İlkokul ve ortaokullarda çalışan öğretmen ve yöneticilerin örgüt kültürüne ilişkin algılarının örgütsel değişmeyle ilişkisi İzmir ili örneği

Abstract

Örgütler, insanların işbirliği gereksiniminden ortaya çıkmıştır. İnsanlar, bireysel güçlerini aşan amaçlarını, işbirliği yoluyla gerçekleştirerek örgüt kültürünü oluşturmuşlardır. Değişme ve gelişmenin yaşandığı çağımızda, örgütler sürekli olarak büyümekte ve karmaşıklaşmaktadır. Teknolojideki yeni gelişmeler, hem örgütsel hem bireysel olarak yeni bilgi ve becerilere gereksinimi artırmaktadır. Örgüt kültüründe verilecek kararların tüm çalışanlarca açık ve net olarak anlaşılması sağlanmalıdır. Bazı toplumların bilgi toplumuna geçtiği, bazılarının da geçiş sıkıntıları yaşadığı günümüzde "eğitim örgütleri" merkezdeki yerini korumaktadır. Bu düşünceden hareketle bu araştırmanın amacı, İzmir ili Bergama ilçesindeki ilkokul ve ortaokul kurumlarında görev yapan öğretmen ve yöneticilerin örgüt kültürlerine ilişkin algılarının örgütsel değişmeyle ilişkisini tespit etmektir. Araştırmada tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, İzmir İli Bergama İlçesinde bulunan ilkokul ve ortaokul kurumlarındaki yönetici ve öğretmenler oluşturmaktadır. Örneklemi 256 öğretmen ve yönetici oluşturmaktadır. Araştırmada Terzi'nin(2005) geliştirmiş olduğu "ilköğretim Okullarında Örgüt Kültürünü Belirleme Ölçeği" ve Ordu'nun(2006) geliştirmiş olduğu "Öğretmenlerin Örgütsel Değişmeye İlişkin Tutumlarını Ölçme Envanteri" kullanılmıştır. Bu ölçekler aracılığıyla öğretmen ve yöneticilerin örgüt kültürüne ilişkin algılarının örgütsel değişmeyle ilişkisi, cinsiyet, mezun olunan okul türü, görev yapılan okul türü, kıdem, branş, okuldaki çalışma yılı, görev türü ve velilerin ekonomik durumu göre incelenmiştir. Araştırmada elde edilen verilerin çözümlenmesinde bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Pearson çarpım moment korelasyon katsayısından yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda örgüt kültürü ile örgütsel değişim arasında pozitif yönde, düşük düzeyde, anlamlı bir ilişkinin bulunduğu tespit edilmiştir. Ayrıca örgüt kültürü ve örgütsel değişime ilişkin yönetici ve öğretmenlerin demografik özellikleri ele alınmış ve örgüt kültürü ve örgütsel değişim ölçekleri alt boyutları arasında çeşitli farklılıkların bulunduğu tespit edilmiştir.

Organizations stem from the cooperation need of human beings. People create organizational culture by realizing their aims, which they cannot make them come true on their own, by cooperation. In our era in which there is constant change and development, organizations are getting bigger and more complex. New developments in technology increase the need for new knowledge and skills both as organizational and individual. It must be ensured that all decisions to be taken in an organizational culture are understood clearly and completely by all staff. Nowadays, "educational organizations" conserve their places in the center while some societies have converted themselves into information society and some others are still having problems in changing into it. Hence, the aim of this research is to detect effect of organizational culture of teachers and principals working at Primary and Secondary Schools in Bergama, Izmir on organizational change. In this research, the effect of the organizational culture -belonging to an organization in which the teachers work at Primary or Secondary Schools - on organizational change was detected by descriptive method. Study group of the research consist of teachers and principals working at Primary and Secondary Schools in Bergama, Izmir. The sample of the research consists of 256 teachers and principals. For data collection, "Scale for Detection of Organizational Culture in Primary Schools" developed by Terzi (2005) and "Measuring Survey for Teachers' Attitudes towards Organizational Change" developed by Ordu (2006) were used. Relation between demographic variables like gender, marital status, age, seniority, and branch were analyzed via these scales. In the analysis of the data obtained, Independent groups' t test, one way variance analysis (ANOVA), and Pearson product-moment correlation coefficient statistical techniques were used. According to the results of this study, it was found that there is a positive, low and significant relationship between organizational culture and organizational change. Besides, when demographic features of the principals and teachers about organizational culture and organizational change were considered and it was found that there are some differences among sub-dimensions of organizational culture and organizational change scales.