TÜRKİYE’NİN ORTA GELİR TUZAĞINI AŞAMAMASININ EKONOMİK VE MALİ NEDENLERİ

Abstract

ÖZET TÜRKİYE’NİN ORTA GELİR TUZAĞINI AŞAMAMASININ EKONOMİK VE MALİ NEDENLERİ Hüseyin TOĞAÇ Yüksek Lisans Tezi, Ekonomi ve Finans Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Dr. Öğr. Üyesi YILMAZ ERDEM 2019, xiii + 94 sayfa Dünyadaki her ülke farklı zenginlik ve gelir kaynaklarına sahip iken aynı şekilde insanlar da farklı zenginlik ve gelir kaynaklarına sahiptir. Bu durumun doğal sonucu olarak toplum içerisinde faklı gelir gruplarının oluşması kaçınılmaz bir sonuçtur. Ülkelerin sahip olduğu doğal ve beşerî kaynaklarının farklılığı sebebiyle kalkınma süreçleri aynı sırayı izlese de her dönemin veya evrenin süresi farklılık arz etmektedir. Gelir grupları sınıflandırılırken Dünya Bankası’nın 1987 yılı sonrasına ait verileri dikkate alınmaktadır. Orta gelir seviyesine ulaşmış ekonomilerin, uzun yıllar bu seviyede kalıp, yüksek gelirli grup seviyesine çıkamaması durumunda orta gelir tuzağına yakalanmaktadır. Ekonomik büyümeyi başlatmak ve büyümenin ilk yılları nispeten kolay ve hızlı iken sürdürülebilir bir büyüme sağlayarak orta gelir düzeyinden üst gelir düzeyine geçebilmek ise oldukça zorlu bir süreçtir. Orta gelir tuzağından kurtulabilmek için yürütülebilecek tüm politikaların esas çıkış noktası sürdürülebilir iktisadi bir büyümenin sağlanmasıdır. Orta gelir düzeyine ulaşan ekonominin kırsal bölgelerdeki azalan eksik istihdam ve ücret düzeylerinin artmasıyla ülke ekonomisinin ihracatta uluslararası rekabet gücünü kaybetmesi nedeniyle orta gelir tuzağı ortaya çıkmaktadır. Kısır döngüden çıkış için gerçekleştirilmesi beklenen politikalar genel olarak nitelikli işgücü için beşerî sermaye yatırımları, toplam faktör verimliliğinin artırılması, Ar Ge ve inovasyon yatırımları, patent ve fikri mülkiyet haklarının korunması, ulusal tasarruf oranının arttırılması ve işgücü piyasası reformlarının gerçekleştirilmesidir. Tuzaktan çıkan ya da yakalanmayan ülkelerin ortak özelliklerine dikkat edildiğinde dört temel alandaki yüksek oranlar dikkat çekmektedir. Bu ülkelerin vatandaşlarının eğitim düzeyleri, tasarruf oranları ve kişi başına milli gelirleri yüksek ve ayrıca yüksek teknolojili ürünler ihracatta önemli paya sahiptir. Türkiye’nin orta gelir tuzağından korunabilmesi için yukarıda anlatılan beşerî sermaye, ulusal tasarruflar, kişi başına milli gelir ve Ar-Ge yatırımlarının topyekûn olarak değerlendirilmesi ve bütünleşik yapısal reformların gerçekleştirilmesi gerekmektedir.