Aydın ilinde bazı işletmelerde yetiştirilen siyah-alaca süt sığırlarının dış görünüşlerine göre sınıflandırılması

Abstract

Bu araştırmada, Aydın İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği'ne kayıtlı 10 işletmede yetiştirilen 311 baş Siyah-Alaca ineğe ait süt verimi, döl verimi ve dış görünüş özellikleri incelenmiştir. Dış görünüşe göre sınıflandırılmış 311 ineğin soykütüğü kayıtlarından da faydalanarak tüm bu özelliklere ait bireysel hayvan modeli kullanılarak kalıtım derecesi tahmini yapılmıştır. Süt verimi özellikleri olarak laktasyon süresi (LS), laktasyon süt verimi (LSV) ve 305 günlük süt verimi (305-gSV) üzerinde durulmuş ve bu özelliklere ait ortalamalar sırasıyla 322.30±2.62 gün, 6,508.51±94.20 kg ve 6,218.33±82.95 kg olarak bulunmuştur. Servis periyodu (SP) ortalaması ise 115.55±3.34 gün olarak hesaplanmıştır. Dış görünüşe göre hayvanların değerlendirilmesi iki yönteme göre yapılmıştır. Doğrusal olmayan puanlama yönteminde süt tipi, beden yapısı, ayak bacak yapısı, meme yapısı ve toplam puan özellikleri dikkate alınmıştır. Bu özellikler için ortalamalar sırasıyla 76.03±0.21, 75.72±0.17, 75.46±0.20, 76.18±0.19 ve 75.44±0.13 olarak hesaplanmıştır. Doğrusal tanımlama özellikleri olarak da sağrı yüksekliği, süt karakteri, beden derinliği, göğüs genişliği, sağrı genişliği, sağrı eğimi, ayak bacak açısı, tırnak taban yüksekliği, diz yapısı, arka bacak duruşu, ön meme bağlantısı, arka meme yüksekliği, meme merkez bağı, meme taban yüksekliği, ön meme başı yerleşimi, ön meme başı uzunluğu ve arka meme başı yerleşimi üzerinde durulmuştur. Bu özelliklere ait ortalamalar ise sırasıyla 139.88±0.22 cm, 6.07±0.06, 5.67±0.05, 4.98±0.05, 5.24±0.05, 5.10±0.05, 5.49±0.05, 4.55±0.05, 5.09±0.07, 5.06±0.07, 4.49±0.08, 5.95±0.06, 6.02±0.08, 4.40±0.07, 4.89±0.05, 5.31±0.05 ve 5.68±0.07 olarak bulunmuştur. Bu araştırmada; LS, LSV, 305-gSV ve SP için tahmin edilen kalıtım dereceleri sırasıyla 0.04±0.15, 0.23±0.12, 0.24±0.12 ve 0.16±0.15 dir. Doğrusal olmayan puanlama özelliklerden meme yapısına ait kalıtım derecesi tahmini yapılamamıştır. Toplam puan, süt tipi, beden yapısı ve ayak bacak yapısına ait kalıtım dereceleri sırasıyla 0.22±0.14, 0.23±0.15, 0.27±0.13, 0.30±0.15 olarak tahmin edilmiştir. Dış görünüş özelliklerinden arka meme yüksekliği ve göğüs genişliği için kalıtım derecesi tahmini yapılamamış, sağrı yüksekliği, süt karakteri, sağrı eğimi, sağrı genişliği, beden derinliği, arka bacak duruşu, meme merkez bağı, meme taban yüksekliği, ayak bacak açısı, diz yapısı, tırnak taban yüksekliği, ön meme bağlantısı, ön meme başı yerleşimi, ön meme başı uzunluğu ve arka meme başı yerleşimi için kalıtım dereceleri sırasıyla 0.13±0.16, 0.12±0.18, 0.11±0.10, 0.06±0.17, 0.10±0.12, 0.14±0.13, 0.09±0.12, 0.10±0.15, 0.17±0.15, 0.18±0.16, 0.01±0.08, 0.20±0.17, 0.23±0.19, 0.31±0.17 ve 0.25±0.19 olarak tahmin edilmiştir. Aydın ilinde bazı süt sığırı işletmelerinde yetiştirilen Siyah-Alaca sığırlarının dış görünüş, süt ve döl verim özelliklerine ait ortalamaların ve kalıtım derecelerinin birçok araştırmada elde edilen sonuçlarla benzerlik gösterdiği, işletmeler arasındaki bakım- besleme, sürü yönetimi ve barınak koşulları bakımından önemli farklılıklar bulunduğu belirlenmiştir.

In this research, milk production, reproduction and type traits of 311 heads Holstein-Friesian cows reared in 10 different dairy farms recorded to Cattle Breeders Association of Aydin Province were determined. Depending on the pedigree records of 311 cows that were measured for type traits, heritabilities were estimated for all these traits by using animal model. Milk production traits like Lactation Length (LL), Lactation Milk Yield (LMY) and 305 day Milk Yield (305-gMY) are considered and the averages found in this research are 322.30±2.62 day, 6,508.51±94.20 kg, 6,218.33±82.95 kg, respectively. On the other hand, average open days (DO) was found 115.55±3.34 days. There are two different methods for evaluating the type traits of cattle. In the General Type Characteristics, dairy character, body conformation, legs and feet, mammary system and final or total score were considered. The averages estimated for these traits are 76.03±0.21, 75.72±0.17, 75.46±0.20, 76.18±0.19 and 75.44±0.13, respectively. In the linear type traits, on the other hand, stature, dairy form, body depth, chest width, rump width, rump angle, rear legs side view, claw diagonal, hock status, rear legs set, fore udder attachment, rear udder height, central ligament, udder depth, fore teat placement, teat length and teat placement rear view were considered. The averages of these traits were 139.88±0.22, 6.07±0.06, 5.67±0.05, 4.98±0.05, 5.24±0.05, 5.10±0.05, 5.49±0.05, 4.55±0.05, 5.09±0.07, 5.06±0.07, 4.49±0.08, 5.95±0.06, 6.02±0.08, 4.40±0.07, 4.89±0.05, 5.31±0.05 and 5.68±0.07, respectively. In this research, for LL, LMY, 305-gMY and DO, the estimated heritabilities were 0.04±0.15, 0.23±0.12, 0.24±0.12 and 0.16±0.15, respectively. For one of the General Type Characteristics, mammary system, the heritabily couldnot be estimated. However, the heritabilities for final score, dairy character, body conformation and legs and feet were found 0.22±0.14, 0.23±0.15, 0.27±0.13 and 0.30±0.15, respectively. For two linear type traits such as rear udder height and chest width, the heritabilities could not be estimated, however, for stature, dairy form, rump angle, rump width, body depth, rear legs set, central ligament, udder depth, rear legs side view, hock status, claw diagonal, fore udder attachment, fore teat placement, fore teat length and rear teat placement the estimated heritabilities were 0.13±0.16, 0.12±0.18, 0.11±0.10, 0.06±0.17, 0.10±0.12, 0.14±0.13, 0.09±0.12, 0.10±0.15, 0.17±0.15, 0.18±0.16, 0.01±0.08, 0.20±0.17, 0.23±0.19, 0.31±0.17 and 0.25±0.19 respectively. In conclusion, the averages and heritabilities for type traits and milk production and reproduction traits of Holstein-Friesian cows reared in the Aydin Province found in this study were similar to results of other studies. For herd management, nutrition of animal and barn conditions, there are some important differences exist among the farms in the region.