Please use this identifier to cite or link to this item:
http://hdl.handle.net/11607/3810Full metadata record
| DC Field | Value | Language |
|---|---|---|
| dc.contributor.advisor | Arslanser, Hakan | - |
| dc.contributor.author | Sarak, Gözde | - |
| dc.date.accessioned | 2020-07-13T10:49:01Z | - |
| dc.date.available | 2020-07-13T10:49:01Z | - |
| dc.date.issued | 2019 | - |
| dc.date.submitted | 2019 | - |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11607/3810 | - |
| dc.description.abstract | KüreselleĢme ile beraber Dünya‟nın büyük bir köy halini alması, artan etkileĢim düzeyi dünyada önemli değiĢiklikleri meydana getirmiĢtir. Kitle iletiĢim araçlarının yaygınlaĢması, ulaĢım ağlarının geniĢlemesi ve enformasyon düzeyinin artıĢı gibi etkenler, iĢletmeleri sürdürülebilir rekabet düzeyinde tutmak adına yeni finansman yöntemleri bulma arayıĢına itmiĢtir. ĠĢletmelerde önemli bir konu olan finansman bulma yöntemleri ve bu yöntemler sonucu katlanılan maliyetler, ekonomik konjonktürdeki dalgalanmalarla beraber iĢletmelerin ayakta kalmasını zorlaĢtırmıĢtır. Bu anlamda Barter iĢlemlerini de finansman aracı veya tekniği olarak ele alabiliriz. Bu çalıĢmada Barter kavramının genel çerçevesi çizilerek Barter iĢlemlerinin Dünya ve Türkiye‟deki durumu araĢtırılmıĢ, hukuki yapısı Ģirketler açısından tercih edilebilirliği ve vergisel boyutunun nasıl iĢlediği ele alınmıĢtır. Özellikle paranın maliyetin daha da yükseldiği kriz dönemlerinde, iĢletmeler ticari iĢlemlerinde nakit bulma zorluğu yaĢayabilirler. Bu durumda barter iĢlemleri finansman tekniği olarak cazip bir alternatif olmuĢtur. Barter, kelime anlamı olarak yalnızca mal veya hizmetin takası (trampa edilmesi) anlamına gelmemektedir. Bunun yanı sıra günümüz ekonomisinde bilinen takas iĢlemlerinden farklı olarak çok geliĢmiĢ ve çok daha komplike bir sistem olarak görülmüĢtür. ÇalıĢmanın metodolojisi; örnek çalıĢmalar incelenerek, literatür taraması yapılarak, Barter sistemini mevcut halde baĢarı ile uygulayabilen Dünya ülkeleri incelenerek, Türkiye ve Dünya‟daki uygulamalarından veriler toplanarak oluĢturulmuĢtur. Alan çalıĢmasını gerçekleĢtirmek için mevcuttaki Barter firmalarının esas sözleĢmeleri incelenmiĢ sistemin iĢleyiĢi anlatılmıĢtır. Literatür taraması açısından yerli ve yabancı kaynaklar taranarak Barter iĢleminin incelikleri detaylandırılmıĢtır. Barterın firmalara katabileceği rekabet üstünlüğü, ülke ekonomisine sağladığı katkılardan bahsedilmiĢtir. Son olarak Türkiye‟deki Barter sisteminin genel iĢleyiĢi açıklığa kavuĢturulup Dünya‟daki Barter sisteminin baĢarılı örnekleri incelenip Türkiye‟de barterı geliĢtirmek için neler yapılması gerektiği vergi açısından nasıl değerlendirildiği herhangi bir vi düzenlemeye ihtiyacı olup olmadığı belirlenip sistemin iĢleyiĢinin nasıl olması gerektiği ve vergisel boyutu üzerine durulacaktır. | tr_TR |
| dc.description.tableofcontents | ĠÇĠNDEKĠLER KABUL VE ONAY SAYFASI .............................................................................................. iii BĠLĠMSEL ETĠK BĠLDĠRĠM SAYFASI ............................................................................... iv ÖZET ....................................................................................................................................... v ABSTRACT .......................................................................................................................... vii ÖNSÖZ ................................................................................................................................. viii ġEKĠLLER DĠZĠNĠ .............................................................................................................. xiv TABLOLAR DĠZĠNĠ ............................................................................................................. xv EKLER DĠZĠNĠ .................................................................................................................... xvi KISALTMALAR DĠZĠNĠ ................................................................................................... xvii GĠRĠġ ....................................................................................................................................... 1 1. BÖLÜM .............................................................................................................................. 4 1. BARTER ............................................................................................................................. 4 1.1. Tanım, Kapsam ve Türleri ........................................................................................... 4 1.1.1. Barterın Tanımı .................................................................................................. 4 1.1.2. Barterın Amacı ve Kapsamı ............................................................................... 5 1.2. Barterın GeliĢimi .......................................................................................................... 6 1.2.1. Ödeme Araçlarının Tarihsel GeliĢimi ................................................................ 6 1.2.2. Takas .................................................................................................................. 7 1.2.3. Para .................................................................................................................... 7 1.3. Dünya‟da Barter Sisteminin GeliĢimi .......................................................................... 8 1.3.1. Amerika BirleĢik Devletleri‟nde Barter Sistemi ................................................ 9 1.3.2. Avrupa‟da Barter Organizasyonu .................................................................... 10 1.3.3. Asya Ülkelerinde Barter .................................................................................. 11 1.3.4. Türkiye‟de Barter ............................................................................................. 12 1.3.5. Dünya Barter Birliği ........................................................................................ 13 1.4. Barter Sistemi ............................................................................................................ 14 x 1.4.1. Barter Sisteminin Tanımı ................................................................................. 14 1.4.2. Barter Sisteminde Temel Kavramlar ............................................................... 17 1.4.2.1. Barter pazarı ........................................................................................ 17 1.4.2.2. Barter Ģirketi ........................................................................................ 17 1.4.2.3. Broker (DanıĢman) .............................................................................. 17 1.4.2.4. Kalite ve fiyat kontrol komisyonu ....................................................... 19 1.4.2.5. Barter çeki ........................................................................................... 19 1.4.2.6. Barter kredisi ....................................................................................... 19 1.4.2.7. Satın alma kredisi ................................................................................ 20 1.4.2.8. Yıllık üyelik ücreti .............................................................................. 20 1.4.2.9. Komisyon ............................................................................................ 20 1.4.2.10. Üyelik sözleĢmesi .............................................................................. 20 1.4.2.11. Talep ve arz formu ............................................................................ 21 1.4.2.12. Cari hesap ekstresi ............................................................................. 21 1.4.2.13. SatıĢ provizyon kodu ......................................................................... 21 1.4.2.14. ĠĢlem yapma yetkisi ........................................................................... 21 1.4.3. Barter ÇalıĢma ġekilleri ................................................................................... 21 1.4.3.1. Perakende barter (barter exchange) ..................................................... 22 1.4.3.2. Toptan barter ....................................................................................... 22 1.4.3.3. Uluslararası barter ............................................................................... 22 1.4.4. Barter Sisteminin Avantajları .......................................................................... 23 1.4.4.1. Etkili bir satıĢ yöntemi ve pazarlama imkânı sunan barter ................. 24 1.4.4.2. Stok ve atıl kapasite sorununa bir çözüm ............................................ 25 1.4.4.3. SatıĢları ve karı arttırmak için bir yöntem ........................................... 25 1.4.4.4. Tahsilat garantisi olan bir yöntem ....................................................... 26 1.4.4.5. Faizsiz kredi imkânı olan bir sistem .................................................... 26 1.4.4.6. Yeni pazar bulma yöntemi .................................................................. 27 xi 1.4.4.7. Güvenli ihracat yöntemi ...................................................................... 27 1.4.5. Barter Sisteminin Dezavantajları ..................................................................... 28 2. BÖLÜM ............................................................................................................................ 29 2. BARTER SĠSTEMĠNĠN ĠġLEYĠġĠ .................................................................................. 29 2.1. Barter Sisteminin Kullanım ġekilleri ......................................................................... 29 2.1.1. Finansman Amaçlı Kullanılması ..................................................................... 29 2.1.2. Ticari Amaçlı Kullanılması ............................................................................. 29 2.2. Barter Sisteminin Diğer Finansman Teknikleri Ġle KarĢılaĢtırılması ........................ 30 2.2.1. Barter Yönteminin Bankacılık Sektörü Ġle KarĢılaĢtırılması ........................... 31 2.2.1.1. Bankacılık sisteminde tasarruf finansman sorunu ............................... 31 2.2.1.2. Barter sistemi açısından tasarruf finansman uyumu ........................... 31 2.2.1.3. Kredi maliyetleri açısından değerlendirilmesi .................................... 32 2.2.2. Leasing (Finansal Kiralama) ile Barter Sisteminin Kıyaslanması ................... 32 2.2.2.1. Leasing (finansal kiralama iĢlemleri) .................................................. 32 2.2.2.2. Barter Leasing ..................................................................................... 33 2.2.3. Factoring Ġle Barter KarĢılaĢtırılması .............................................................. 34 2.2.4. Barter Sistemi Ġle Fortfaiting ĠĢlemlerinin Kıyaslanması ................................ 35 2.3. Türkiye‟de Barter Sisteminin Uygulanabildiği Sektörler .......................................... 35 2.4. Barter Sisteminde ÇalıĢma ġekilleri .......................................................................... 38 2.4.1. Bilateral Barter (Ġki Ġstasyonlu Barter) ............................................................ 38 2.4.2. Multilateral Barter (Çok Ġstasyonlu Barter) ..................................................... 39 2.5. Barter Sisteminin Organizasyon Yapısı ..................................................................... 40 2.5.1. Genel Merkez ................................................................................................... 41 2.5.2. ġube ................................................................................................................. 41 2.5.3. Franchise .......................................................................................................... 41 2.6. Barter ĠĢlemi Esnasında Kullanılan SözleĢmeler ....................................................... 42 2.6.1. Barter SözleĢmesi ............................................................................................ 42 xii 2.6.2. Ek SözleĢme ..................................................................................................... 43 3. BÖLÜM ............................................................................................................................ 44 3. TÜRKĠYE‟DE BARTER SĠSTEMĠNĠN MUHASEBE STANDARTLARI VE VERGĠ KANUNLARI AÇISINDAN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ ............................................. 44 3.1. Türkiye‟de Barter Uygulamasının ÇeĢitli Sektörler Açısından Değerlendirilmesi ... 44 3.1.1. KOBĠ‟ler Açısından Barter Uygulamasının Değerlendirilmesi ...................... 44 3.1.2. Turizm Sektöründe Barter Uygulaması ........................................................... 45 3.1.3. ĠnĢaat Sektörü Açısından Barter Sisteminin Değerlendirilmesi ...................... 46 3.2. Barter‟in MuhasebeleĢtirilmesi .................................................................................. 46 3.2.1. Barter ĠĢlemlerini MuhasebeleĢtirilmesinde Kullanılan Özellikli Hesaplar ve ĠĢleyiĢleri ..................................................................................................... 47 3.2.2. Barter Sisteminde Mal Satın Alma ĠĢlemi Yapan ĠĢletmelerin ĠĢlemlerinin MuhasebeleĢtirilmesi ........................................................................................ 49 3.2.2.1. Barter sistemine üye olunmasının muhasebeleĢtirilmesi .................... 49 3.2.2.2. Barter Ģirketine teminat verilmesi ....................................................... 50 3.2.2.3. Barter sistemini kullanarak mal/ hizmet satın alınması ...................... 51 3.2.2.4. Üyelik sürecinin sona ermesi ve olası muhasebesel durumlar ............ 54 3.2.3. Barter Sistemiyle Mal Satma ĠĢlemi GerçekleĢtiren ĠĢletmelerin Muhasebe ĠĢlemleri ............................................................................................................ 55 3.2.3.1. Barter sistemine üye olunması ............................................................ 56 3.2.3.2. Barter firmasına teminat verilmesinin muhasebe kaydı ...................... 56 3.2.3.3. Barter sistemi bünyesinde mal satılmasının muhasebe kaydı ............. 57 3.2.3.4. OluĢan borcun ödenmesi durumunda .................................................. 59 3.2.3.5. Üyelik sürecinin sona ermesi ve muhasebe kaydı ............................... 59 3.2.4. Barter Firmasının Muhasebe Kayıtları ............................................................ 59 3.2.4.1. Üyelik ücretinin muhasebe kaydı ........................................................ 60 3.2.4.2. Üyelerden alınan teminatların muhasebe kayıtları .............................. 61 3.2.4.3. Barter sistemi ile yapılan alım satım iĢlemlerinin barter Ģirketi açısından muhasebe kayıtları .................................................................. 61 xiii 3.2.4.4. Alacak ve borç hesaplarının değerlemesi ............................................ 62 3.2.4.5. Barter sisteminde oluĢan alacağın tahsil edilmesinde barter Ģirketinin muhasebe kayıtları .................................................................. 63 3.2.4.6. Barter firmasının üye firmaya borçlu olması durumunda ................... 63 3.2.4.7. Barter Ģirketinin alınan teminatı iade etmesi durumunda muhasebe kaydı ........................................................................................................ 63 3.3. Yasal Düzenlemeler ve Vergi Mevzuatı Açısından Barter ĠĢlemlerı nin Değerlendirilmesi .................................................................................................... 64 3.3.1. Borçlar Kanunu Açısından Barter Sistemi ...................................................... 64 3.3.1.1. SözleĢme .............................................................................................. 65 3.3.1.2. Barter sözleĢmesinin hukuki niteliği ................................................... 66 3.3.1.3. Temsil kavramı .................................................................................... 66 3.3.1.4. Simsarlık sözleĢmesi kapsamında barter ............................................. 70 3.3.1.5. Türk borçlar kanunda takas ve trampa kavramı .................................. 70 3.3.2. Türk Ticaret Kanunu Açısından Barter ĠĢlemleri ............................................ 71 3.3.2.1. Cari hesap ............................................................................................ 71 3.3.3. Vergi Kanunları Açısından Barter Sisteminin Değerlendirilmesi ................... 72 3.3.3.1. Gelir vergisi açısından sistemin incelenmesi ...................................... 73 3.3.3.2. Kurumlar vergisi açısından barter sisteminin değerlendirilmesi ......... 77 3.3.3.3. Katma Değer Vergisi açısından barter sisteminin değerlendirilmesi .. 78 3.3.3.4. Damga vergisi açısından barter sisteminin değerlendirilmesi ............. 79 3.3.3.5. Vergi usul kanunu açısından barter sisteminin değerlendirilmesi ...... 80 3.3.3.6. Diğer vergi kanunları açısından barter sisteminin değerlendirilmesi .. 81 4. TARTIġMA VE SONUÇ ................................................................................................ 82 5. KAYNAKLAR ................................................................................................................. 88 6. EKLER ............................................................................................................................. 93 ÖZGEÇMĠġ ....................................................................................................................... 107 | tr_TR |
| dc.language.iso | tur | tr_TR |
| dc.publisher | Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
| dc.subject | Barter, Takas, Vergi, Finansman, Türkiye | tr_TR |
| dc.title | Türk finans sektöründe barter sisteminin uygulanabilirliği ve vergisel boyutu | tr_TR |
| dc.type | masterThesis | tr_TR |
| dc.contributor.department | Aydın Adnan Menderes Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İşletme Anabilim Dalı | tr_TR |
| Appears in Collections: | Yüksek Lisans | |
Files in This Item:
| File | Description | Size | Format | |
|---|---|---|---|---|
| 565164.pdf | 2.62 MB | Adobe PDF | View/Open |
Items in DSpace are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.