Tarihsel süreçte Aydın'da zeytin ve zeytincilik

Abstract

TARİHSEL SÜREÇTE AYDIN’DA ZEYTİN VE ZEYTİNCİLİK Rıza PEKER Yüksek Lisans Tezi, Tarih Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Dr. Öğr. Üyesi. Günver GÜNEŞ 2019, XII+124 sayfa İnsanoğlunun yaratılışından itibaren zeytine büyük önem verilmiş ve tanrının insanlığa armağanı olarak kutsal kabul edilmiştir. Tarih araştırmalarında, toplumların yaşamlarında etkili olan tarımsal ürünler ile ilgili çalışmalar yapılmaya başlanmış ve giderek bu çalışmalar artmıştır. “Tarihsel Süreçte Aydın’da Zeytin ve Zeytincilik” başlıklı çalışma bu açıdan büyük bir önem taşımaktadır. Yunanlılar, ticari bir ürün olan zeytinin ticaretini yapmış ve Batı Anadolu’da kurdukları koloniler vasıtasıyla zeytinden büyük ekonomik getiri sağlamıştır. Romalılar’da zeytinciliğe büyük önem vermiştir, zeytin tarımı yapılan yerlerde destekleyici faaliyetlerde bulunmuştur. Aydın‘ın stratejik olarak Anadolu’da Doğu-Batı ticaret yolunun kesişim noktasında olmasından dolayı zeytincilik bölgenin ekonomisine büyük katkı sağlamıştır. Aydınoğulları Beyliği zamanında, Venedikli ve Cenevizli tüccarlar vasıtasıyla zeytin ve diğer ürünlerin ticareti yapılmıştır. Osmanlılar’da zeytin, zeytinyağı ve zeytin sabunu üretimi desteklenmiş, bu ürünlerin ticareti İzmir Limanı’ndan İmparatorluğun diğer bölgelerine ve Avrupa’ya yapılmıştır. Tanzimat ve sonrası dönemlerde yabani zeytinliklerin veriminin arttırılması amacıyla vergi indirimleri ve muafiyeti sağlanmıştır. II. Meşrutiyet Döneminde, Milli İktisat Politikası kapsamında 21 Şubat 1914’te kurulan Milli Aydın Bankası’nın desteğiyle zeytinciliğin desteklenmesi adına adımlar atılmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında da Aydın’da zeytin üretimini arttıracak çalışmalar yapılmıştır.