Koyun, Keçi Ve Tavşanda Mandıbula’nın Geometrik Özellikleri

Abstract

ÖZET KOYUN, KEÇİ VE TAVŞANDA MANDIBULA’NIN GEOMETRİK ÖZELLİKLERİ Evcim B. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Anatomi (Veteriner) Programı, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2020. Yeni cerrahi malzemeler ve operasyon yöntemleri genellikle insanlardaki klinik kullanımından önce hayvan modellerinde denenir. Bu nedenle ağız ve çene cerrahisi araştırmalarında, mandibula'nın morfolojik ve morfometrik özelliklerinin bilinmesi, uygulamaların başarısı açısından önemlidir. Bu araştırmada, hayvan modeli olarak kullanılabilen tavşan, koyun, keçide mandibula’nın geometrik özelliklerine ilişkin verilerin sunulması amaçlanmıştır. Çalışmada 12 adet tavşan, 10 adet keçi ve 6 adet koyun madibula'sı kullanılmıştır. Mandibula'ların medio-lateral yönlü röntgen görüntülerinde uzunluk, yükseklik, açı ölçümleri ve for. mentale ve for. mandibulae'nın konumunu yansıtabilecek ölçümler alınmıştır. Bilgisayarlı tomografi ile elde edilen kesit görüntüleri kullanılarak, for. mentale, ilk premolar diş ve son molar diş yakınlarındaki kesitlerde kortikal kalınlık, iç ve dış çaplar ölçülmüştür. Ayrıca üç boyutlu modellerde caput mandibulae'ye ilişkin ölçümler alınmıştır. Bu çalışmada, röntgen görüntüleri, kesit görüntüler ve üç boyutlu modeller incelenerek ağız ve çene cerrahisi uygulamaları açısından dikkati çeken önemli morfolojik bulgular sunulmuştur. Morfolojik bulgular yanında morfometrik veriler de göz önüne alınarak canalis mandibulae'nın oransal olarak en kısa ve en dar olarak tavşanda bulunduğu görülmüştür. Çevresindeki kortikal doku da çalışmada kullanılan diğer hayvan türlerine göre incedir. Ramus mandibulae bölgesi tavşanda çok zayıf bir kemik yapısının olması nedeniyle vida vb. uygulamaları için çok uygun değildir. Koyun ve keçide ise bu bölge daha kalın kortikal kemik ve daha fazla trabeküler yapı içermesi nedeniyle bu tür uygulamalar için daha uygundur. Diastema bölgesi, deneysel distraksiyon osteogenesizi, kemik defekti, plak, vida tipi gibi araştırmalar için daha uygun bir bölge olarak görünse de, tavşanlarda bu bölge boyunca incisiv dişlerin köklerinin bulunduğu, koyun ve keçilerde ise mandibular kanalın varlığı araştırıcılar tarafından dikkate alınmalıdır.ix Sonuç olarak, çalışmanın morfolojik ve morfometrik bulguları kullanılarak özellikle bu hayvan türlerinde deneysel bir cerrahi prosedür, kullanabilecek malzeme tipi ve büyüklüğü planlanabilir. Böylece, bu tür araştırmalarda daha yüksek başarı ve güvenilir sonuçlar elde edilebileceği gibi hayvan refahı da arttırılabilir.

ABSTRACT GEOMETRIC PROPERTIES OF MANDIBLE IN SHEEP, GOAT, AND RABBIT Evcim B. University of Aydin Adnan Menderes, Institute of Health Sciences, Anatomy Program in Veterinary Science, Master Thesis, Aydın, 2020. The new surgical methods and materials are generally tested in animal models before clinical use in human beings. Therefore, it is significant to understand the morphological and morphometric properties of the mandible in terms of the success of the experimental applications in animal models. The aim of the study is to present the morphological data on the geometric characteristics of the mandible for the purpose of developing a database in rabbit, sheep, and goat used as the animal model. In this study, the mandibles of 12 rabbits, 10 goats and 6 sheep were used. The values of length, height, angles of the mandible and the measurements indicating the location of the mental foramen and the mandibular foramen were taken from mediolateral radiographic projections of the mandibles. Cortical thickness, inner and outer diameter widths were measured in the level of the mental foramen, first premolar tooth, and last molar tooth using the cross-sections obtained by computed tomography of the mandibles. In addition, the measurements of caput mandible were taken from three-dimensional models. In the current study, the radiographic, the cross-sectional and three-dimensional images were evalşuated and important morphological findings were presented related to oral and maxillofacial surgery applications. In addition, the mandibular canal was found to be the shortest and narrowest in the rabbit. The surrounding cortical tissue is also thin compared to other animals used in the study. In the rabbit, the region of Ramus mandibulae is not very suitable for screw etc. applications because of its very poor bone structure. In sheep and goats, this region is more suitable for such applications because it contains thicker cortical bone and more trabecular structure. Although the diastema region seems to be more suitable for investigations such as experimental distraction osteogenesis, bone defect, plate, screw type, the presence of incisive teeth roots in rabbits and mandibular canal in sheep and goats should be taken into consideration by researchers.xi Consequently, based on the morphological and morphometric findings of this study, the new methods, materials and their sizes may be planned for an experimental surgical procedure in these animal species. Therefore, higher success and reliable results may be achieved in suc research and animal welfare may also be increased