PROTEİN KİNAZ RNA (PKR) İNHİBİTÖRLERİN ENDOPLAZMİK RETİKULUM (ER) STRES GEÇİREN PANKREAS HÜCRELERİNDE İNSÜLİN SALINIMI ÜZERİNE ETKİLERİ

Abstract

Tip 2 diyabet dünyada milyonlarca kişiyi olumsuz etkileyen ve vücutta çeşitli mikro ve makro vasküler komplikasyonlara neden olan bir hastalıktır. Son yıllarda tip 2 diyabetin prevalansının gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde önemli ölçüde artması, hastalığı toplum sağlığını tehdit eden en önemli tehlikelerden biri konumuna getirmiştir. Pankreastaki beta hücrelerinin dejenerasyonu ve bunun sonucunda salgılanan insülin miktarının ihtiyacı karşılayamayarak hiperglisemiye neden olması hastalığın ileriki safhalarında sıklıkla görülür. Beta hücrelerinin dejenerasyonunda Endoplazmik retikulum (ER) stresinin katkısı kabul edilen bir durumdur. PKR stres kinazın diyabet gelişimine negatif katkı yapar ve artan PKR aktivitesinin insülin salınmasında azalmasına yol açmaktadır. Bu çalışmanın amacı ER stres koşullarında in vitro olarak kültüre edilmiş pankreatik beta hücrelerinde PKR inhibitörleri kullanılarak insülin salınımı ve ER stres belirteçlerinin gösterilmesidir. PKR benzeri kinaz PERK/elF2'nıninsülin salınmasında azalmasında sebep olduğu bilinmektedir. PKR inhibitörlerin ER stresine maruz kalmış P-elF2- İfadesinin Beta Hücrelerinde Protein Düzeyinde Belirlenmesinde ER belirteçlerini tespit etmek için western blot ve qPCR analizi yapılmıştır. Diğer bir deney ise hücre içi konstrasyonundaki insülin miktarını tespit etmek için ELİSA testi yapılmıştır. Yapılan bu tez çalışmasında PKR inhibitörleri ve ER stresine maruz kalması sonucu insülin miktarında artışlar olduğu gözlemlenmiştir ve en yüksek artışı gösteren PKR inhibatörü İmoxin ( Tunicamycin yok) olmuştur. Aynı zamanda ER strese maruz kalmış beta hücrelerinde insülin salınımı PKR inhibatörlerinden etkilenmemektedir. Buna rağmen insülin salınımında artış gözlemlenmiştir. Bu çalışma tip 2 diyabette ER stresine maruz kalmış hücrelerde insülin salınımının olumsuz yönde etkilendiğini ve ER stresini engelleyen terapilerin insülin salınımına olumlu katkıları olduğunu işaret etmektedir.