1. Earsiv@Adu
  2. Tez
  3. Yüksek Lisans
Please use this identifier to cite or link to this item: http://hdl.handle.net/11607/3883
Full metadata record
DC FieldValueLanguage
dc.contributor.advisorÖztürk, Adil Adnan-
dc.contributor.authorDilek, Ali-
dc.date.accessioned2020-08-11T13:41:54Z-
dc.date.available2020-08-11T13:41:54Z-
dc.date.issued2019-
dc.date.submitted2019-
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11607/3883-
dc.description.abstractBu araştırma Cumhuriyet Dönemi’nin ilk üç şeker fabrikası olan Uşak, Alpullu ve Eskişehir Şeker Fabrikalarındaki yaygın eğitim ve halk eğitiminin ayrıntılı bir biçimde değerlendirilmesini içeren nitel bir çalışmadır. Araştırmanın amacına ulaşmak için nitel araştırma yöntemlerinden sözlü tarih yöntemi kullanılmış, üç fabrikada ilkler olmaları nedeniyle seçilmiştir. Konuya ilişkin olarak Uşak, Alpullu ve Eskişehir Şeker Fabrikaları ziyaret edilmiştir. Bununla birlikte; fabrika çalışanları, fabrika müdürleri ve fabrikalardan emekli kişilerle görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu kişilerden konuyla ilgili olarak; anı, hatırat ve kişisel fotoğraf arşivlerine ulaşılmıştır. Ayrıca şehirlerin İl Halk Kütüphaneleri ve fabrika kütüphaneleri ayrıntılı bir şekilde taranmıştır. Araştırmanın amacı, Cumhuriyet’in ilk on yılında kurulan şeker fabrikalarının, şeker üretmek dışında toplumsal yapının gelişmesindeki rolü, sosyo-kültürel yaşamdaki değişiklikler, fabrikalarda verilen eğitimler ve modern Türkiye’nin kuruluşunda şeker fabrikalarının izlerini ortaya çıkarmaktır. Uşak, Alpullu ve Eskişehir Şeker Fabrikaları, kurulduğu günden itibaren çalışanlarının, onların ailelerinin ve bölge halkının hem ekonomik anlamda refaha ulaşmalarını sağlamış hem de sosyal hayatlarında sanata, spora ve müziğe bakış açılarını değiştirmiştirtr_TR
dc.description.tableofcontentsİÇİNDEKİLER KABUL ONAY SAYFASI ................................................................................................... iii BİLİMSEL ETİK VE BİLDİRİM SAYFASI .......................................................................... v ÖZET ..................................................................................................................................... vii ABSTRACT ........................................................................................................................... ix ÖNSÖZ ................................................................................................................................... xi ŞEKİLLER DİZİNİ ............................................................................................................. xvii KISALTMALAR DİZİNİ .................................................................................................... xxi GİRİŞ ....................................................................................................................................... 1 I. BÖLÜM ............................................................................................................................ 9 TÜRK ŞEKER SANAYİNİN OSMANLI’DAN CUMHURİYET’E TARİHSEL GELİŞİMİ ................................................................................................................................................. 9 1.1. Osmanlı Devleti’nde Şeker Sanayi Kurma Girişimleri ............................................. 9 1.2. Cumhuriyet Dönemi’nde Şeker Sanayi Kurma Girişimleri ve Tarihsel Süreci ...... 13 1.2.1. İzmir İktisat Kongresi’nin Şeker Sanayi Açısından Önemi ............................ 13 1.2.2. Lozan Barış Konferansı’nda Ekonomik Bağımsızlık ve Şeker Sanayi ........... 15 1.3. Şeker Sanayii’nin Kurulması Hakkında Hükümetin Yaptığı Çalışmalar ............... 17 1.3.1. Şeker Fabrikalarına Bahşolunan İmtiyazlar Hakkında 601 Sayılı Kanun’un Çıkarılması ..................................................................................................................... 17 1.3.2. Şeker İnhisarı Hakkında 724 Sayılı Kanun’un Çıkarılması ............................ 17 1.3.3. Teşvik-i Sanayi Kanunu ve Şeker Fabrikaları ................................................. 18 1.3.4. Milli İktisat Tasarruf Cemiyeti ve Şeker Sanayi ............................................. 19 1.4. Celal Bayar’ın İktisat Vekilliği ve Şeker Sanayi .................................................... 21 II. BÖLÜM .......................................................................................................................... 24 2. FABRİKALAŞMA DÖNEMİ (1926-1933) ...................................................................... 24 2.1. Uşak Şeker Fabrikası .............................................................................................. 24 2.2. Uşak’ta Şeker İsminin İlk Defa Geçmesi ve İlk Teşebbüsler ................................. 24 xiv 2.3. Uşak Terakki Ziraat Türk Anonim Şirketinin Kurulması ....................................... 25 2.4. Fabrikanın Kuruluşu ve Geçirdiği Safhalar............................................................. 27 2.5. Uşak Kasabası Civarında Şeker Fabrikası ve Pancar Ziraatı Hakkında Rapor ....... 29 2.5.1. Arazi Meselesi.................................................................................................. 30 2.5.2. İklim Meselesi .................................................................................................. 30 2.5.3. Amele Meselesi, Makine ve Kuvvetli Çift Hayvanı Meselesi ......................... 30 2.5.4. Fen Adamları Meselesi .................................................................................... 31 2.6. Fabrikanın Bina İnşaatı ve Monte İşi Nasıl Oldu .................................................... 31 2.7. Skoda Firması İle Yapılan Sözleşme....................................................................... 31 2.8. Uşak Şeker Fabrikasının Kurulması İçin Hükümet Yetkilileri İle Yapılan Görüşmeler ......................................................................................................................... 32 2.9. Uşak Şeker Fabrikasının Hizmete Girmesi ............................................................. 34 2.10. İlk Türk Şekerinin Mustafa Kemal Atatürk’e Takdimi ....................................... 37 2.11. Uşak Şeker Fabrikasının Gelişimi ve Karşılaştığı Sorunlar ................................ 37 2.11.1. Pancar Ekiminde Yaşanan Sıkıntılar ................................................................ 42 2.12. Uşak Şeker Fabrikası’nın Tasfiyesi ve Devleştirilmesi ....................................... 46 2.13. Uşak Şeker Fabrikasının Devletleştirildikten Sonraki Faaliyetleri ..................... 50 3. Alpullu Şeker Fabrikası .............................................................................................. 52 3.1. Alpullu ve Pancarköy (Allıpullu) ........................................................................ 52 3.2. Kuruluş Fikrinin Ortaya Çıkması ........................................................................ 54 3.3. Alpullu Şeker Fabrikası’nın Kurulması İçin Yapılan Çalışmalar........................ 59 3.4. İstanbul ve Trakya Şeker Fabrikaları Türk Anonim Şirketinin Kurulması ......... 63 3.5. Fabrikanın Açılış Töreni ...................................................................................... 66 3.6. Alpullu Şeker Fabrikasının Kuruluşundan Gelişimine Kadar Karşılaştığı Sorunlar ........................................................................................................................... 70 4. Eskişehir Şeker Fabrikası ............................................................................................ 79 4.1. Eskişehir Şeker Fabrikası’nın Kuruluş Fikrinin Ortaya Çıkması ........................ 79 4.2. Anadolu Şeker Fabrikaları Türk Anonim Şirketi’nin Kurulması ........................ 81 xv 4.3. Eskişehir Şeker Fabrikası’nın Kurulması İçin Yapılması İçin Yapılan Çalışmalar ...........................................................................................................82 4.4. Eskişehir Şeker Fabrikası’nın Kurucusu ve İlk Müdürü: Kazım Taşkent ........... 85 4.5. Fabrikanın Açılış Töreni ..................................................................................... 89 4.6. Eskişehir Şeker Fabrikası’nın Kurulmasından Sonraki Gelişmeler .................... 94 III. BÖLÜM ...................................................................................................................... 97 5. ŞEKER FABRİKALARININ TOPLUMSAL YAPININ GELİŞMESİNDEKİ ROLÜ VE EKONOMİK, SOSYAL, KÜLTÜREL YAŞAMA ETKİLERİ ..................................... 97 5.1. Uşak, Alpullu ve Eskişehir Şeker Fabrikalarının Ekonomik, Sosyal, Kültürel ve Eğitim Hayatına Etkileri .................................................................................................... 97 5.1.1. Uşak, Alpullu ve Eskişehir Şeker Fabrikalarının Bölge Tarımına ve Hayvancılığa Etkileri .................................................................................................... 106 5.1.2. Uşak, Alpullu ve Eskişehir Şeker Fabrikalarının İnsan Gücü Değerlendirmesi ve İstihdama Etkileri .................................................................................................... 115 5.1.3. Uşak, Alpullu ve Eskişehir Şeker Fabrikalarının Eğitim Hayatına Etkileri .. 122 5.1.4. Uşak, Alpullu ve Eskişehir Şeker Fabrikalarının Halk Sağlığına Etkileri..... 132 5.1.5. 5.1.6. Uşak, Alpullu ve Eskişehir Şeker Fabrikalarının Sportif Faaliyetlere Etkileri ...........................................................................................................138 Uşak, Alpullu ve Eskişehir Şeker Fabrikalarının Sosyal ve Mimari Yapının Gelişmesindeki Etkileri ................................................................................................ 145 5.1.7. Uşak, Alpullu ve Eskişehir Şeker Fabrikalarının Sosyo-Kültürel Yaşamın Gelişmesindeki Etkileri ................................................................................................ 162 5.1.8. Uşak ve Alpullu Şeker Fabrikalarının Alınmasına Katkı Sağladığı “Tayyareler” ................................................................................................................. 175 5.2. Eskişehir Şeker Fabrikasında Bulunan Altın Deftere, Devlet Büyüklerinin ve Sanayicilerin Yazdıkları Anılar ....................................................................................... 177 5.3. Türkiye Şeker Sanayi Kurucuları Şeker Sanayi İçin Neler Söylediler? ............... 180 6. Sonuç ve Öneriler ......................................................................................................... 185 7. Kaynakça ...................................................................................................................... 193tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherAdnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectŞeker Fabrikaları, Yaygın Eğitim, Halk Eğitimi, Sosyal Bilgiler Eğitimi, Uşak, Alpullu, Eskişehirtr_TR
dc.titleBir yaygın eğitim kurumu olarak şeker fabrikalarıtr_TR
dc.typemasterThesistr_TR
dc.contributor.departmentAydın Adnan Menderes Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalıtr_TR
Appears in Collections:Yüksek Lisans

Files in This Item:
File Description SizeFormat 
Ali DİLEK 11.9.2019 çıktı.pdf8.57 MBAdobe PDFView/Open
Show simple item record


Items in DSpace are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.