Küreselleşme ile enerji ithalatı arasındaki ilişki: Panel veri analizi

Abstract

Enerji ülkelerin kalkınması ve sürdürülebilir büyümesi için vazgeçilmez bir kaynaktır. Bazı ülkeler coğrafi anlamda enerji rezervleri açısından şanslıyken diğerleri yüksek oranda enerji ithalatına bağımlıdır. Tez çalışması küreselleşmenin enerji ithalatı üzerindeki rolünü incelerken, ülkelerin gelir düzeyleri ve enerji bağımlılık derecesini dikkate alarak enerji ithalat seviyelerinin küreselleşmeden nasıl etkilendiğini araştırmaktadır. Küreselleşme ve enerji ithalatı arasındaki ilişki, ülkelerin enerjiye olan bağımlılık derecesine ve gelişmişlik düzeyine göre sınıflandırılmış 69 ülkede 1991-2014 dönemi için panel veri analiz yöntemleriyle incelenmiştir. Analizlerde, Dirençli Standart Hatalı Sabit Etkiler ve Driscoll-Kraay Standart Hatalı Sabit Etkiler Yöntemleri kullanılmıştır. İlgili analizler öncesi yatay kesit bağımlılığının tespiti için Pesaran CD testi uygulanmış ve ülkeler arasında yatay kesit bağımlılığının olduğu görülmüştür. Değişkenlerin durağan olup olmadığını test etmek için yatay kesit bağımlılığının varlığında kullanılan ikinci nesil birim kök testlerinden olan Pesaran CIPS birim kök testi uygulanmıştır. Test sonuçlarına göre değişkenler düzeyde durağan olmadığından birinci dereceden farkları alınarak analizler gerçekleştirilmiştir. Yatırım ve ekonomik büyümenin temel kontrol değişkenler, istihdam oranı ve kentleşmenin doğruluk sınaması için ilave kontrol değişkenler olarak yer aldığı modellerde küreselleşmenin enerji ithalatını iki ülke grubunda etkilediği görülmüştür. Sonuçlar, küreselleşmenin üretimi artırdığını ayrıca gelişmiş ve enerjiye az bağımlı ülkelerde bu üretim faaliyetlerinin alternatif enerji kaynaklarıyla yapıldığını göstermektedir. Enerji bağımlılığı yüksek olan gelişmiş ülkelerde ise küreselleşmenin enerji ithalatını artırması da önemli bulgular arasında yer almaktadır. Enerji ithalatına az ya da çok bağımlı olan orta ve düşük gelir grubu ülkelerde ise küreselleşmenin enerji ithalatı üzerine etkisi bulunamamıştır.