Erken yaş evliliklerinin "İstismar"bağlamında değerlendirilmesi

Abstract

Erken yaĢta gerçekleĢtirilen evlilikler dünya üzerinde birçok ülkede problem olduğu gibi bugün bizim ülkemizde de gelecek kuĢakları da etkileyen, toplumun temeli olan aileyi dönüĢtüren sosyal bir sorundur. Erken yaĢ evlilikler araĢtırma kapsamında yapılan literatür taramasında karĢımıza çıkan ve en çok kullanılan ―Çocuk Gelin‖ kavramı olmuĢtur. Konunun derinliği bakımından ele alındığında ―Çocuk Gelin‖ kavramı çocukların erken yaĢta kültürün de getirisiyle birlikte evlendirilmelerini kabul edilebilir bir ifade olarak değerlendirmemize sebebiyet verebilmektedir. Ancak erken yaĢ evlilikler toplumun temeli olarak kabul edilen ―Aile‖ kurumu üzerinde birçok değiĢime sebebiyet vermekte ve aile yapısının temelinden değiĢimler sebebiyet vermektedir. Çocuk evlilikleri hem kız çocuklarını hem de erkek çocuklarını kapsamakla birlikte daha çok medyada ve toplumsal hayatta karĢımıza çıkan çocuk gelinlerdir. ‗Çocuk Gelin‘ kavramının altında yatan temel sebep ise genel olarak henüz 18 yaĢını doldurmamıĢ ve çocuk olarak tanımlanan genç kızların evliliğinin yaygınlığıdır. Kız çocuklarının erken yaĢta evlendirilmelerinin baĢlıca sebepleri arasında ekonomik olarak güçlü olma, sosyal hayat düzenine uyum sağlama, geleceği güven altına alma ve geleneksel toplum içerisinde yer alan kızların duygusal, cinsel ve ekonomik ihtiyaçlarının, dinsel ahlaka uygun bir biçimde sağlanabilmesi olarak nitelendirilebilir. KuĢaklar öncesinden devam eden pratik ve ritüellerin kültürün bir parçası olmasına bağlı olarak, erken evliliklerin de bu kültür içerisinde yer aldığı göz önünde bulundurularak çocuk bedenlerin yaĢamıĢ olduğu travmatik durumları istismar bağlamında ele alıp çözüm önerileri üretilebilmek en temel amaç olmakla birlikte kültürel söylem de ‗evlilik‘ olarak geçen erken yaĢ birliktelikleri genç kızların yaĢları itibariyle ve uyum sağlamaya çalıĢtıkları hayata istinaden aynı zamanda ihmal ve istismar mağduru da olduklarını göstermektedir. Erken yaĢ evlilikleri ile her anlamda istismar ve ihmale maruz kalan çocuklar, fiziksel ya da ruhsal anlamda zarar görmekte ve bugünün sağlıksız bireyleri olan gerek sosyal ortamdan uzak kalmakta gerekse ruhsal anlamda yaĢadıkları problemler vii nedeniyle doğru kararlar verebilme yetilerini kaybedebilmektedirler. Bugünün ebeveynleri olarak ileride yetiĢecek kuĢaklarında okuldan önce ilk eğitim aldıkları kurum olan aileleridir. Kısacası zarar görmüĢ bu ebeveynlerin aldıkları olumsuz kararlar ya da çocuklarına uyguladıkları yetiĢtirme yöntemleri kuĢaktan kuĢağa aktarılarak toplumun düzenini bozabilecek durumların ortaya çıkmasına sebebiyet verebilmektedir. AraĢtırma kapsamında ise Aydın ili Efeler Ġlçesi Kocagür ve IlıcabaĢı mahallesi, Ġncirliova ilçesi, Acarlar mahallesinde erken yaĢta evlilik ya da birliktelik gerçekleĢtirmiĢ kiĢilere yer verilerek, katılımcıların kendi birliktelikleri içerisinde yaĢamıĢ oldukları olumsuz durumlara ve kendini tekrarlayan istismar çeĢitlerine ve erken evlilikle meĢru kılınan ―Çocuk Ġstismarı‖ üzerinde durulmaya çalıĢılacaktır.