Bir yaygın eğitim kurumu olarak şeker fabrikaları

Abstract

Bu araştırma Cumhuriyet Dönemi’nin ilk üç şeker fabrikası olan Uşak, Alpullu ve Eskişehir Şeker Fabrikalarındaki yaygın eğitim ve halk eğitiminin ayrıntılı bir biçimde değerlendirilmesini içeren nitel bir çalışmadır. Araştırmanın amacına ulaşmak için nitel araştırma yöntemlerinden sözlü tarih yöntemi kullanılmış, üç fabrikada ilkler olmaları nedeniyle seçilmiştir. Konuya ilişkin olarak Uşak, Alpullu ve Eskişehir Şeker Fabrikaları ziyaret edilmiştir. Bununla birlikte; fabrika çalışanları, fabrika müdürleri ve fabrikalardan emekli kişilerle görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu kişilerden konuyla ilgili olarak; anı, hatırat ve kişisel fotoğraf arşivlerine ulaşılmıştır. Ayrıca şehirlerin İl Halk Kütüphaneleri ve fabrika kütüphaneleri ayrıntılı bir şekilde taranmıştır. Araştırmanın amacı, Cumhuriyet’in ilk on yılında kurulan şeker fabrikalarının, şeker üretmek dışında toplumsal yapının gelişmesindeki rolü, sosyo-kültürel yaşamdaki değişiklikler, fabrikalarda verilen eğitimler ve modern Türkiye’nin kuruluşunda şeker fabrikalarının izlerini ortaya çıkarmaktır. Uşak, Alpullu ve Eskişehir Şeker Fabrikaları, kurulduğu günden itibaren çalışanlarının, onların ailelerinin ve bölge halkının hem ekonomik anlamda refaha ulaşmalarını sağlamış hem de sosyal hayatlarında sanata, spora ve müziğe bakış açılarını değiştirmiştir