Ergenlerde çevresel risk etmenleri ve psikopatoloji

Abstract

u çalışmayla, çevresel stres ve risk etmelerinin belirlenmesi, baza gelişimsel süreçlerin gidişinin saptanması, ruhsal bozuklukların tanısal düzeyde yaygınlığını belirlenmesi ve davranışsal düzeydeki sorunları saptanması amaçlanmıştır. Araştırma örneklemi belirlenmesi için, ilk olarak Aydın il merkezinde 2003- 2004 Eğitim-Öğretim yılında tüm liselerde okuyan öğrenciler arasında her okulun mevcuduyla orantılı olarak çok aşamalı örnekleme yöntemiyle, sınıf listelerine göre, öğrencileri sınıf ve cinsiyete göre tabakalandırma yapılarak bir havuz örneklem oluşturulmuştur. Örneklem havuzundaki öğrenciler içerisinden kızlar ve erkekler için ayrı ayrı olarak Genel Sağlık Anketi puan ortalamasının bir standart sapma üstünde puan alan 107 öğrenci seçilerek araştırma örneklemi belirlenmiştir. Bu öğrenciler içerisinden 81 öğrenciye ulaşılabilmiştir. Belirlenen bu gruba MMPI-2 uygulanmasının ardından öğrencilerle psikiyatrik tanı görüşmesi (DSM-FV Eksen I Bozuklukları için Yapılandırılmış olan Klinik Görüşme olan SCIDI) yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda havuz örneklemdeki öğrencilerin % 13'ü genel ruhsal sağlık alanında sorunlu bulunmuştur. Sorunlu olduğunu ifade eden ergenlerden oluşan araştırma örnekleminin %38'i bir DSM-TV tanısı almıştır. Tanılar arasında depresyon tanısı % 71'lik oranla ilk sırayı almıştır. Ardından görülen tanılar ise sırasıyla; özgül fobi, bulimia nervosa, sosyal fobi ve bipolar II depresif epizod olmuştur. Sorunlu grup ve tanı alan denekler için risk etmenlerinin belirlenmesi için yapılan analiz sonucunda sorunlu grup için; yaş, annenin yaş grubu, SED, okul dışı bir işte çalışma ve ruhsal bir rahatsızlık ifadesi; tanı alan denekler için cinsiyet ve ruhsal bir rahatsızlık ifadesi çevresel risk etmenleri olarak saptanmıştır. Patoloji belirtilerinin nerelerde yaygınlaştığına belirlemek için MMPI-2 içerik ölçeklerine ilişkin bulgular kullanılmıştır. Bulgular ışığında Maskülen Cinsel Rollere sahip olmanın psikopatoloji sergileme olasılığını düşürdüğü, Depresif İntihar Düşüncelerine sahip olma, Cinsel Sorun ve Sapma ve Öfke davranışlarının ise psikopatoloji sergileme olasılığını arttırdığı saptanmıştır. Elde edilen bulgular ışığında kız cinsiyeti hem genel ruhsal sağlık alanında hem de tam almada önemli bir risk etmeni olarak saptanmıştır. Bunun yanı sıra içimlik duygusu alanında sorun yaşayan ergenlerin bu alanda sorun yaşamayan ergenlere göre daha sorunlu oldukları ve daha çok psikiyatrik tanı aldıkları saptanmıştır. Son olarak, soyut işlemler evresine ulaşmış ergenlerin daha az sorun ve patoloji sergilediği ve aile ilişkilerinde sorun bulunan ergenlerin daha çok ruhsal sorun yaşadığı ve daha çok patoloji gösterdiği saptanmıştır. The aim was to detect the stress and risk factors related to mental disorders prevelance and to detect the developmental stages with behavioral problems. Firstly, we constructed a pool study group within the high school students attending to high schools in Aydm city center, in 2003-2004 period. Within the pool; the students who took average one standart deviation from General Health Questionnaire were chosen 107 students for the study and this group was furter divided to two subgroup according to their sex. 81 students had completed the study. MMPI-2 test were filled for each student in this group. Then a structured clinical interview according to DSM-IV axis I (SCID-I) were done. After the analysis results showed that 13 % of students had problem in their general mental health status. 38 % of the study group had a DSM-IV diagnoses. The most frequently seen diagnoses appeared to depression with a percentage of 71 %. Spesific phobia, bulimia nervosa, bipolar II depressive episode were the other diagnoses less frequently seen respectively. For the problematic group the risk faktors isolated after the analysis were age, the age group of the mother, SES, and a symptom related to mental health, for the group having psychiatric diagnoses the risk factors were sex and a symptom related to mental health. The results of the MMPI-2 tests were used to detect the psychopathological symptom distrubition. According to our resolts male sex in shown to decrease the rate of psychopathology incidence, suicidal thoughts related to depression, sexual concern and deviation appeared to be related to increased psychopathology incidence. Female sex also appeared to be an sociodemographic risk factor in both general mental health status and being diognosed as having psychiatric disorders. Also it was found that adolescents who had stronger identity confusion and had 79 problems in familial relationships had a greater risk for taking an psychiatric diagnosis. As a result the adolescents at formal operations stage are observed to have les problems and psychopathologies and adolescents having familial relationship problems appeared to have more frequent psycjtöjüathdlogical problems and more frequent symptom psychopathologies.