Please use this identifier to cite or link to this item: http://hdl.handle.net/11607/3887
Full metadata record
DC FieldValueLanguage
dc.contributor.advisorBaysan, Sultan-
dc.contributor.authorKangöz, Kenan-
dc.date.accessioned2020-08-12T12:14:44Z-
dc.date.available2020-08-12T12:14:44Z-
dc.date.issued2019-
dc.date.submitted2019-
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11607/3887-
dc.description.abstractBu araştırmada “Sosyal Bilgiler Öğretiminde Fotoğrafların Kullanımının Akademik Başarıya ve Tutuma Etkisi” belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla bu araştırmada, “öntest– sontest eşleştirilmiş kontrol gruplu yarı deneysel desen” kullanılmıştır. Bu çalışma, Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu 7. Sınıf Sosyal Bilgiler dersinin öğretim programında yer alan Türk Tarihinde Yolculuk ünitesi ile sınırlıdır. Bu çalışma ortaokul 7. sınıf 40 öğrenci ile gerçekleştirilmiş olup bu sınıflar rastgele örnekleme yoluyla 7-A sınıfı (20 öğrenci) kontrol grubu olarak 7-B sınıfı da (20 öğrenci) deney grubu olarak belirlenmiştir. Deney grubunda fotoğrafların etkin olarak kullanıldığı öğretim etkinliği uygulanırken, kontrol gurubunda ise Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu tarafından hazırlanan 7. Sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabındaki öğretim etkinlikleri geleneksel yöntemle işlenmiştir. Uygulama 8 hafta sürmüştür. Uygulama öncesinde öğrencilerin ders başarılarını ve derse karşı tutumlarını ölçmek amacıyla deney ve kontrol gruplarına ön test, uygulama sonunda ise son test uygulanmıştır. Araştırma ile ilgili veriler, başarı testi ve tutum ölçeği formu ile elde edilmiştir. Akademik başarı verileri için Yaylak, (2010) tarafından geliştirilen Sosyal Bilgiler dersi 7. sınıf “Türk Tarihinde Yolculuk” ünitesi ile ilgili 28 sorudan oluşan başarı testi kullanılmıştır. Öğrencilerin derse karşı tutumlarını ölçmek için de (Demir ve Akengin, 2010) tarafından geliştirilen, Sosyal Bilgiler tutum ölçeği kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler istatistiksel analizlerin yapılmasında SPSS/PC (Statistical Package for Social Sciences for Personal Computers) bilgisayar programı kullanılmıştır. Araştırma ile toplanan veriler bu program kullanılarak veri seti haline dönüştürülmüştür. Verilerin analizinde bağımsız gruplar t-testi, Mann Whitney-U Testi ve Wilcoxon testi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular değerlendirildiğinde; öğrencilerin akademik başarıları yönünden deney grubu lehine anlamlı bir fark görüldüğü, Sosyal viii Bilgiler dersine yönelik tutumlar açısından da kontrol grubu lehine bir miktar artış olduğu görülmüştür. Bu araştırmada Sosyal Bilgiler dersinin öğretiminde fotoğrafların kullanımının öğrencilerin akademik başarılarını artırdığı, tutumlar üzerinde etkisinin az olduğu sonucuna ulaşılmıştır.tr_TR
dc.description.tableofcontentsĠÇĠNDEKĠLER KABUL VE ONAY SAYFASI ................................................................................... ii BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI ................................................................... iii ÖZET ........................................................................................................................... iv ABSTRACT ................................................................................................................. v ÖNSÖZ ........................................................................................................................ ix İÇİNDEKİLER ............................................................................................................. x TABLOLAR DİZİNİ .................................................................................................. xv RESİMLER DİZİNİ .............................................................................................. xvii EKLER DİZİNİ ........................................................................................................ xix KISALTMALAR ........................................................................................................ xx 1. BÖLÜM .................................................................................................................... 1 1. GİRİŞ ........................................................................................................................ 1 1.1. Araştırmanın Problemi ...................................................................................... 3 1.1.2. Alt Problemler ........................................................................................ 3 1.2. Araştırmanın Konusu ........................................................................................ 4 1.3. Araştırmanın Amacı ......................................................................................... 5 1.4. Araştırmanın Önemi .......................................................................................... 5 1.5. Araştırmanın Varsayımları/Sayıltılar ................................................................ 7 1.6. Araştırmanın Sınırlılıkları ................................................................................. 7 1.7. Tanımlar ............................................................................................................ 7 2. BÖLÜM .................................................................................................................... 9 2. KURAMSAL VE KAVRAMSAL ÇERÇEVE ........................................................ 9 2.1. Sosyal Bilgilerin Tanımı ................................................................................... 9 2.2. Sosyal Bilgilerin Amacı .................................................................................. 12 2.3. Sosyal Bilgilerin Ülkemizde Gelişimi ............................................................ 12 2.4. Sosyal Bilgiler Öğretimi ve Programları ........................................................ 13 2.5. Sosyal Bilgiler Öğretiminin Amaçları ............................................................ 13 2.5.1. Evrensel Amaçlar ................................................................................. 16 2.5.1.1. Bilgiye ilişkin amaçlar ............................................................. 16 2.5.1.2. Beceriye ilişkin amaçlar .......................................................... 17 2.5.1.3. Değerlere ilişkin beceriler ....................................................... 18 xiv 2.5.1.4. Sosyal katılıma ilişkin amaçlar ............................................... 19 2.6. Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yöntem ve Tekniklerinin Seçimi .................... 19 2.7. Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kullanılan Yöntem ve Teknikler ..................... 22 2.7.1. Öğretmen Ağırlıklı Yöntem ve Teknikler ............................................ 22 2.7.2. Etkileşim Ağırlıklı Yöntem ve Teknikler............................................. 23 2.7.3. Bireysel Ağırlıklı Yöntem ve Teknikler............................................... 23 2.7.4. Yaşantılara Dayalı Yöntem ve Teknikler ............................................. 23 2.8. Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kullanılan Belli Başlı Stratejiler ..................... 23 2.8.1. Sunuş Yoluyla Öğrenme-Öğretme Stratejisi ....................................... 25 2.8.2. Buluş Yoluyla Öğrenme-Öğretme Stratejisi ....................................... 26 2.8.3. Araştırma-İnceleme Yoluyla Öğrenme-Öğretme Stratejisi ................. 27 2.9. Sosyal Bilgiler Öğretimine Farklı Yaklaşımlar .............................................. 27 2.9.1. Sosyal Bilgiler Öğretiminde Üç Gelenek ............................................. 27 2.10. Sosyal Bilgiler Öğretiminde Görsel Materyallerin Kullanımı ve Önemi .... 29 2.10.1. Görsel Materyaller.............................................................................. 29 2.10.1.1 Fotoğraf ................................................................................. 32 2.10.1.2 Resimler ................................................................................. 33 2.10.1.3 Minyatürler ............................................................................. 33 2.10.1.4 Afiş ve posterler .................................................................... 33 2.10.1.5 Grafikler ................................................................................ 33 2.10.2. Sosyal Bilgiler Ders Kitabının Görsel Materyal Açısından Önemi ... 34 2.11. Sosyal Bilgiler Öğretiminde Bir Materyal Olarak Fotoğraf ......................... 34 2.11.1. Fotoğraf Kavramı .............................................................................. 36 2.11.2. Fotoğrafın Tarihsel Gelişimi ............................................................. 37 2.11.3. Ülkemizde Fotoğrafçılık .................................................................... 38 2.11.4 Fotoğrafın Sosyal Bilgiler Dersinde Kullanımı ve Önemi .................. 39 2.12. Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Stratejilerinde Fotoğraf Kullanımı ............ 39 2.12.1. Sunuş Yoluyla Öğretim Stratejisinde Fotoğraf Kullanımı ................. 40 2.12.2. Buluş Yoluyla Öğretim Stratejisinde Fotoğraf Kullanımı ................. 40 2.12.3. Araştırma-İnceleme Yolu İle Öğretim Stratejisinde Fotoğraf Kullanımı 40 2.13. Sosyal Bilgiler Öğretim Yöntemlerinde Fotoğraf Kullanımı ...................... 41 2.13.1. Anlatım Yönteminde Fotoğraf Kullanımı .......................................... 41 2.13.2. Tartışma Yönteminde Fotoğraf Kullanımı ........................................ 42 2.13.3. Problem Çözme Yönteminde Fotoğraf Kullanımı ............................ 44 xv 2.13.4. Örnek Olay İnceleme Yönteminde Fotoğraf Kullanımı ..................... 45 2.14. İlgili Araştırmalar .......................................................................................... 81 3. BÖLÜM .................................................................................................................. 86 3. YÖNTEM .............................................................................................................. 86 3.1. Araştırmanın Modeli ...................................................................................... 86 3.2. Araştırmanın Örneklemi ................................................................................. 86 3.3. Araştırma Süreci ............................................................................................. 86 3.4. Veri Toplama Araçları .................................................................................... 88 3.4.1. Sosyal Bilgiler Dersi Başarı Testi ........................................................ 89 3.4.2. Sosyal Bilgiler Dersi Tutum Ölçeği ..................................................... 89 3.5. Veri Toplama Araçlarının Güvenirlik Analizleri ........................................... 88 3.5.1. Başarı Testinin Güvenirlik Analizleri ................................................... 45 3.5.2. Tutum Ölçeğinin Güvenirlik Analizleri ................................................ 45 3.5. Verilerin Analizi ............................................................................................. 92 4. BÖLÜM .................................................................................................................. 93 4. ARAŞTIRMA BULGULARI ................................................................................. 93 4.1. Bulgular ........................................................................................................... 93 4.2. Bulguların Analizi ........................................................................................... 97 4.2.1. Deney Grubu Öğrencileri İle Kontrol Grubu Öğrencilerinin, Deney Öncesi Akademik Başarıları Farklı mıdır? ..................................................... 97 4.2.2. Deney Grubu Öğrencileri İle Kontrol Grubu Öğrencilerinin, Deney Sonrası Akademik Başarıları Farklı mıdır? .................................................... 97 4.2.3. Deney Grubu Öğrencilerinin Akademik Başarılarına İlişkin Öntest- Sontest Puanları Arasında Fark Var mıdır? .................................................... 98 4.2.4. Kontrol Grubu Öğrencilerinin Akademik Başarılarına İlişkin Öntest- Sontest Puanları Arasında Fark Var mıdır? .................................................... 99 4.2.5. Deney Grubu Öğrencilerinin Deney Öncesi ve Deney Sonrası (Öntest-Sontest) Tutumları Arasında Anlamlı Bir Fark Var mıdır? ............. 100 4.3. Sosyal Bilgiler 7. Sınıf Ders Kitaplarındaki Türk Tarihinde Yolculuk Ünitesindeki Fotoğraf Örneklerine İlişkin Değerlendirmeler ................................ 48 4.3.1. “Türklerin Yeni Yurdu Anadolu” Bölümünde da Kullanılan Fotoğraf Örneklerine İlişkin Değerlendirmeler .............................................. 48 4.3.1.1. Fotoğraf örneklerinin öğretim programı açısından değerlendirilmesi ............................................................................... 52 xvi 4.3.2. “Beylikten Devlete: Osmanlının Kuruluşu” Bölümünde Kullanılan Fotoğraf Örneklerine İlişkin Değerlendirmeler.............................................. 52 4.3.2.1. Fotoğraf örneklerinin öğretim programı açısından değerlendirilmesi ............................................................................. 55 4.3.3. “Karaların ve Denizlerin Hakimi Osmanlı” Bölümünde Kullanılan Fotoğraf Örneklerine İlişkin Değerlendirmeler.............................................. 56 4.3.3.1. Fotoğraf örneklerinin öğretim programı açısından değerlendirilmesi ............................................................................. 59 4.3.4. “Farklılıklara Rağmen” Bölümünde Kullanılan Fotoğraf Örneklerine İlişkin Değerlendirmeler ................................................................................ 60 4.3.4.1. Fotoğraf örneklerinin öğretim programı açısından değerlendirilmesi ............................................................................. 63 4.3.5. “Gez Dünya‟yı Gör Konyayı” Bölümünde Kullanılan Fotoğraf Örneklerine İlişkin Değerlendirmeler ............................................................ 65 4.3.5.1. Fotoğraf örneklerinin öğretim programı açısından değerlendirilmesi ............................................................................. 67 4.3.6. “Nasıl Etkiledik, Nasıl Etkilendik” Bölümünde Kullanılan Fotoğraf Örneklerine İlişkin Değerlendirmeler.............................................. 68 4.3.6.1. Fotoğraf örneklerinin öğretim programı açısından değerlendirilmesi .............................................................................. 72 4.3.7. “Seyyahların Dilinden Osmanlı Kültürü” Bölümünde Kullanılan Fotoğraf Örneklerine İlişkin Değerlendirmeler.............................................. 73 4.3.7.1. Fotoğraf örneklerinin öğretim programı açısından değerlendirilmesi .............................................................................. 77 4.3.8. “Yeni Kurumlarla Değişen Toplum Hayatın” Bölümünde Kullanılan Fotoğraf Örneklerine İlişkin Değerlendirmeler ............................ 77 4.3.8.1. Fotoğraf örneklerinin öğretim programı açısından değerlendirilmesi ............................................................................. 80 TARTIŞMA, SONUÇ ve ÖNERİLER .......................................................... 106 KAYNAKLAR .............................................................................................. 110 EKLER ........................................................................................................... 119tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherAdnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectSosyal Bilgiler, Fotoğraf, Etkin Öğrenme, Akademik Başarı, Tutum.tr_TR
dc.titleSosyal bilgiler öğretiminde fotoğrafların kullanımının akademik başarıya ve tutuma etkisitr_TR
dc.typemasterThesistr_TR
dc.contributor.departmentAydın Adnan Menderes Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalıtr_TR
Appears in Collections:Yüksek Lisans

Files in This Item:
File Description SizeFormat 
590365.pdf2.97 MBAdobe PDFView/Open


Items in DSpace are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.