1. Earsiv@Adu
  2. Tez
  3. Yüksek Lisans
Please use this identifier to cite or link to this item: http://hdl.handle.net/11607/3720
Full metadata record
DC FieldValueLanguage
dc.contributor.advisorAteş, İsmet-
dc.contributor.authorCeylan Çakmak, Zübeyde-
dc.date.accessioned2020-03-18T12:49:00Z-
dc.date.available2020-03-18T12:49:00Z-
dc.date.issued2019-
dc.date.submitted2019-
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11607/3720-
dc.description.abstractGünümüzde toplumların karşılaştığı en önemli sıkıntıların başında gelen yoksulluk, zamanla küresel bir boyut kazanmıştır. Yoksulluk kavramı kuşkusuz ki yalnızca gelir düzeyi ile ele alınamaz. Bununla beraber eğitim, sağlık ve toplumsal adalet gibi kıstaslar da yoksulluğu tanımlamaktadır. Yoksulluğu ifade eden birçok yaklaşım mevcuttur. Çok boyutlu yoksulluk ile birlikte insanı merkez alarak kalkınmayı anlatan Amartya Sen‟in kapasite yaklaşımı ele alınır. Dünya Bankası, IMF ve AB gibi uluslararası kuruluşlar yoksulluğa farklı tanımlar kazandırmıştır. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı‟nın insani gelişme kavramını yenilemesiyle insani kalkınma önem kazanmıştır. Bu amaçla Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından geliştirilmiş olan İnsani Gelişme Endeksi, tüm gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin kalkınma düzeylerini her alanda inceleyen geniş perspektifli endeks olarak karşımıza çıkan önemli bir ölçüttür.Bu tez çalışmasında gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin gelişmişlik seviyelerinin ölçümlenmesi, değerlendirilmesi ve karşılaştırılması hususunda temel endeksler ele alınmış olup detaylı bir analiz yapılmıştır. Analizler yapılırken gelişmekte olan ülkelerin neden gelişmiş ülkelere kıyasla geride kaldıkları ve temel endekslerde karşılaştırmalı olarak neden yoksulluk döngüsünden çıkamadıkları Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı‟nın İnsani Gelişme Endeksi güncel raporu ile ele alınarak grafikler yardımıyla yorumlanmıştır. Bu yorumlamalar ve incelemeler yapılırken yalnızca maddi bir gelişmişlik ele alınmamış olup toplumsal cinsiyet eşitsizliği, sosyo-ekonomik yaşam ve birey-toplum ilişkisi gibi konular da ele alınarak, gelişmekte ve gelişmiş olan ülkeler kıyaslamasında rapor kapsamlı bir hale getirilmiştir.tr_TR
dc.description.tableofcontentsĠÇĠNDEKĠLER KABUL VE ONAY SAYFASI .............................................................................................. iii BİLİMSEL ETİK BİLDİRİM SAYFASI ............................................................................... iv ÖZET ....................................................................................................................................... v ABSTRACT ........................................................................................................................... vi ÖNSÖZ .................................................................................................................................. vii ŞEKİLLER DİZİNİ ................................................................................................................ xi TABLOLAR DİZİNİ ............................................................................................................. xii GRAFİKLER DİZİNİ ........................................................................................................... xiii KISALTMALAR DİZİNİ .................................................................................................... xiv GİRİŞ ....................................................................................................................................... 1 1. BÖLÜM .............................................................................................................................. 3 1. YOKSULLUK KAVRAMI ................................................................................................. 3 1.1. Yoksulluk Tanımı ve Unsurları ................................................................................... 3 1.1.1. Mutlak Yoksulluk .............................................................................................. 4 1.1.2. Göreli (Nispi) Yoksulluk ................................................................................... 5 1.1.3. İnsani Yoksulluk ................................................................................................ 5 1.1.4. Gelir Yoksulluğu ................................................................................................ 6 1.2. Yoksulluğa Neden Olan Faktörler ............................................................................... 7 1.2.1. Küreselleşme, Gelir Dağılımı ve Yoksulluk ...................................................... 7 1.2.2. Sosyal Dışlanma................................................................................................. 8 1.2.3. Demografik Unsurlar ......................................................................................... 9 1.3. 1960‟lı Yıllardan İtibaren Kurumların Yoksulluk İncelemeleri ................................ 10 1.3.1. Dünya Bankası ve IMF‟nin Bakışı .................................................................. 10 1.3.2. Avrupa Birliği Bakışı ....................................................................................... 11 1.3.2.1. Avrupa Birliği‟nin yoksulluk bakışı .................................................... 11 1.3.2.2. Avrupa Birliği‟nin sosyal dışlanma bakışı .......................................... 12 ix 1.3.2.3. Sosyal dışlanma yaklaşımına yönelik eleştiriler .................................. 13 1.3.2.4. Amartya Sen‟in kapasite yaklaşımı ve insani gelişme kavramına etkisi ........................................................................................................ 14 1.3.3. İnsani Yoksulluk Yaklaşımı ............................................................................. 16 1.3.4. İnsani Gelişme Kavramı .................................................................................. 17 1.3.5. İnsani Gelişme Kavramına Çok Boyutlu Yaklaşım ......................................... 18 2. BÖLÜM ............................................................................................................................ 20 2. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER KALKINMA PROGRAMI VE İNSANİ GELİŞME ENDEKSİ ..................................................................................................................... 20 2.1. Kalkınma Göstergeleri Olarak İnsani Gelişme Endeksi ............................................ 20 2.1.1. İnsani Gelişme Endeksi.................................................................................... 20 2.1.2. İnsani Gelişme Endeksinin Unsurları .............................................................. 21 2.1.2.1. Uzun ve sağlıklı bir yaşam .................................................................. 22 2.1.2.2. Bilgiye Erişim ...................................................................................... 23 2.1.2.3. İyi bir yaşam standardı ........................................................................ 23 2.1.3. Geliştirilen İnsani Gelişme Endeksleri ............................................................ 24 2.1.3.1. Eşitsizliğe uyarlanmış insani gelişme endeksi .................................... 24 2.1.3.2. Toplumsal cinsiyet eşitsizliği endeksi ................................................. 26 2.1.3.3. Cinsiyet gelişme endeksi ..................................................................... 26 2.1.3.4. Çok boyutlu yoksulluk endeksi ........................................................... 27 2.1.4. İnsani Gelişme Endeksi Hesaplama Yöntemi ve Değişiklikler ....................... 29 2.1.5. İnsani Gelişme Endeksi‟ne Yönelik Eleştiriler ................................................ 33 2.2. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı‟nın İnsani Gelişme Endeksi ile İlişkisi .......................................................................... 34 2.2.1. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı ........................................................... 34 2.2.2. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Faaliyet Alanları Nelerdir? .............. 35 2.2.2.1. Yoksulluğun azaltılması ...................................................................... 35 2.2.2.2. Kapsayıcı ve demokratik yönetişim .................................................... 37 x 2.2.2.3. Krizlerin yönetimi ............................................................................... 36 2.2.2.4. İklim değişikliği ve çevre etkisi .......................................................... 37 2.2.2.5. Kadının güçlenmesi ............................................................................. 38 2.2.3. Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve İnsani Gelişme Endeksi ...................... 40 3. BÖLÜM ............................................................................................................................ 43 3. İNSANİ GELİŞMİŞLİK ENDEKSİ ALANINDA GELİŞMİŞ VE GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELER KARŞILAŞTIRILMASI ............................................................... 43 3.1. İnsani Gelişme Endeksi Göstergeleri ve Ülkeler ....................................................... 43 3.2. İnsani Gelişme Endeksi Eğilimleri ............................................................................ 45 3.2.1. Gelir Düzeyi Endeksi Göstergeleri .................................................................. 49 3.2.2. Sağlık Endeksi Göstergeleri ............................................................................. 51 3.2.3. Eğitim Endeksi Göstergeleri ............................................................................ 55 3.3. Cinsiyet Gelişme Endeksi Göstergeleri ..................................................................... 56 3.3.1. Cinsiyete Bağlı Gelir Düzeyi Endeksi Göstergeleri ........................................ 56 3.3.2. Cinsiyete Bağlı Sağlık Endeksi Göstergeleri ................................................... 59 3.3.3. Cinsiyete Bağlı Eğitim Endeksi Göstergeleri .................................................. 62 3.4. İnsani Gelişme Endeksi Raporu Ek Göstergeleri ....................................................... 65 3.4.1. İşsizlik ve İstihdam Göstergeleri ..................................................................... 65 3.4.2. Refah Algısı Göstergeleri ................................................................................ 68 4. TARTIġMA VE SONUÇ ................................................................................................ 72 5. KAYNAKLAR ................................................................................................................. 75 ÖZGEÇMĠġ ......................................................................................................................... 80tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherAdnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectİnsani Yoksulluk, İnsani Gelişme, Kapasite Yaklaşımı, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, İnsani Gelişme Endeksi, Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkelerin Karşılaştırılması.tr_TR
dc.titleİnsani yoksulluk ve insani gelişme endeksi alanında gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin karşılaştırılmasıtr_TR
dc.typemasterThesistr_TR
dc.contributor.departmentAdnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalıtr_TR
Appears in Collections:Yüksek Lisans

Files in This Item:
File Description SizeFormat 
10283587.pdf1.62 MBAdobe PDFView/Open
Show simple item record


Items in DSpace are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.