AMARANTHUS PALMERİ S. WATSON’NİN AYÇİÇEĞİ VE DOMATES BİTKİLERİNDE REKABET GÜCÜNÜN ARAŞTIRILMASI

Abstract

AMARANTHUS PALMERİ S. WATSON’NİN AYÇİÇEĞİ VE DOMATES BİTKİLERİNDE REKABET GÜCÜNÜN ARAŞTIRILMASI Cüneyt ÜLGEN Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Programı, Yüksek Lisans Tezi, Aydın 2021 Amaç: Bu çalışma kapsamında Amaranthus palmeri yabancı otunun ayçiçeği ve domateste sebep olduğu gelişme ve verim kayıplarına etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Materyal Yöntem: Çalışmalar saksı ve tarla koşullarında yürütülmüştür. Her iki koşulda da farklı yoğunluklarda rekabet kültür bitkilerinin erken ve geç dönemlerinde olmak üzere değerlendirilmiştir. Bu amaçla erken ve geç dönem rekabeti başlatmak için kültür bitkileriyle A. palmeri tohumları aynı zamanda ve kültür bitkilerinin 4-6 yapraklı döneminde ekilmiştir. Rekabetin etkilerini değerlendirmek amacıyla bitki boyu, yaprak sayısı, fide yaş ve kuru ağırlıkları, tarla koşullarında ayrıca verim ve bazı kalite kriterleri değerlendirilmiştir. Bulgular: Her iki ürünün de gerek saksı gerekse de tarla koşullarında erken dönemde rekabete çok duyarlı oldukları görülmüştür. Benzer sonuçlar tarla denemelerinde verim ve kalite kriterleri açısından da elde edilmiştir. Kültür bitkileriyle rekabete giren A. palmeri sayısı arttıkça genel olarak kayıplarda bir yükselme gözlenmesine karşın, çoğu zaman bu durum istatistiksel farklılık olarak yansımamıştır. Kültür bitkilerinin A. palmeri üzerine olan etkileri değerlendirildiğinde rekabet koşullarında A. palmeri gelişiminin de belirli oranda azaldığı ancak genelde bu azalmaların istatistiksel önemli olmadığı görülmüştür. Buna karşın özellikle tür içi rekabetin de dahil olduğu durumlarda A. palmeri gelişimi önemli oranda azalmıştır. Bu çalışma kapsamında ele alınan popülasyon yoğunluklarında tarla koşullarında ürün verimlerinde % 40 ile 70 arasında kayıplara neden olduğu görülmüştür. Sonuç: Bu çalışmanın sonuçları A. palmeri yabancı otunun mevcut bulunduğu bölgelerdeki kültür bitkilerinde önemli kayıplara sebep olma potansiyelinde olduğunu ortaya koymaktadır. Bu yabancı otun sorun olduğu bölgelerde etkili olarak mücadelesinin yapılmasına ve yayılmasının önüne geçilmesine yönelik önlemler alınmalıdır