Başlangıcından M.Ö. II. bin yıl sonuna kadar Anadolu'da geyik tasvirleri

Abstract

BAŞLANGICINDAN M.Ö. II. BİN YIL SONUNA KADAR ANADOLU’DA GEYİK TASVİRLERİ Nihal UZUN Yüksek Lisans Tezi, Arkeoloji Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Doç. Dr. Özlem TÜTÜNCÜLER BİRCAN 2019, XXI+194 sayfa Anadolu, bulunduğu coğrafya itibariyle farklı kültürlere ev sahipliği yapmış ve bütün kültürlerin özelliklerinin kaybolmadan gelişmesine elverişli ortam sağlamış olan bir bölgede yer alır. Anadolu, bu özelliği sayesinde birçok kültürü bünyesinde barındırmış ve yeni kültürel inanç sistemlerinin temellerinin atılmasına olanak sağlamıştır. Anadolu kültür tarihinde Paleolitik Çağ’da mağara duvarlarında, kayaüstü ya da kaya sığınaklarında karşılaştığımız geyik tasvirleri, Neolitik Çağ Çatalhöyük evlerinde yer alan duvar resimleri, Erken Tunç Çağı Alacahöyük Kral Mezarları’nda bulunan güneş kursları ve heykelcikleri, geyik kültünün Anadolu’da ne kadar büyük bir öneme sahip olduğunu göstermektedir. Zaman içerisinde gelişen ve çeşitli anlamlar yüklenen geyik, geyiklerle ilgili kült ve inançlar sistemini oluşturmuştur. Özellikle M.Ö. II. bin yılda Hitit Çağı buluntularıyla ön plana çıkan geyik figürleri, yazılı belgelerden elde edilen bilgiler sayesinde Anadolu’da geyikle ilgili kültsel inanç sisteminin yaygın ve çeşitli örneklerle temsil edildiğini gösterir. Geyiklere yüklenen bu kültsel inanış M.Ö. II. bin yıldan sonraki dönemlerde Anadolu’da ve değişik coğrafyalarda devam etmiş, günümüze kadar gelmiştir. Anadolu’da doğup gelişen ve M.Ö. II. bin yılda ön plana çıkan geyik kültü, günümüz Anadolu’sunda geçmiş dönemlerden günümüze, halen geçerliliğini koruyan gelenek ve görenekler, farklı inanç biçimlerinin kendilerine has ritüellerinin bir devamı niteliğindedir. Bu bağlamda geyik kültünü, Anadolu geneline yayılmış tasvirli eserler ve yazılı belgeler doğrultusunda tezimizde incelemeye çalışacağız