Please use this identifier to cite or link to this item:
http://hdl.handle.net/11607/4058Full metadata record
| DC Field | Value | Language |
|---|---|---|
| dc.contributor.advisor | Bakkalcı, Ahmet Can | - |
| dc.contributor.author | Sarp, Alparslan | - |
| dc.date.accessioned | 2021-04-12T12:16:01Z | - |
| dc.date.available | 2021-04-12T12:16:01Z | - |
| dc.date.issued | 2019 | - |
| dc.date.submitted | 2019 | - |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11607/4058 | - |
| dc.description.abstract | ÖZET AVRUPA BİRLİĞİ’NDEN AVRUPA ENERJİ BİRLİĞİ’NE YOL HARİTASI VE TÜRK-RUS-AZERİ ENRJİ KORİDORUNUN ANALİZİ Alparslan SARP Yüksek Lisans Tezi, Ekonomi ve Finans Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Prof. Dr. Ahmet Can BAKKALCI 2019, XIX + 131 sayfa Avrupa Topluluklarının kuruluş süreci 9 Mayıs 1950’de başlamıştır. 18 Nisan 1951 tarihli Paris Antlaşması ile Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu’nun kurulmasıyla resmen hayata geçmiştir. Devam eden süreçte 1957 yılında Roma Antlaşması ile Avrupa Ekonomik Topluluğu ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu kurulmuştur. Kurulma sürecinde enerji kaynaklarını uluslarüstü bir komisyona taşıma felsefesi ile Avrupa barışını sağlamaya çalışan üye ülkeler bugün artan enerji ihtiyacı karşısında yine bir takım ekonomik ve politik kararlar alma noktasında görüş birliği içerisindedirler. Bu sebeple Avrupa Komisyonu Enerji Birliği’ne ilişkin eylem planı olan “Enerji Birliği Paketi” raporunu 25 Şubat 2015’te hazırlamıştır. Küresel enerji piyasaları açısından Güney Gaz Koridoru olarak nitelendirilen Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi, Güney Kafkasya Boru Hattı ve Trans-Adriyatik Boru Hattı Projesi Avrupa Birliği için alternatif enerji tedarik yolları olarak öne çıkmaktadır. Ayrıca Doğu Akdeniz enerji kaynakları da Avrupa Birliği ülkelerinin ekonomik istikrarının devam etmesinde ve Türkiye’nin enerji probleminin çözülmesinde stratejik bir öneme sahiptir. Bu konuda bir diğer tartışma konusu ülkelerin münhasır ekonomik bölge açılımları olmuştur. Bu bağlamda Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin tek taraflı olarak ilan ettiği münhasır ekonomik bölge kararı, 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi’ne aykırıdır. Türkiye bu konuda Birleşmiş Milletler’e mektup yoluyla itirazda bulunmuştur. Bununla birlikte Türkiye Doğu Akdeniz sahası içerisinde bulunun (32˚16′18″D Boylamı Batısı ve 33˚40′K Enlemi Kuzeyi) alanın uluslararası hukuktan kaynaklanan meşru hak ve menfaatleri olduğunu belirtmiştir. Hatta bu alanın kendi deniz yetki alanı olduğunu çeşitli şekillerle ifade etmiş olması Kıbrıs’ı Doğu Akdeniz enerji sahası konusunda siyasi bir kriz merkezi haline getirmiştir.vi Çalışmanın son bölümünde 26 Avrupa Birliği ülkesini kapsayan ülkelerin panel veri analizi yapılmıştır. Seriler arasındaki durağanlığı test etmek amacıyla Levin Lin Chu birim kök testi uygulanmış ve bütün serilerin düzeyde [I(0)] durağan oldukları görülmüştür. Bu durumda seriler arasındaki etkileşimin boyutu, En Küçük Kareler yöntemlerinden biri ile tahmin edilmiştir. Açıklayıcı değişkenlerle bireysel etkilerin ilişkili olup olmadığı yani içsellik problemi, Hausman yöntemi ile test edilmiştir. Hausman test sonucunda belirlenen çift yönlü sabit etki modeli ile tahmin yapılmış ve her iki modelde elde edilen sonuçların pozitif ve istatistiki olarak anlamlı oldukları görülmüştür. Buna göre enerji tüketimi %1 arttığında ekonomik büyüme %0.52 artarken, doğal gaz hariç enerji tüketimi %1 arttığında ekonomik büyüme %0.67 oranında arttığı sonucuna varılmıştır. Bu doğrultuda çalışma Avrupa Birliği’nin enerji politikasındaki köklü değişimini ve Türkiye, Rusya, Azerbaycan ve Doğu Akdeniz’i kapsayan enerji denkleminin ülkelerin enerji politikalarına etkilerini ve bunlarla ilişkili faktörleri ortaya koymayı, Avrupa Birliği’nin toplam enerji tüketiminin ve doğal gaz hariç toplam enerji tüketiminin ekonomik büyüme üzerindeki etkisini karşılaştırarak araştırmayı amaçlamaktadır. | tr_TR |
| dc.description.tableofcontents | İÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY SAYFASI..............................................................................................iii BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI...............................................................................iv ÖZET....................................................................................................................................... v ABSTRACT ..........................................................................................................................vii ÖNSÖZ...................................................................................................................................ix ŞEKİLLER DİZİNİ..............................................................................................................xiv TABLOLAR DİZİNİ............................................................................................................. xv HARİTALAR DİZİNİ..........................................................................................................xvi KISALTMALAR DİZİNİ ..................................................................................................xviii GİRİŞ....................................................................................................................................... 1 1. BÖLÜM.............................................................................................................................. 2 1. AVRUPA BİRLİĞİ SÜRECİNDE ENERJİ POLİTİKALARINA GENEL BAKIŞ.......... 2 1.1. Beyaz Kitap.................................................................................................................. 3 1.2. Yeşil Kitap ................................................................................................................... 3 1.3. Lizbon Antlaşması ....................................................................................................... 4 1.4. Avrupa Enerji Birliği’nin Yaratılma Süreci................................................................. 4 1.5. Yol Haritası.................................................................................................................. 9 1.5.1. Enerji Güvenliği, Dayanışma ve Güven .......................................................... 10 1.5.2. Tamamen Entegre Olmuş Bir Avrupa Enerji Pazarı ....................................... 10 1.5.2.1. İç enerji pazarındaki donanımları birbirine bağlama .......................... 10 1.5.2.2. İç enerji pazarının yazılımının uygulanması ve güncellenmesi .......... 11 1.5.2.3. AB çerçevesinde bölgesel işbirliğinin geliştirilmesi........................... 11 1.5.2.4. Tüketiciler için yeni bir anlaşma......................................................... 11 1.5.2.5. Hassas tüketiciyi koruma .................................................................... 11 1.5.3. Talebin Yönetilmesine Katkıda Bulunan Enerji Verimliliği ........................... 12 1.5.4. Karbon Emisyonunu Azaltmak........................................................................ 12xi 1.5.5. Ar-Ge, İnovasyon ve Rekabet Edilebilirlik ..................................................... 12 1.6. Enerji Birliği’ne Duyulan İhtiyacın Nedenleri .......................................................... 13 1.7. Enerji Birliği’nin Hedefleri........................................................................................ 13 1.7.1. 2020 Enerji Stratejisi ....................................................................................... 16 1.7.1.1. 2020 Hedeflerine yönelik kısa değerlendirme .................................... 22 1.7.2. 2030 Enerji Stratejisi ....................................................................................... 24 1.7.3. 2050 Enerji Stratejisi ....................................................................................... 27 1.8. Enerji Birliği Turu 2015 (2015 Energy Union Tour) ................................................ 28 1.9. İkinci Enerji Birliği Turu 2017 .................................................................................. 32 2. BÖLÜM............................................................................................................................ 35 2. AB VE TÜRKİYE’DE ENERJİ İLE İLGİLİ EKONOMİK GÖSTERGELER ............... 35 2.1. AB’de Üretim ............................................................................................................ 35 2.2. AB’de Tüketim .......................................................................................................... 38 2.3. AB’de İthalat.............................................................................................................. 47 2.4. AB’de Enerji Bağımlılığı........................................................................................... 50 2.5. Türkiye’nin Enerji Görünümü ................................................................................... 53 3. BÖLÜM............................................................................................................................ 57 3. AB-TÜRKİYE-RUSYA-AZERBAYCAN-DOĞU AKDENİZ ENERJİ KORİDORUNA GENEL BAKIŞ................................................................................ 57 3.1. Enerji Güvenliği ............................................................................................................. 59 3.2. Güney Gaz Koridoru ...................................................................................................... 61 3.2.1. Güney Kafkasya Boru Hattı (SCP).................................................................. 62 3.2.2. Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) .............................................. 64 3.2.2.1. TANAP’ın Türkiye açısından önemi ve ekonomik faydaları ............. 65 3.2.3. Trans Adriyatik Doğalgaz Boru Hattı (TAP) .................................................. 68 3.3 Doğu Akdeniz’in Jeopolitik Açıdan Önemi ve Yetki Alanı Sorunu .......................... 69 3.3.1 Deniz Yetki Alanları......................................................................................... 71 3.3.1.1 Esas hat................................................................................................. 72xii 3.3.1.2 İç sular.................................................................................................. 72 3.3.1.3 Karasuları ............................................................................................. 72 3.2.1.4 Bitişik bölge ......................................................................................... 72 3.3.1.5 Münhasır ekonomik bölge (MEB) ....................................................... 73 3.3.1.6 Kıta sahanlığı........................................................................................ 73 3.3.2 Doğu Akdeniz’de Kıyıdaş Ülkeler ve Diğer Ülkelerin Girişimleri.................. 74 3.3.2.1 Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ............................................................... 75 3.3.2.2 Yunanistan............................................................................................ 76 3.3.2.3 KKTC................................................................................................... 76 3.3.2.4 Türkiye ................................................................................................. 77 3.3.2.5 Lübnan.................................................................................................. 78 3.3.2.6 Mısır ..................................................................................................... 78 3.3.2.7 Suriye ................................................................................................... 79 3.3.2.8 İsrail...................................................................................................... 79 3.3.2.9 Filistin................................................................................................... 81 3.3.3 Doğu Akdeniz’in Önemine Yönelik Bir Değerlendirme.................................. 81 3.4. Türkiye’nin Enerji Koridorundaki Yeri ve Önemi .................................................... 83 3.5. Rusya’nın Enerji Politikaları ..................................................................................... 86 3.6. Rusya-Türkiye İlişkileri............................................................................................. 88 3.6.1. Türkiye ve Rusya Arasındaki Enerji Hatları ................................................... 89 3.6.1.1. Mavi akım doğal gaz boru hattı........................................................... 90 3.6.1.2. Türk Akımı Projesi (Rusya-Türkiye-Avrupa doğal gaz hattı projesi) 91 3.6.1.3. Türkiye-Rusya doğal gaz boru hattı (batı hattı) .................................. 96 3.7. Azerbaycan Enerji Politikaları................................................................................... 97 3.7.1. TANAP, TAP ve SCP’nin Geçtiği Ülkelere Doğrudan ve Dolaylı Katkıları.. 99 4. BÖLÜM.......................................................................................................................... 100 4. LİTERATÜR TARAMASI VE AMPİRİK UYGULAMA ............................................ 100xiii 4.1. Ekonomik Büyüme, Enerji Tüketimi ve Sabit Sermaye Oluşumuna Dair Literatür Taraması ................................................................................................................ 100 4.2. Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkinsin Panel Veri Analizi ................... 108 4.2.1. Veri Seti......................................................................................................... 108 4.2.2. Model............................................................................................................. 109 4.2.3. Yöntem .......................................................................................................... 109 4.2.4. Panel Birim Kök Testi ................................................................................... 110 4.2.5. Hausman Testi ............................................................................................... 111 4.2.6. Çift Yönlü Sabit Etkiler Model Tahmini ....................................................... 112 5. TARTIŞMA VE SONUÇ.............................................................................................. 114 6. KAYNAKLAR............................................................................................................... 120 ÖZGEÇMİŞ ....................................................................................................................... 131 | tr_TR |
| dc.language.iso | tur | tr_TR |
| dc.publisher | AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ | tr_TR |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
| dc.subject | : Enerji Birliği, Güney Gaz Koridoru, Panel Veri Ekonometrisi. | tr_TR |
| dc.title | AVRUPA BİRLİĞİNDEN AVRUPA ENERJİ BİRLİĞİNE YOL HARİTASI VE TÜRK, RUS VE AZERİ ENERJİ KORİDORUNUN ANALİZİ | tr_TR |
| dc.type | masterThesis | tr_TR |
| dc.contributor.department | AYDIN ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ EKONOMİ FİNANS ANABİLİM DALI | tr_TR |
| Appears in Collections: | Yüksek Lisans | |
Files in This Item:
| File | Description | Size | Format | |
|---|---|---|---|---|
| 596633.pdf | 3.7 MB | Adobe PDF | View/Open |
Items in DSpace are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.