Ortaokul öğretmenlerinin örgütsel sessizlik davranışları ile örgüt kültürü arasındaki ilişki

Abstract

Günümüz örgütlerinin en önemli zenginlik kaynaklarından biri çalışanların sahip oldukları yenilikçi, farklı düşüncelerdir. Bu bağlamda insan faktörünün ön planda olduğu eğitim örgütlerinin eleştirel, yaratıcı, enerjik, dinamik, sorgulayan, yeniliğe açık öğretmenlere ihtiyacı vardır. Ancak yapılan araştırmalar bazı örgütlerde işgörenlerin örgütteki sorunlar veya konular hakkındaki bilgi ve görüşlerini bilinçli olarak esirgediklerini göstermektedir. Alanyazında henüz yeni üzerinde durulmaya başlanan örgütlerde karşılaşılan problemlere işgörenlerin ortak ve kasıtlı olarak tepki vermemeleri durumu, örgütle ilgili konularda görüş bildirmemeleri ya da duygu ve düşüncelerini başkalarıyla paylaşmamaları olarak tanımlanan örgütsel sessizliktir. Örgütteki işgörenlerin sessiz kalma davranışı; işgörenlerin örgüt içinde tutum ve davranışlarını etkileyen örgüt kültüründen kaynaklanabilmektedir. Bu araştırmanın amacı ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin örgütsel sessizlik davranışları ile örgüt kültürü arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Uşak ili merkez ilçesi Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ortaokullarda 2015-2016 öğretim yılında görev yapan 661 öğretmen araştırmanın evrenini oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini oranlı örnekleme yöntemi ile belirlenen 244 öğretmen oluşturmuştur. Araştırma verileri 5’li Likert tipi Örgütsel Sessizlik ve Örgüt Kültürü ölçekleri aracılığıyla toplanmıştır. Veriler SPSS 21 istatistiksel veri analiz paket programı ile çözümlenmiştir. Verilerin analizinde, t-testi, ANOVA, Mann Whitney U Testi ve Post Hoc Testi kullanılmıştır. Öğretmenlerin örgütsel sessizlik davranışlarıyla örgüt kültürü arasındaki ilişkiyi belirlemek için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı Analizi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, ortaokul öğretmenlerinin en çok korumacı sessizlik davranışı daha sonra kabullenici ve korunmacı sessizlik davranışı sergiledikleri ortaya çıkmıştır. Öğretmenlerin örgütsel sessizlik algısı cinsiyet, yaş, branş, okuldaki çalışma süresi, öğrenim durumuna göre anlamlı bir farklılık göstermezken ekonomik durum ve TEOG ortalaması değişkenine göre anlamlı fark görülmüştür. Ortaokul öğretmenlerinin örgüt kültürü algısı en çok destek kültüründe iken onu güç, rol ve başarı kültürü takip etmiştir. Örgüt kültürü algısı ekonomik durum, öğrenim durumu ve TEOG ortalaması değişkenine göre anlamlı bir fark göstermiştir. Öğretmenlerin örgütsel sessizlik davranışı ile örgüt kültürü ortalamaları arasında direkt bir ilişki olmamasına rağmen boyutlar bazında incelendiğinde iki kavram arasında kuvvetli bağlar olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmanın sonucuna göre ortaokul öğretmenlerinin örgütsel sessizlik davranışı gösterdiği ve özellikle örgütsel sessizliğin korumacı sessizlik boyutunda yüksek düzeyde örgütsel sessizlik davranışının ortaya çıktığı görülmüştür. Bu konuda yöneticilerin ve öğretmenlerin farkındalıklarını artırmaya yönelik çalışmalar (Yüksek lisansa yönlendirme, çalıştay ve seminer düzenleme gibi) yapılabilir.

One of the most important wealth resources of today's organizations is the innovative and diverse ideas employees have. In this context, educational organizations of which human factor is the forerunner, need critical, creative, energetic, dynamic, interrogating, open-minded teachers. However, researches have shown that in some organizations, occupants consciously harbor knowledge and opinions about problems or topics in the organization. In most research being common has appeared.Problems encountered in organizations that have just begun to be addressed in the field of literature are organizational silence, which is defined as the inability of workers to respond in a common and deliberate manner, not expressing opinions on the issues related to the organization or not sharing their feelings and thoughts with others. The silent behavior of the organizations in the organization; can arise from the organizational culture which influences the attitudes and behaviors of the employees in the organization. The aim of this research is to determine the level of organizational silence of the teachers working in secondary schools and to reveal the relationship between them and organizational culture. Uşak provincial central province 661 teachers who worked at the secondary schools affiliated to the Ministry of National Education in the 2015-2016 school year created the universe of the researcher. The sample of the study consisted of 244 teachers determined by the proportional sampling method. The research datas were collected through 5-point Likert-type Organizational Silence and Organizational Culture scales. Data were analyzed with SPSS 21 statistical data analysis package program. In the analysis of the data, t-test, ANOVA, Mann Whitney U Test and Post Hoc Test were used. Pearson Moments Multiplication Correlation Coefficient Analysis was used to determine the relationship between organizational silence behaviors and organizational culture of teachers. As a result of the research, it was found that the secondary school teachers had the most protective silent behavior and later had attitude of accepting and protecting silent behavior. While the perception of organizational silence of teachers did not show any significant difference according to gender, age, branch, study period, education level, there was a significant difference according to economic condition and TEOG average variance. While the organizational culture perception of middle school teachers was the most supportive culture, it followed the power, role and success culture. The perception of organizational culture showed a significant difference according to economic status, education status and TEOG average variane. Although there is no direct relationship between the organizational silence behavior of teachers and organizational culture averages, it is revealed that there are strong links between the two concepts when the dimensions are examined on some occasions. In the light of the findings obtained, suggestions were proposed to eliminate the organizational silence and fear cultures encountered in educational organizations.