ATRİYAL FİBRİLASYONUN YAŞAM KALİTESİ ÜZERİNE ETKİSİ ANKETİ’NİN GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİK ÇALIŞMASI

Abstract

ÖZET

ATRİYAL FİBRİLASYONUN YAŞAM KALİTESİ ÜZERİNE ETKİSİ ANKETİ’NİN GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİK ÇALIŞMASI

Güneş F. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü İç Hastalıkları Hemşireliği Programı Yükseklisans Tezi, Aydın, 2019. Bu çalışma; “Atriyal Fibrilasyonun Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi Anketi”nin [Atrial Fibrillation Effect on QualiTy-of-life (AFEQT) Questionnaire] geçerlilik ve güvenilirliğini saptamak, atriyal fibrilasyonlu (AF) hastaların yaşam kalitesini değerlendirmek ve yaşam kalitesi ile ilişkili faktörleri incelenmek amacıyla yapılmıştır. Kesitsel ve metodolojik tipte planlanan araştırmaya, Aydın Devlet Hastanesi Kardiyoloji Servisi, Nöroloji Servisi ve Kardiyoloji Polikliniği'nde AF tanısı ile takip edilen, 18 yaş ve üzerinde 204 hasta dahil edilmiştir. Araştırmanın örneklemi geçerlilik güvenilirlik çalışmalarında soru başına en az 10 kişi alınması dikkate alınarak oluşturulmuştur. Veriler, yapılandırılmış soru formu, AFEQT ölçeği ve Toronto Üniversitesi atriyal fibrilasyon şiddeti ölçeği (AFSS) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, ortalama±standart sapma, ortanca, mod, sayı, yüzde dağılımları, student t testi, faktör analizi, Cronbach Alfa, madde-toplam korelasyon ve pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Ölçeğin dil eşdeğerliğinin ve kültürel uyumunun sağlanması için; Türkçe’ye çevirisi, geri çevirisi, uzman paneline sunumu ve ön uygulaması yapılmıştır. Ölçeğin güvenilirliğini belirlemek için; iç tutarlılık, madde toplam korelasyon ve genel-alt boyut korelasyon analizleri yapılmıştır. Ölçeğin Cronbach Alfa katsayı değeri 0,91olarak hesaplanmıştır. Madde-toplam korelasyon katsayı değerlerinin 0,36-0,91 arasında ve genel-alt boyut korelasyon katsayı değerlerinin 0,26-0,81olduğu saptanmıştır. Yapılan analiz sonuçlarına göre AFEQT ölçeğinin güvenilir olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin geçerliliğini saptamak amacıyla yapı, ayırt edici ve eş zaman geçerliliğine yönelik analizler yapılmıştır. Faktör analizi sonuçlarına göre, faktörlerin değerlerinin 0,37-0,94 arasında olduğu ve anlam yönünden dört alt boyutta toplanması uygun bulunmuştur. Ayırt edici geçerlilikte ise atriyal fibrilasyonda risk faktörlerine (yaş, cinsiyet, hipertansiyon (HT), diabetus mellitus (DM), serebra vasküler olay (SVO), böbrek hastalıkları, akciğer hastalıkları, kalp yetmezliği ve damar tıkanıklığına) yönelik değerlendirme yapılmış ve anlamlılık saptanmıştır. Eş değer zaman korelasyon analizinde ise anlamlık saptanmıştır. Sonuç olarak, AFEQT ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirliği Türk toplumu için uygun bulunmuştur. Ayrıca araştırmaya dahil edilen AF’li hastaların yaşam kalitelerinin düşük olduğu saptanmıştır. AFEQT ölçeğinin AF’li hastaların yaşam kalitesini değerlendirmede kullanılabileceği önerilmektedir.