Normovolemik koyunlarda %7.2 sodyum klorür + %6 dekstran 70 solüsyonunun infüzyon hızının plazma osmolalitesi ve elektrolit konsantrasyonları üzerine etkisi

Abstract

Şiddetli hipovolemi ve şok durumlarının başlangıç tedavisinde son 20 yıldır kullanım alanı bulan küçük volüm canlandırma, %7.2-7.5 sodyum klorür (NaCl) + kolloid solüsyonunun az miktarlarda hızlı infüzyonunu ifade etmektedir. %7.2 hipertonik NaCl + %6 dekstran 70 (HSD) solüsyonu uygulamaları plazmada hızlı volüm artışını sağlamakta ve uzun süre koruyabilmektedir. Bu sayede, HSD vücutta uzun süreli hemodinamik ve metabolik yararlar sağlayabilmektedir. HSD solüsyonu genel olarak hipovolemik şokta kullanılmakla birlikte; kafa travmaları, yanıklar, sepsis, çoklu organ disfonksiyon sendromu ve kalp-damar cerrahisinde de uygulanmaktadır. HSD solüsyonu uygulanmalarının en önemli dezavantajları arasında; hipernatremi, demiyelinizasyon, geçici hiperkloremik asidoz, kanama eğiliminde artış, akut renal yetmezlik ve anafilaksi yer almaktadır. Bu çalışmada sağlıklı koyunlarda hızlı volüm canlandırmada kullanılan %7.2 Hipertonik NaCl + %6 Dekstran 70 (HSD) solüsyonunun infüzyon hızının plazma elektrolitleri ve osmolalitesi üzerine etkisi araştırıldı. Klinik açıdan sağlıklı 8 aylık 14 adet dişi Sakız-Merinos melezi koyun rastgele örnekleme yöntemiyle iki gruba ayrıldı (n=7). 4 ml/kg dozda %7.2 hipertonik NaCl ve % 6 Dextran 70 (Macrodex, Eczacıbaşı) kombinasyonu; birinci gruba 2 dk içerisinde bolus şeklinde, ikinci gruba ise 20 dk içerisinde yavaş infüzyon şeklinde uygulandı. Koyunlardan kan örnekleri sıvı uygulamasından önce ve sonrası 0, 5, 10, 15, 30, 60, 90, 120, 180, 360. dakikalarda tekniğine uygun olarak V. jugularis'ten antikoagulanlı (lityum heparin) tüplere alındı. Na +, Cl- Her iki grupta da uygulamadan hemen sonra plazma konsantrasyonları ve plazma osmolalitesi önemli (p<0.001) düzeylerde artarken, plazma K+ konsantrasyonu ve Htc düzeyleri uygulama sonrası önemli (p<0.001) düzeylerde azaldı. Na+ konsantrasyonu ve Htc düzeylerinde çalışma boyunca gruplar arasında herhangi bir farklılığa rastlanmazken, çalışmanın 0., 5. ve 10. dk'larda K+ konsantrasyonlarında (p<0.05), 90. ve 120. dk'larda Cl- konsantrasyonlarında (p<0.05) ve 60. dakikasından itibaren plazma osmolalitesindeki değişimlerde (p<0.05) gruplar arasında istatistiksel olarak önemli farklılıklara rastlandı. HSD solüsyonunun bolus ve yavaş infüzyonların plazma Na+, Cl-, K+ konsantrasyonları ve osmolalite üzerine etkilerinin değişiklik gösterdiği, uygulama hızının klinik indikasyona göre değerlendirilerek tercih edilmesi gerektiği sonucuna varıldı.

Small volume resuscitation used for the initial treatment of severe hypovolemia and shock for the last two decades is expressed rapid infusion of small volumes 7.2-7.5% sodium chloride (NaCl) + colloid. 7.2% hypertonic NaCl + %6 dextran 70 (HSD) causes rapid increase in plasma volume and maintain this effect for longer periods. With this effect, HSD proves long term hemodynamic and metabolic benefits in body. HSD is not only used in the treatment of hypovolemic shock, but also head trauma, burns, sepsis, multiple organ dysfunction syndrome and cardio-vascular surgery. The main disadvantages of HSD administrations are hypernatremia, demyelination, transient hyperchloremic acidosis, coagulopathy, acute renal insufficiency and anaphylaxia. In this study, the effects of infusion rates of HSD used for small volume resuscitation on plasma electrolytes and osmolality in healthy sheep was investigated. 8 months of age, 14 healthy Chios-Merinos sheep were randomly separated into two groups (n=7). 4 ml/kg dose of 7.2% hypertonic NaCl and 6% dekstran 70 (Macrodex, Eczacıbaşı) was administered in 2 minutes as a bolus infusion in the first group and as a slow infusion in 20 minutes in the second group. Serum samples from the sheep were collected before and 0, 5, 10, 15, 30, 60, 90, 120, 180, 360. min after the fluid administration from the jugular vein to the anticoagulated (lithium heparin) sampling tubes. Significant (p<0.001) increases in plasma Na+, Cl- concentrations and osmolality and significant (p<0.001) decreases in plasma K+ concentrations and Htc values has been determined in both groups after the fluid administration. During the study period, no statistical difference in Na+ concentrations and Htc values has been determined between groups however, significant differences has been seen at the 0, 5 ve 10th min. on K+ concentration (p<0.05), at the 90 and 120th min on Cl- concentration (p<0.05) and from 60th min to the end of the study on osmolality (p<0.05) between groups. In conclusion, bolus and slow infusions of HSD have different effects on plasma Na+, Cl-, K+ concentrations and osmolality and the infusion rate should be chosen evaluating the clinical indication.