Türkiye'de cari açığın sürdürülebilirliği: İhracat ve ithalat arasındaki ilişkinin ekonometrik bir analizi (2002-2016)

Abstract

TÜRKİYE’DE CARİ AÇIĞIN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: İHRACAT VE İTHALAT ARASINDAKİ İLİŞKİNİN EKONOMETRİK BİR ANALİZİ (2002- 2016) Eylem ÇAKAL Yüksek Lisans Tezi, İktisat Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Doç. Dr. Ali PETEK 2019, XXIV + 95 sayfa Türkiye’de cari açığın sürdürülebilirliği konusunun yapılan literatür araştırmaları eşliğinde 2002-2016 yıllarını kapsayan dönemde ithalat ve ihracat arasındaki ilişki analiz edilmektedir. Bu çalışmada 2000Q1:2018Q4 dönemi çeyreklik veriler ile serilerin durağanlaştırılması için ADF (Augmented Dickey Fuller) – PP (Phillips-Perron) Birim Kök Testleri uygulanmış level düzeyde yani düzey değerinde durağan olmadığı ancak birinci farklarının alınarak durağan hale geldiği görülmüştür. Oluşan modele Engle-Granger nedensellik analizi yapılmış, bu analize göre ise serilerin durağan olmasa bile doğrusal bir bileşimlerinin olabileceği ve ekonometrik olarak ölçülebileceği öne sürülmüş, serilerin birbirlerine bağımlı şekilde hareket etmeleri durumu sağlanmıştır. Kısa dönem analizinde ise serilerin durağanlaştırılmış hali ile uzun dönemden gelen hata terimleri serilerinin bir dönem gecikmelileri (ECTt-1) kullanılarak yapılmıştır. Kısa dönem analiz katsayısı negatif ve istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Yani modelin hata düzeltme mekanizması çalışmaktadır. Son olarak Todo-Yamamoto testi ile serilerin durağan hale getirilme zorunluluğu olmadan, veri kaybı yaşanmadan sonuç yorumlanmaktadır.