fen Bilimleri öğretim programının, öğretmenin ve öğrencilerin derse ilişkin hedeflerini belirlemek ve program hedefleri, öğretmen/öğrenci hedefleri arasındaki uyumu araştırmaktır. Nitel araştırma deseninin esas alındığı çalışmada, iç içe geçmiş tek durum deseni kullanılmıştır. Araştırma, Aydın ilinde Merkez-Efeler ilçesinde bulunan bir ortaokulda 7. sınıf düzeyindeki bir şubede öğretim gören 6 öğrenci ve ders öğretmeni ile “Saf Madde ve Karışımlar” ve “Işığın Madde İle Etkileşimi” ünitelerine ilişkin gözlem ve görüşmeler yapılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın ilk aşamasında araştırmacı tarafından dersin hedeflerine ilişkin her ders öncesi yapılan görüşmeler ve sınıf içi gözlemlerle öğretmen hedefleri; öğrencilerle yapılan görüşmelerle öğrenci hedefleri belirlenmiştir. Betimsel analiz ile çözümlenen ses kaydı ve gözlem notlarından öğretmen ve öğrenci hedeflerinin bilişsel ve duyuşsal alanda kümelendiği tespit edilmiştir. Kavram öğretimi/öğrenimi, yaşam becerileri, bilimsel süreç becerileri ve mühendislik ve tasarım becerileri hedeflerinin bilişsel alanda, öz yeterlilik, başarı beklentisi, içsel ilgi ve başarı hedef yönelimi hedeflerinin duyuşsal alanda yer aldığı belirlenmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında belirlenen öğretmen ve öğrenci hedefleri hem kendi içlerinde hem de Fen Bilimleri ders programında yer alan kazanımlarının belirttiği hedeflerle karşılaştırılmıştır. Araştırma sonunda öğretmenin öğrencilere göre bilişsel hedeflere daha fazla önem verdiği, öğrencilerin ise daha çok duyuşsal hedeflere odaklandığı belirlenmiştir. Öğretim programı içerik kazanımlarında ise duyuşsal hedeflerle karşılaşılmamıştır. Ders öncesi görüşme ve sınıf içi gözlemlerle ortaya çıkan öğretmen hedeflerindeki farklılıklar ile öğretmen ve öğrenci hedeflerindeki farklılıkların nedenleri sosyal bilişsel öğrenme kuramı, beklenti değer teorisi ve öz düzenleme modelleri ile tartışılarak açıklanmıştır.