Please use this identifier to cite or link to this item:
http://hdl.handle.net/11607/4087Full metadata record
| DC Field | Value | Language |
|---|---|---|
| dc.contributor.advisor | Ali, Petek | - |
| dc.contributor.author | Çakal, Eylem | - |
| dc.date.accessioned | 2021-07-13T11:07:55Z | - |
| dc.date.available | 2021-07-13T11:07:55Z | - |
| dc.date.issued | 2019 | - |
| dc.date.submitted | 2019 | - |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11607/4087 | - |
| dc.description.abstract | TÜRKİYE’DE CARİ AÇIĞIN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: İHRACAT VE İTHALAT ARASINDAKİ İLİŞKİNİN EKONOMETRİK BİR ANALİZİ (2002- 2016) Eylem ÇAKAL Yüksek Lisans Tezi, İktisat Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Doç. Dr. Ali PETEK 2019, XXIV + 95 sayfa Türkiye’de cari açığın sürdürülebilirliği konusunun yapılan literatür araştırmaları eşliğinde 2002-2016 yıllarını kapsayan dönemde ithalat ve ihracat arasındaki ilişki analiz edilmektedir. Bu çalışmada 2000Q1:2018Q4 dönemi çeyreklik veriler ile serilerin durağanlaştırılması için ADF (Augmented Dickey Fuller) – PP (Phillips-Perron) Birim Kök Testleri uygulanmış level düzeyde yani düzey değerinde durağan olmadığı ancak birinci farklarının alınarak durağan hale geldiği görülmüştür. Oluşan modele Engle-Granger nedensellik analizi yapılmış, bu analize göre ise serilerin durağan olmasa bile doğrusal bir bileşimlerinin olabileceği ve ekonometrik olarak ölçülebileceği öne sürülmüş, serilerin birbirlerine bağımlı şekilde hareket etmeleri durumu sağlanmıştır. Kısa dönem analizinde ise serilerin durağanlaştırılmış hali ile uzun dönemden gelen hata terimleri serilerinin bir dönem gecikmelileri (ECTt-1) kullanılarak yapılmıştır. Kısa dönem analiz katsayısı negatif ve istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Yani modelin hata düzeltme mekanizması çalışmaktadır. Son olarak Todo-Yamamoto testi ile serilerin durağan hale getirilme zorunluluğu olmadan, veri kaybı yaşanmadan sonuç yorumlanmaktadır. | tr_TR |
| dc.description.tableofcontents | İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY SAYFASI..............................................................................................iii BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI................................................................................ v ÖZET.....................................................................................................................................vii ABSTRACT ...........................................................................................................................ix ÖNSÖZ...................................................................................................................................xi TABLOLAR DİZİNİ...........................................................................................................xvii ŞEKİLLER DİZİNİ..............................................................................................................xix GRAFİKLER DİZİNİ ..........................................................................................................xxi KISALTMALAR DİZİNİ ..................................................................................................xxiii GİRİŞ....................................................................................................................................... 1 1. BÖLÜM.............................................................................................................................. 3 1. CARİ AÇIK VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ....................................................................... 3 1.1. Ödemeler Bilançosu: Kavramsal ve Teorik Çerçeve................................................... 3 1.1.1. Tanım ve Kapsam.............................................................................................. 3 1.1.2. Ödemeler Bilançosunda İşlem Çeşitleri ve Kayıt İlkeleri ................................. 3 1.1.3. Ödemeler Bilançosu Hesapları .......................................................................... 4 1.1.3.1. Cari işlemler hesabı ............................................................................... 5 1.1.3.2. Sermaye ve finans hesapları .................................................................. 6 1.2. Cari Açık İle İlgili Tanımlar (Kavramlar).................................................................... 8 1.3. Cari Açığın Nedenleri .................................................................................................. 8 1.3.1. Yurtiçi Yatırımların Artması (Doğrudan Yabancı Yatırımları ve Portföy Yatırımlarının Kar Transferleri) ...................................................................... 8 1.3.2. Ulusal Tasarrufların Azalması........................................................................... 9 1.3.3. İhracat Gelirlerinin Azalması (Dış Ticaret Açığı)............................................. 9 1.3.4. İthal Edilen Malların Talep Esnekliğinin Büyüklüğü...................................... 10 1.3.5. Dış Borç Stokundaki Artış............................................................................... 10xiv 1.3.6. Sermaye Hareketleri........................................................................................ 11 1.3.7. Enerjide Dışa Bağımlılık Ve Artan Enerji Fiyatları........................................ 11 1.3.8. Genişletici Para Ve Maliye Politikaları........................................................... 13 1.4. Cari Açığın Makroekonomik Etkileri (2000’li Yıllar ve Türkiye’nin Cari Açık Sorunu)...................................................................................................................... 15 1.5. Cari Açığın Sürdürülebilirliği.................................................................................... 17 1.5.1. Sürdürülebilirlik Kavramı ............................................................................... 17 1.5.2. Sürdürülebilirlik Göstergeleri.......................................................................... 17 1.5.3. Sürdürülebilirlik İle İlgili Teoriler .................................................................. 18 1.5.4.1. Yatırım/Tasarruf Oranı ..................................................................... 18 1.5.4.2. Cari Açık/GSYH Oranı..................................................................... 18 1.5.4.3. Dış Borç/GSYH Oranı:..................................................................... 18 1.5.4.4. Reel Döviz Kurunun Değerlenmesi.................................................. 19 1.5.4.5. İhracat/GSYH Oranı ......................................................................... 19 1.5.4.6. Sermaye Girişlerinin Büyüklüğü ve Bileşimi:.................................. 19 1.5.4.7. Brüt İçsel Rezervler/Borç Stoku....................................................... 19 1.5.4.8. İktisadi Büyüme................................................................................ 19 1.5.4.9. Döviz Rezervleri ve Borç Yükü: ...................................................... 20 1.6. Cari İşlemlerde Denge ve Teorik Yaklaşımlar .......................................................... 20 1.6.1. Merkantilist Yaklaşım..................................................................................... 20 1.6.2. Klasik Yaklaşımda Otomatik Denge Mekanizması ........................................ 21 1.6.3. Esneklikler Yaklaşımı ve Marshall-Robinson-Lerner Şartı ............................ 22 1.6.4. Keynesyen Gelir Mekanizması ile Otomatik Denge....................................... 23 1.6.5. Toplam Harcama (Massetme) Yaklaşımı........................................................ 24 1.6.6. Parasalcı Yaklaşım .......................................................................................... 24 1.6.7. Mundell-Fleming Modeli ................................................................................ 25 1.6.8. Dönemlerarası Yaklaşım ................................................................................. 28 1.7. Türkiye’de Ödemeler Dengesi ve Cari Dengenin Tarihsel Gelişimi ........................ 28xv 1.7.1. 1923-1980 Arası Gelişmeler............................................................................ 29 1.7.2. 1980 Sonrası Gelişmeler.................................................................................. 35 1.8. Dünyada ve Türkiye’de Cari Açık............................................................................. 44 2. BÖLÜM............................................................................................................................ 48 2. TÜRKİYE’DE DIŞ TİCARET.......................................................................................... 48 2.1. Türkiye’nin Dış Ticaretine Genel Bakış.................................................................... 48 2.1.1. 1980-1989 Yılları Arasında Dış Ticaret .......................................................... 48 2.1.2. 1990-2000 Yılları Arasında Dış Ticaret .......................................................... 50 2.1.3 2000-2018 Yılları Arasında Dış Ticaret ........................................................... 56 2.2. En Fazla İhracat Yapılan Ülkeler............................................................................... 61 2.3. En Fazla İthalat Yapılan Ülke .................................................................................... 63 2.4. En Fazla İhracat Yapılan Ürün Grupları.................................................................... 65 2.5. En Fazla İthalat Yapılan Ürün Grupları..................................................................... 67 2.6. En Fazla İhracat ve İthalat Yapılan Sektörler ............................................................ 68 3. BÖLÜM............................................................................................................................ 71 3. LİTERATÜR ÖZETİ VE EKONOMETRİK ANALİZ.................................................... 71 3.1. Literatür Özeti............................................................................................................ 71 3.2. Ekonometrik Analiz................................................................................................... 76 3.2.1. Veri Seti Ve Model.......................................................................................... 76 3.2.2. Yöntem ............................................................................................................ 77 3.2.3. Birim-Kök Testleri........................................................................................... 78 3.2.4. Eşbütünleşme Analizi ...................................................................................... 80 3.2.5. Uzun Dönem Analizi ....................................................................................... 81 3.2.6. Kısa Dönem Analizi ........................................................................................ 82 3.2.7. Toda-Yamamoto Nedensellik Analizi ............................................................. 83 4. TARTIŞMA VE SONUÇ ................................................................................................ 85 5. KAYNAKLAR................................................................................................................. 89 ÖZGEÇMİŞ ......................................................................................................................... 9 | tr_TR |
| dc.language.iso | tur | tr_TR |
| dc.publisher | AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ | tr_TR |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
| dc.subject | Cari Açık, Sürdürülebilirlik, İthalat, Augmented Dickey Fuller | tr_TR |
| dc.title | Türkiye'de cari açığın sürdürülebilirliği: İhracat ve ithalat arasındaki ilişkinin ekonometrik bir analizi (2002-2016) | tr_TR |
| dc.type | masterThesis | tr_TR |
| dc.contributor.department | Aydın Adnan Menderes Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İktisat Ana Bilim Dalı | tr_TR |
| Appears in Collections: | Yüksek Lisans | |
Files in This Item:
| File | Description | Size | Format | |
|---|---|---|---|---|
| 603805.pdf | 2.56 MB | Adobe PDF | View/Open |
Items in DSpace are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.