L-KARNİTİN’İN YAPISAL VE BİYOKİMYASAL DÜZEYDE KARACİĞER FİBROZİSİNE ETKİSİ

Abstract

Karaciğer fibrozisi; kronik doku hasarının normal olmayan yara onarım cevabını uyararak hücre dışı matriks bileşenlerinin aşırı miktarda üretimine ve dokuda birikmesine sebep olmaktadır. Fibrozis patogenezindeki yolakları baskılayarak bu yapısal değişikliklerin oluşmasını engelleyen çeşitli ajanlar bulunmaktadır. Biz de bu çalışmamızda antioksidan özellik gösteren L-Karnitin kullanarak fibroziste etkin oksidatif stresi azaltmayı hedefledik. Balb/c cinsi erkek farelere haftada 2 kez intraperitoneal (i.p.) 100 mg/kg tiyoasetamid uygulayarak deneysel karaciğer fibrozisi oluşturuldu. Tiyoasetamid uygulamasından 24 saat sonra 50 mg/kg L-Karnitin intraperitoneal olarak enjekte edildi. L-Karnitinin karaciğer fibrozisinin farklı aşamalarındaki yapısal ve biyokimyasal etkisini incelemek için uygulamanın 7 hafta ve 9 hafta boyunca yapıldığı (Kontrol, L-Karnitin, 7H-9H Tiyoasetamid İndüklü Fibrozis, 7H-9H Tiyoasetamid ve L-Karnitin) 6 ayrı deney grubu oluşturuldu. Uygulamanın 7. ve 9. haftasının sonunda farelerin anestezi altında kesimi yapılmıştır. Alınan kan örneklerinde serum ALT ve AST ölçümü yapılmıştır. Karaciğer doku homojenatından TAS ve TOS analizi yapılmıştır. Örnek olarak alınan karaciğer dokuları rutin takip yöntemlerinden sonra parafin içine bloklanmıştır. 5 μm alınan kesitler hematoksilen ve eozin, masson trikom, pikro sirius kırmzısı ve immünohistokimyasal olarak alfa düz kas aktini (α-SMA) antikoru ile değerlendirilmesi yapılmıştır. Fibrozis ile dokudaki yapısal değişimlerin gösterilmesi için (Transmission Electron Microscope) doku örnekleri glutaraldehit ve osmiyum tetraoksitle fikse edilip, rutin takibi yapılan dokular uranil asetat ve kurşun sitratla boyanarak TEM incelemesi yapılmıştır. Kontrol grubu ile karşılaştırıldığında tiyoasetamid uygulaması yapılan tüm deneysel gruplarda fibrotik değişimler gözlenmiştir. 9 hafta süresince tiyoasetamid uygulanan gruplarda gözlenen yapısal değişimler, 7 hafta boyunca uygulama yapılan gruplara kıyasla daha belirgin olarak gözlenmiştir. L-karnitin uygulaması 7H tiyoasetamid ve L-karnitin grubundaki karaciğer hasarını yapısal ve biyokimyasal düzeyde iyileştirici etki göstermiştir. 9H Tiyoasetamid ve L-karnitin grubunda yalnızca biyokimyasal düzeyde iyileşme sağlamıştır. L-karnitin uygulaması karaciğer fibrozisinin ilerlemesini yavaşlatmıştır. Fakat toksik kimyasala uzun süre maruz kalınması durumunda oluşan şiddetli parenkimal ve stromal hasarı engelleyememiştir.