Türk finans sektöründe barter sisteminin uygulanabilirliği ve vergisel boyutu

Abstract

KüreselleĢme ile beraber Dünya‟nın büyük bir köy halini alması, artan etkileĢim düzeyi dünyada önemli değiĢiklikleri meydana getirmiĢtir. Kitle iletiĢim araçlarının yaygınlaĢması, ulaĢım ağlarının geniĢlemesi ve enformasyon düzeyinin artıĢı gibi etkenler, iĢletmeleri sürdürülebilir rekabet düzeyinde tutmak adına yeni finansman yöntemleri bulma arayıĢına itmiĢtir. ĠĢletmelerde önemli bir konu olan finansman bulma yöntemleri ve bu yöntemler sonucu katlanılan maliyetler, ekonomik konjonktürdeki dalgalanmalarla beraber iĢletmelerin ayakta kalmasını zorlaĢtırmıĢtır. Bu anlamda Barter iĢlemlerini de finansman aracı veya tekniği olarak ele alabiliriz. Bu çalıĢmada Barter kavramının genel çerçevesi çizilerek Barter iĢlemlerinin Dünya ve Türkiye‟deki durumu araĢtırılmıĢ, hukuki yapısı Ģirketler açısından tercih edilebilirliği ve vergisel boyutunun nasıl iĢlediği ele alınmıĢtır. Özellikle paranın maliyetin daha da yükseldiği kriz dönemlerinde, iĢletmeler ticari iĢlemlerinde nakit bulma zorluğu yaĢayabilirler. Bu durumda barter iĢlemleri finansman tekniği olarak cazip bir alternatif olmuĢtur. Barter, kelime anlamı olarak yalnızca mal veya hizmetin takası (trampa edilmesi) anlamına gelmemektedir. Bunun yanı sıra günümüz ekonomisinde bilinen takas iĢlemlerinden farklı olarak çok geliĢmiĢ ve çok daha komplike bir sistem olarak görülmüĢtür. ÇalıĢmanın metodolojisi; örnek çalıĢmalar incelenerek, literatür taraması yapılarak, Barter sistemini mevcut halde baĢarı ile uygulayabilen Dünya ülkeleri incelenerek, Türkiye ve Dünya‟daki uygulamalarından veriler toplanarak oluĢturulmuĢtur. Alan çalıĢmasını gerçekleĢtirmek için mevcuttaki Barter firmalarının esas sözleĢmeleri incelenmiĢ sistemin iĢleyiĢi anlatılmıĢtır. Literatür taraması açısından yerli ve yabancı kaynaklar taranarak Barter iĢleminin incelikleri detaylandırılmıĢtır. Barterın firmalara katabileceği rekabet üstünlüğü, ülke ekonomisine sağladığı katkılardan bahsedilmiĢtir. Son olarak Türkiye‟deki Barter sisteminin genel iĢleyiĢi açıklığa kavuĢturulup Dünya‟daki Barter sisteminin baĢarılı örnekleri incelenip Türkiye‟de barterı geliĢtirmek için neler yapılması gerektiği vergi açısından nasıl değerlendirildiği herhangi bir vi düzenlemeye ihtiyacı olup olmadığı belirlenip sistemin iĢleyiĢinin nasıl olması gerektiği ve vergisel boyutu üzerine durulacaktır.