POLİS MECMUASINA GÖREOSMANLI’DA SUÇLAR VE ADLİ SORUŞTURMA (1913-1922)

Abstract

ÖZET POLİS MECMUASINA GÖREOSMANLI’DA SUÇLAR VE ADLİ SORUŞTURMA (1913-1922) Eren KORKMAZ Yüksek Lisans Tezi, Tarih Anabilim Dalı Tez Danışmanı: Doktor Öğretim Üyesi Musa GÜMÜŞ 2019, XIV + 90 sayfa Polis Mecmuası ilk sayılarını çıkarmaya başladığı 1913 yılı ve sonrası için resmi bir polisiye bir yayın organıdır. Kurumun kendi meslek üyelerine, kendi diliyle seslenmesinin bir örneğidir. Derginin amacı çıktığı ilk sayıdan itibaren “polisin tenvir-i fikrine ve mesleğin terakkisine hâdim olmak” şeklinde belirtilmiştir. Dergide, polis köpeklerinin kurum hizmetinde kullanılması, ünlü sabıkalı ve hırsızların resimleri, suç türlerine dair yazılar, Avrupa polis teşkilatlarının çalışma usulleri gibi geniş bir yazı külliyatı bulunmaktadır. Tarihi süreç içerisinde insanların bir arada yaşama biçiminden kaynaklı birçok sorun ortaya çıkmıştır. İşte ortaya çıkan bu sorunlar, hukukun toplumsal hayatın içine girmesine ve sorunların bu çerçevede tanımlanmasına zemin hazırlamıştır. Bu durum, tarihin ilerleyen dönemlerinde suç ve suçlu fiillerini daha açık bir şekilde ortaya koymuş ve bununla mücadele yöntemleri ortaya çıkmıştır. Polislik, bu yöntemlerden biri olarak suç ve suçluyu önleme vazifesiyle toplumsal huzurun denetimi açısından devlet mekanizmasının önemli görevlerinden biri olmuştur. Kolluk kuvvetleri Türklerde de gelişmiş bir yapı olarak tarihin erken dönemlerinden itibaren suç ve suçluyla mücadele için vazifelendirilmiştir. Modern dönemde kolluk kuvvetlerinin hem konumu hem de sorumluluğu katlanarak artmış oldukça yoğunlaşan ve giriftleşen toplumsal yapıların etkisiyle de önemli ve stratejik bir kurum olmuştur. Bu kurumlar kendine has bir işleyiş yapısı ve teşkilatlanmalara sahipti. Bu teşkilatın en önemli birimlerinden biri de eğitim ve bilgilendirme faaliyetleriydi. Kendi çıkardığı gazete ve mecmualarla bu bilgilendirme faaliyetlerinden bir kısmını gerçekleştirmişlerdir. Bizim konumuz olan Polis Mecmuası işte bu faaliyetin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Polis Mecmuası’na yansıyan çeşitli suçlar ve adli soruşturmalar başlığı altında toplanmış suçlarla mücadele yöntemleri, suç cetvelleri, vukuat-ı zabıta başlığı altındaki vi suçlar ve adli konular tezin en önemli konusunu oluşturacaktır. Polis Mecmuası, Ağustos 1909’da Zaptiye Nezareti’nin yerini almış olan, Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti tarafından çıkarılmaya başlanmıştır. 15 günde bir yayınlanan mecmua, daha sonra Polis Mecmuası Müdürlüğü tarafından çıkarılmaya devam etmiştir ve 1924 yılına kadar yayın hayatını İstanbul’da sürdürmüştür. 1930 yılından sonra Ankara Emniyet Müdürlüğü’ne nakledilmiş ve 1937 yılına kadar bu müdürlük tarafından neşredilmiştir. Bugün yayınlanan Polis Dergisi, bu mecmuanın devamıdır. Biz de, yapmış olduğumuz bu çalışmada, Polis Mecmuası içerisinde yer edinen suç türleri ve bu suçlarla mücadele yöntemlerini ele alacağız. Bunun dışında suç istatistikleri üzerinden suçlarda meydana gelen sayısal ve nitel değişmeler göz önüne sereceğiz. Çalışmamızın ana kaynağı Polis Mecmuasından oluşmaktadır. Bunun dışında çalışmamızı destekleyici nitelikte diğer akademik kaynaklardan da istifade edilmiştir. Bu çalışmada; geçmiş ile günümüz arasında bir bağ kurarak suç türlerinde ki değişimleri ve suçlara karşı verilen cezaları işleyeceğiz.