Halit Ziya Uşaklıgil'in romanlarındaki şahısların antagonist davranışları

Abstract

"Disharmoni" ve "dissonanz" sözcükleriyle de ifade edilen antagonizm kavramı, düşünce tarihinde insanı diğer canlılardan ayıran en büyük güçlerden biri olarak ele alınmıştır. Var olduğu ilk günden bu yana bilim, sanat, teknoloji, tıp, felsefe, edebiyat gibi birçok alanda sayısız başarıya imza atan insan tüm kazanımlarını, çekirdeğinde saklı olan "antagonizm" e borçludur. Antagonist davranışları sayesinde olanaklar varlığına dönüşen insan, bir yandan akıl varlığı; diğer yandan doğa varlığı olması nedeniyle kendisinden ve kendi durumundan hiçbir zaman hoşnut olmamış, uyumsuz olma durumunu daima muhafaza etmiştir. Sevgi, nefret, bilgi, doğruluk, yalancılık, masumluk, saflık, dürüstlük, dostluk, hak, adalet, güven, güvensizlik, inanma söz verme, saygı, şeref, iyi - kötü gibi yüksek değerler; yarar, kuşku, çekememezlik, kıskançlık, haksızlık gibi ilgi ve çıkarın ortaya koyduğu araç değerler ile gelenekler, görgü kuralları, moda, zevk gibi kaynağında alışkanlıkların yer aldığı sosyal değerlerle kuşatılmış olan insan, kendisiyle ve toplumla her an çatışma halinde olmuştur. Bu çatışma, kendine özgü kuralları ve gerçekliği olan roman şahıslarının davranışlarına da yansımıştır. Bu tezde önce yapılan Felsefî araştırmalar ışığında antagonizm kavramı hakkında bilgi verilmiş; sonra da Türk romanının en önemli isimlerinden Halit Ziya Uşaklıgil'in mevcut sekiz romanındaki şahısların davranışları bu bağlamda incelenmeye çalışılmıştır. Antagonism, also expressed as disharmony and dissonance has been taken up as one of the most powerful features that distinguishes man from other creatures in the history of thought. Since its existence science, art, technology, medicine, philosophy, literatüre and in other countless fielsds human being owes all the acquisition to antagonism. Human being that turns into ceature of possibilities by means of antagonist behaviours, has never been satisified wit himself and his condition because of being creature of wisdom and natüre and also preserved his state of being misfit. Human being has conflicted with both himself and society when surrounded by high values such as love, hate, wisdom, honesty, lying, innocence, purity, friendship, justice, lack of confidence, trust, respect, honour, good-evil; features of self interest such as suspicion, envy, jealousy, injustice, social values such as traditions, manners, social etiquettes, fashion and pleasure. This conflict reflects heroes' and heroines' behaviours peculiar to its rules and reality. According to the philosophical researhes firstly antagonism has been defined then in Halit Ziya Uşaklıgil's ,one of best authors ever, novels heroes and heroines' behaviours have been studied within the context.