Depresyon Tanılı Hastalarda Sorun Çözme, Stresle Baş Etme ve Duygusal Yeme İlişkisi

Abstract

Depresyon günümüzde toplum sağlığını en çok tehdit eden hastalıklardan biridir. Yapılan birçok çalışma depresyon hastalarında sorun çözme ve stresle baş etme becerisinin az olduğunu bildirmektedir. Yeterli ve dengeli beslenme sağlıklı olabilmenin ön koşullarından birisidir. Beslenme ihtiyacının karşılanması, biyolojik gerekliliğinin yanı sıra psikolojik açıdan da önemlidir. Duygusal yeme davranışı yalnızlık, depresyon, anksiyete gibi duygu değişimlerine yanıt olarak gelişen ve genellikle de normalden daha fazla yemek yemeye neden olan psikolojik yeme çeşidi olarak tanımlanmıştır. Bu çalışma depresyon tanılı hastalarda sorun çözme, stresle baş etme ve duygusal yeme ilişkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Aralık 2017-Ekim 2018 tarihleri arasında Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi ile Torbalı Devlet Hastanesi psikiyatri polikliniklerine ayaktan başvuran 240 depresyon tanılı hasta oluşturmuştur. Araştırmadaki veriler Kişisel Bilgi Formu, Gözden Geçirilmiş Sosyal Sorun Çözme Ölçeği, Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği ve Duygusal Yeme Ölçeği ile toplanmıştır. Araştırma verilerinin istatistiksel analizi Pearson Korelasyon Analizi ile yapılmıştır. Bu çalışmanın sonucuna göre Duygusal Yeme ile Gözden Geçirilmiş Sosyal Sorun Çözme arasında negatif yönde anlamlı ilişki (r= -0,342, p=0,000), bu ölçeğin alt ölçekleri olan Negatif Sorun Yönelimi, Dürtüsel Dikkatsiz Sorun Çözme Tarzı ve Kaçıngan Sorun Çözme Tarzı ile pozitif yönde anlamlı ilişki (Sırasıyla: r=0,361, p=0,000; r=0,316, p=,0,000; r=0,298, p=0,000) tespit edilmiştir. Duygusal Yeme ile Olumlu Sorun Yönelimi ve Akılcı Sorun Çözme Tarzı arasında ise anlamlı ilişki saptanmamıştır (Sırasıyla: r=-0,112, p=0,084; r=-0,086, p=0,185). Duygusal Yeme ile Stresle Başa Çıkma Tarzları arasında pozitif yönde anlamlı ilişki (r=0,149, p=0,021), bu ölçeğin alt ölçekleri olan Kendine Güvenli Yaklaşım ve İyimser Yaklaşımla negatif yönde anlamlı ilişki (Sırasıyla: r=-0,272, p=0,000; r=-0,249, p=0,000), Çaresiz Yaklaşım ve Boyun Eğici Yaklaşımla pozitif yönde anlamlı ilişki (Sırasıyla: r=0,427, p=0,000; r=0,385, p=0,000) tespit edilmiştir. Sosyal Destek Arayan Yaklaşım ile anlamlı ilişki saptanmamıştır (r=0,105; p=0,104). Bu araştırma sonucunda depresyon tanılı hastalarda sorun çözme ve stresle baş etme becerileri azaldıkça duygusal yemenin arttığı görülmüştür. Bu yüzden depresyon tanılı hastalarda yiyecek tüketiminin daha çok hangi nedenlere bağlı olduğunu belirlemek ve duygusal yemeyle ilgili farkındalık oluşturmak oldukça önemlidir. Bu sonuçlar doğrultusunda yapılan araştırmalar duygusal yemeye neden olan faktörleri tanımlamak, obezite önleme ve kilo verme girişimlerine katkıda bulunmak ve bu faktörlere yönelik hemşirelik girişimlerini belirlemek adına yararlı olabilir.

Anahtar Kelimeler: Depresyon Tanılı Hastalar, Duygusal Yeme, Sorun Çözme, Stresle Baş Etme.