2014 SONRASI TÜRKİYE-RUSYA İLİŞKİLERİ: KOMPARTMANLAŞTIRMA STRATEJİSİ ETRAFINDA İTTİFAK ARAYIŞLARI

Abstract

2014 SONRASI TÜRKİYE-RUSYA İLİŞKİLERİ: KOMPARTMANLAŞTIRMA STRATEJİSİ ETRAFINDA İTTİFAK ARAYIŞLARI Dilek YAMAN Yüksek Lisans Tezi, Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Doç. Dr. Merve İrem YAPICI 2020, XII+ 92 sayfa+ 4 Harita Yeni dünya düzeninde uluslararası ilişkilerin aktörleri olarak devletlerin birbirleriyle bağlarının artması, onları daha fazla işbirliği yapma eğilimine yöneltmektedir. Devletler arasında uyuşmazlık yaşandığı zamanlarda, taraflardan birinin yaptırım uygulaması, artık karşı tarafa olduğu kadar yaptırım uygulayan tarafa da zarar verebilmektedir. Bu nedenle devletler kriz zamanlarında dahi ilişkileri sürdürebilmenin yollarını araştırmaktadırlar. Uzun bir geçmişe sahip Türkiye ve Rusya devletlerinin, tarihsel süreçte farklı koalisyonlarda bulunarak sık sık karşı karşıya gelmeleri sebebiyle, ilişkileri inişli çıkışlı bir halde ilerlemiştir. Bu iki devletin uyuşmazlık ve çatışma alanlarında dahi ilişkilerini koparmayışları, araştırılması gereken bir kapsam ortaya çıkarmaktadır. Kompartmanlaştırma stratejisi, iki devletin aralarındaki rekabet konularını yok saymadan, belli noktalarda diyaloğa devam etmelerini sağlayan ve böylece ilişkilerin tamamen kopmasını önlemeyi amaçlayan bir stratejidir. Buradan hareketle çalışmada, kompartmanlaştırma stratejisiyle Türkiye ve Rusya’nın ortak çıkar alanlarında ilişkilerini nasıl ilerletebildiği sorusundan yola çıkılmıştır. Çalışmada iki devlet arasındaki krizler ve eş zamanlı ilerleyen işbirlikleri tespit edilerek, farklı tarihlerde yapılan kompartmanlaştırmaların kıyasıyla Türkiye-Rusya ilişkileri literatürüne farklı bir bakış açısı kazandırılmıştır. Literatürde çoğunlukla 2014 yılı sonrasında iki devlet arasında bu stratejinin kullanılmadığına yönelik yorumlamalara mukabil çalışmada söz konusu stratejinin bu tarihten sonra da kullanıldığı ve gelecekte de kullanılabilecek bir yöntem olarak, tek bir döneme ya da teori içerisine sığdırılmaması gereken bir araç olduğu fikri savunulmuştur. Bu minvalde kompartmanlaştırma stratejisinin taraflar arasındaki ilişkilere sürdürülebilirlik sağladığı, ayrıca iki devletin birbirlerinin her dış politika hamlesini onaylaması anlamına da gelmeyerek, aktörler arasındaki farklı konumlanışlarını kabul ederek hareket etmelerini sağladığı tespiti yapılmıştır.